پرش به محتوا

حسینیه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۶: خط ۱۶:
در منابع متقدم، درباره احداث بناهای دائم با عنوان حسینیه، گزارشی نیامده و پیشترها، عزاداری، در مساجد، [[حرم]] [[معصومان]]، [[امامزاده|امامزاده ها]]، بازارها، تکیه‌ها و... برگزار می‌شده است. به احتمال قوی، اختصاص بنایی به نام حسینیه، از دوره [[قاجاریه|قاجار]] تثبیت شده است، چنان که تاریخِ بنای حسینیه‌های مهم و معروف نیز تاریخی قدیم‌تر را نشان نمی‌دهد.<ref>رک دایرةالمعارف [[تشیع]]، ذیل مدخل‌های حسینیه</ref>
در منابع متقدم، درباره احداث بناهای دائم با عنوان حسینیه، گزارشی نیامده و پیشترها، عزاداری، در مساجد، [[حرم]] [[معصومان]]، [[امامزاده|امامزاده ها]]، بازارها، تکیه‌ها و... برگزار می‌شده است. به احتمال قوی، اختصاص بنایی به نام حسینیه، از دوره [[قاجاریه|قاجار]] تثبیت شده است، چنان که تاریخِ بنای حسینیه‌های مهم و معروف نیز تاریخی قدیم‌تر را نشان نمی‌دهد.<ref>رک دایرةالمعارف [[تشیع]]، ذیل مدخل‌های حسینیه</ref>


== حسینیه در مناطق مختلف==
==حسینیه در مناطق مختلف==
[[پرونده:حسینیه اعظم زنجان.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[حسینیه اعظم زنجان]]]]
[[پرونده:حسینیه اعظم زنجان.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[حسینیه اعظم زنجان]]]]
نامگذاری مکان‌های ویژه عزاداری حسینی، در مناطق گوناگون شیعه‌نشین تابع مناسبات و ادبیات محلی بوده است؛ مثلاً در [[ایران]] و [[عراق]]، بیشتر از واژه [[تکیه]] استفاده می‌شده و در روندی رو به رشد، حسینیه در کنار واژه‌هایی چون میدان و چهارسوق به کار می‌رفته است. در ایران معاصر، بیشترِ مکان‌هایی که برای برگزاری مراسم عزاداری حسینی بنا می‌شوند حسینیه نامیده می‌شوند<ref>معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>و تقریباً دیگر هیچ مکان نوساخته‌ای را با این کاربرد، تکیه نمی‌نامند و حتی در بازسازی‌ها، نام تکیه‌ها را به حسینیه یا [[مسجد]] برمی‌گردانند.<ref>معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۵۱۰؛ شاطری، واژه نامه محرم، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.</ref>
نامگذاری مکان‌های ویژه عزاداری حسینی، در مناطق گوناگون شیعه‌نشین تابع مناسبات و ادبیات محلی بوده است؛ مثلاً در [[ایران]] و [[عراق]]، بیشتر از واژه [[تکیه]] استفاده می‌شده و در روندی رو به رشد، حسینیه در کنار واژه‌هایی چون میدان و چهارسوق به کار می‌رفته است. در ایران معاصر، بیشترِ مکان‌هایی که برای برگزاری مراسم عزاداری حسینی بنا می‌شوند حسینیه نامیده می‌شوند<ref>معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>و تقریباً دیگر هیچ مکان نوساخته‌ای را با این کاربرد، تکیه نمی‌نامند و حتی در بازسازی‌ها، نام تکیه‌ها را به حسینیه یا [[مسجد]] برمی‌گردانند.<ref>معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۵۱۰؛ شاطری، واژه نامه محرم، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.</ref>
خط ۳۵: خط ۳۵:


===سکونتگاه موقت زائران در شهرهای زیارتی===
===سکونتگاه موقت زائران در شهرهای زیارتی===
در شهرهای زیارتی پراهمیتی چون [[کربلا]] و [[نجف]]، حسینیه‌ها برای پذیرایی از مسافران نیز به کار می‌روند؛ مانند حسینیه تهرانی‌ها در کربلا، که بزرگ‌ترین حسینیه آنجا به شمار می‌رفت و با هدایا و نذورات مردم [[تهران]] ساخته شده بود. این حسینیه، علاوه برداشتن شبستانی وسیع در طبقه اول و زیرزمین‌های بزرگ و متعدد، بیش از دویست اتاق برای سکونت [[زائر|زائران]] داشت ولی در جریان قیام شیعیان [[عراق]]، در ۱۳۷۰ش به دست ارتش بعث ویران شد.<ref>انصاری قمی، موقوفات ایرانیان در عراق، ص۸۴.</ref> حسینیه احکام و محدیت‌های [[مسجد]] را ندارد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Book/View/45428/53266/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D9%88-%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%87 «تفاوت مسجد و حسینیه»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
در شهرهای زیارتی پراهمیتی چون [[کربلا]] و [[نجف]]، حسینیه‌ها برای پذیرایی از مسافران نیز به کار می‌روند؛ مانند حسینیه تهرانی‌ها در کربلا، که بزرگ‌ترین حسینیه آنجا به شمار می‌رفت و با هدایا و نذورات مردم [[تهران]] ساخته شده بود. این حسینیه، علاوه برداشتن شبستانی وسیع در طبقه اول و زیرزمین‌های بزرگ و متعدد، بیش از دویست اتاق برای سکونت [[زائر|زائران]] داشت ولی در جریان قیام شیعیان [[عراق]]، در ۱۳۷۰ش به دست ارتش بعث ویران شد.<ref>انصاری قمی، موقوفات ایرانیان در عراق، ص۸۴.</ref> حسینیه احکام و محدودیت‌های [[مسجد]] را ندارد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Book/View/45428/53266/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D9%88-%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%87 «تفاوت مسجد و حسینیه»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>


==سبک معماری==
==سبک معماری==
خط ۵۲: خط ۵۲:
تأمین هزینه‌های احداث، نگهداری و برگزاری مراسم در حسینیه‌ها را برخی بانیانِ متمول برعهده می‌گیرند و معمولاً درآمدها یا املاکی را به این منظور وقف می‌کنند.‌ گاه این هزینه‌ها را مردم به صورت دسته جمعی برعهده می‌گیرند. برخی نیز منزل خود را به طور دائم یا موقت به صورت حسینیه درمی‌آورند. غیر از انگیزه عمومی مذهبی، [[نذر]] برای شفای بیماران یا حصول موفقیت در کاری مهم نیز از انگیزه‌های احداث حسینیه‌های دائم یا موقت است.<ref>ر ک. انصاری قمی، موقوفات ایرانیان در عراق، ص۸۳ـ۸۴؛ شهری باف، طهران قدیم، ج۲، ص۳۶۰؛ طعمه، کربلاء فی الذاکرة، ص۱۸۰ـ۱۸۱؛ دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، همانجا.</ref>
تأمین هزینه‌های احداث، نگهداری و برگزاری مراسم در حسینیه‌ها را برخی بانیانِ متمول برعهده می‌گیرند و معمولاً درآمدها یا املاکی را به این منظور وقف می‌کنند.‌ گاه این هزینه‌ها را مردم به صورت دسته جمعی برعهده می‌گیرند. برخی نیز منزل خود را به طور دائم یا موقت به صورت حسینیه درمی‌آورند. غیر از انگیزه عمومی مذهبی، [[نذر]] برای شفای بیماران یا حصول موفقیت در کاری مهم نیز از انگیزه‌های احداث حسینیه‌های دائم یا موقت است.<ref>ر ک. انصاری قمی، موقوفات ایرانیان در عراق، ص۸۳ـ۸۴؛ شهری باف، طهران قدیم، ج۲، ص۳۶۰؛ طعمه، کربلاء فی الذاکرة، ص۱۸۰ـ۱۸۱؛ دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، همانجا.</ref>


== جستارهای وابسته ==
==جستارهای وابسته==
* [[حسینیه ارشاد]]
*[[حسینیه ارشاد]]
* [[حسینیه اعظم زنجان]]
*[[حسینیه اعظم زنجان]]


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


خط ۹۲: خط ۹۲:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/12359 دانشنامه جهان اسلام]
*منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/12359 دانشنامه جهان اسلام]
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/240617 دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی]
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/240617 دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی]
{{مکان‌های مقدس}}
{{مکان‌های مقدس}}
{{عزاداری محرم}}
{{عزاداری محرم}}
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۶۸۵

ویرایش