پرش به محتوا

جعفر سبحانی: تفاوت میان نسخه‌ها

تصویر و ویرایش نوشتاری
(اضافه کردن منابع مطالعاتی)
(تصویر و ویرایش نوشتاری)
خط ۳۱: خط ۳۱:


==زندگی‌نامه و تحصیلات==
==زندگی‌نامه و تحصیلات==
آیت‌اللّه جعفر سبحانی در [[۲۰ فروردین]] [[۱۳۰۸ش]] در [[تبریز]] متولد شد. پدرش شیخ محمدحسین سبحانی خیابانی بود که [[حسبه|اجازه در امور حسبیه]] از [[سید ابوالحسن اصفهانی]] داشت.<ref>انصاری قمی، حضرت آیةالله شیخ جعفر سبحانی، ۱۳۷۷ش، ص۸؛ [https://www.hawzahnews.com/news/865221/دستخط-اجازه-امور-حسبیه-به-آیت-الله-سبحانی-از-سوی-آیت-الله-سید «دستخط اجازه امور حسبیه به آیت الله سبحانی از سوی آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی»]، خبرگزاری حوزه.</ref> جعفر سبحانی پس از تحصیلات ابتدایی، کتاب‌های گلستان، بوستان، تاریخ معجم، نصاب الصبیان و ابواب الجنان را خواند. در ۱۴ سالگی وارد [[مدرسه علمیه طالبیه]] تبریز شد. علوم ادبی را پیش حسن نحوی و علی‌اکبر نحوی، و بخشی از مُطول، منطق، [[شرح المنظومه (کتاب)|منظومه]] و [[شرح لمعه]] را در درس [[محمدعلی مدرس تبریزی|محمدعلی مدرس خیابانی]] شرکت کرد.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
آیت‌اللّه جعفر سبحانی در [[۲۰ فروردین]] [[۱۳۰۸ش]] در [[تبریز]] متولد شد. پدرش شیخ محمدحسین سبحانی خیابانی بود که [[حسبه|اجازه در امور حسبیه]] از [[سید ابوالحسن اصفهانی]] داشت.<ref>انصاری قمی، حضرت آیةالله شیخ جعفر سبحانی، ۱۳۷۷ش، ص۸؛ [https://www.hawzahnews.com/news/865221/دستخط-اجازه-امور-حسبیه-به-آیت-الله-سبحانی-از-سوی-آیت-الله-سید «دستخط اجازه امور حسبیه به آیت الله سبحانی از سوی آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی»]، خبرگزاری حوزه.</ref> جعفر سبحانی پس از تحصیلات ابتدایی، کتاب‌های گلستان، بوستان، تاریخ معجم، نصاب الصبیان و ابواب الجنان را خواند. در ۱۴ سالگی وارد [[مدرسه علمیه طالبیه]] تبریز شد. علوم ادبی را پیش حسن نحوی و علی‌اکبر نحوی و بخشی از مُطول، منطق، [[شرح المنظومه (کتاب)|منظومه]] و [[شرح لمعه]] را در درس [[محمدعلی مدرس تبریزی|محمدعلی مدرس خیابانی]] شرکت کرد.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>


با ظهور فرقه دمکرات به رهبری پیشه‌وری در سال ۱۳۲۵ش و تشکیل حکومت خودمختار در منطقه آذربایجان، آیت‌الله سبحانی به [[قم]] مهاجرت کرد و باقیمانده [[فرائد الاصول]] را در درس [[محمد مجاهدی تبریزی]] (۱۳۲۷-۱۳۷۹ق) و [[میرزا احمد کافی]] (۱۳۱۸-۱۴۱۲ق) و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاُصول]] را در درس [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌اللّه گلپایگانی]] شرکت کرد.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
با ظهور فرقه دمکرات به رهبری پیشه‌وری در سال ۱۳۲۵ش و تشکیل حکومت خودمختار در منطقه آذربایجان، آیت‌الله سبحانی به [[قم]] مهاجرت کرد و باقیمانده [[فرائد الاصول]] را در درس [[محمد مجاهدی تبریزی]] (۱۳۲۷-۱۳۷۹ق) و [[میرزا احمد کافی]] (۱۳۱۸-۱۴۱۲ق) و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاُصول]] را در درس [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌اللّه گلپایگانی]] شرکت کرد.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
خط ۴۲: خط ۴۲:
آیت‌الله سبحانی، از [[سال ۱۳۲۱ش]] به تدریس اشتغال دارد. وی در آغاز ادبیات عرب و بعد چند دوره [[معالم]] و [[لمعتین]]، ۷ دوره [[فرائدالاصول]] [[شیخ انصاری]]، چند دوره [[مکاسب]] و [[کفایة الاصول|کفایه]] و پنج مرتبه [[شرح منظومه]] را تدریس کرد و از سال ۱۳۵۴ش به تدریس [[خارج فقه]] و اصول  مشغول شد.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
آیت‌الله سبحانی، از [[سال ۱۳۲۱ش]] به تدریس اشتغال دارد. وی در آغاز ادبیات عرب و بعد چند دوره [[معالم]] و [[لمعتین]]، ۷ دوره [[فرائدالاصول]] [[شیخ انصاری]]، چند دوره [[مکاسب]] و [[کفایة الاصول|کفایه]] و پنج مرتبه [[شرح منظومه]] را تدریس کرد و از سال ۱۳۵۴ش به تدریس [[خارج فقه]] و اصول  مشغول شد.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>


وی پنج دوره [[خارج اصول]] و هر دوره در ۶ سال، تدریس کرده و هم اکنون ششمین دوره آن را تدریس می‌کند. تقریرات یک دوره کامل آن در ۴ جلد به نام «المحصول فی علم الأُصول» و «ارشاد العقول الی علم الاصول» منتشر شده است. او در سال‌های تدریس خارج فقه،این بخش‌ها را تدریس کرده است: کتب [[زکات]]، [[حدود]]، [[دیات]]، [[قضاء]]، مضاربه (دو بار)، [[مکاسب محرمه]]، خیارات، [[ارث]]، [[طلاق]]، [[نکاح]] و [[خمس]]. او همچنین کتاب [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار اربعه]] را تدریس کرده است. آیت‌الله سبحانی عقاید، [[رجال]]، [[درایه]]، تاریخ اسلام و [[تشیع]]، [[ملل و نحل]] و [[تفسیر]] هم تدریس کرده است.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
وی پنج دوره [[خارج اصول]] و هر دوره در ۶ سال، تدریس کرده و هم‌اکنون ششمین دوره آن را تدریس می‌کند. تقریرات یک دوره کامل آن در ۴ جلد به نام «المحصول فی علم الأُصول» و «ارشاد العقول الی علم الاصول» منتشر شده است. او در سال‌های تدریس خارج فقه، این بخش‌ها را تدریس کرده است: کتب [[زکات]]، [[حدود]]، [[دیات]]، [[قضاء]]، مضاربه (دو بار)، [[مکاسب محرمه]]، خیارات، [[ارث]]، [[طلاق]]، [[نکاح]] و [[خمس]]. او همچنین کتاب [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار اربعه]] را تدریس کرده است. آیت‌الله سبحانی عقاید، [[رجال]]، [[درایه]]، تاریخ اسلام و [[تشیع]]، [[ملل و نحل]] و [[تفسیر]] هم تدریس کرده است.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>


===شاگردان===
===شاگردان===
خط ۶۰: خط ۶۰:


آیت‌الله سبحانی تألیفات متعددی درباره علوم دینی دارد از جمله [[تفسیر]]، [[حدیث]]، [[فقه]]، [[اصول]]، [[کلام]]، تاریخ، فلسفه، ملل و نحل، [[رجال]]، [[درایه]]، علوم ادبی، دفاع از [[تشیع]]، نقد [[وهابیت]] و موضوعات دیگر نگاشته است.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
آیت‌الله سبحانی تألیفات متعددی درباره علوم دینی دارد از جمله [[تفسیر]]، [[حدیث]]، [[فقه]]، [[اصول]]، [[کلام]]، تاریخ، فلسفه، ملل و نحل، [[رجال]]، [[درایه]]، علوم ادبی، دفاع از [[تشیع]]، نقد [[وهابیت]] و موضوعات دیگر نگاشته است.<ref>[http://www.tohid.ir/fa/index/biografy#2 زندگی‌نامه آیت‌الله سبحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جعفر سبحانی.</ref>
 
[[File:کتاب محاضرات في الالهيات جعفر سبحانی.jpg|thumb|کتاب محاضرات في الالهيات جعفر سبحانی]]
برخی از آثار او جزء متون درسی در حوزه علمیه پس از [[انقلاب اسلامی]] است؛ مانند کتاب «المحاضرات فی‌ الالهیات» (این کتاب خلاصه كتاب ۴ جلدی «الالهیات على هدى الكتاب و السنّة و العقل» آیت الله سبحانی است که توسط على ربانى گلپایگانى خلاصه شده است)، خلاصه کتاب ۸ جلدی «بحوث فی‌الملل و النحل»، «کلیات فی‌علم الرجال» و «اصول الحدیث و أحکامه»  
برخی از آثار او جزء متون درسی در حوزه علمیه پس از [[انقلاب اسلامی]] است؛ مانند کتاب «المحاضرات فی‌ الالهیات» (این کتاب خلاصه كتاب ۴ جلدی «الالهیات على هدى الكتاب و السنّة و العقل» آیت الله سبحانی است که توسط على ربانى گلپایگانى خلاصه شده است)، خلاصه کتاب ۸ جلدی «بحوث فی‌الملل و النحل»، «کلیات فی ‌علم الرجال» و «اصول الحدیث و أحکامه»  


===تأسیس مؤسسه آموزشی عالی امام صادق(ع)===
===تأسیس مؤسسه آموزشی عالی امام صادق(ع)===
خط ۶۷: خط ۶۷:


===مکاتبات===
===مکاتبات===
بعد از مصاحبه [[عبدالکریم سروش]] با میشل هوبینک با عنوان «کلام محمد»، درباره [[قرآن]] در آذر ۱۳۸۶، آیت‌الله جعفر سبحانی نامه‌ای انتقادی به سروش ارسال کرد. دو نامه از سروش خطاب به آیت‌الله سبحانی، با عنوان «بشر و بشیر» و «طوطی و زنبور» و متقابلاً دو نامه از آیت‌الله سبحانی خطاب به او، با عناوین «دکتر سروش به آغوش اسلام بازگردد» و «دومین نامه آیت‌الله سبحانی به دکتر سروش» منتشر شد. سال ۱۳۹۱ش این گفتگوها در کتاب «مسئله وحی» منتشر شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/1606110/کتاب-مسئله-وحی-منتشر-شد-بررسی-مکاتبات-آیت-الله-سبحانی-و-سروش کتاب "مسئله وحی" منتشر شد]، خبرگزاری مهر.</ref><ref>[http://www.poiict.ir/product/879 مسئله وحی: با نگاهی به مکاتبات آیت‌الله سبحانی و دکتر سروش]</ref>
بعد از مصاحبه [[عبدالکریم سروش]] با میشل هوبینک با عنوان «کلام محمد»، درباره [[قرآن]] در آذر ۱۳۸۶ش، آیت‌الله جعفر سبحانی نامه‌ای انتقادی به سروش ارسال کرد. دو نامه از سروش خطاب به آیت‌الله سبحانی، با عنوان «بشر و بشیر» و «طوطی و زنبور» و متقابلاً دو نامه از آیت‌الله سبحانی خطاب به او، با عناوین «دکتر سروش به آغوش اسلام بازگردد» و «دومین نامه آیت‌الله سبحانی به دکتر سروش» منتشر شد. سال ۱۳۹۱ش این گفتگوها در کتاب «مسئله وحی» منتشر شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/1606110/کتاب-مسئله-وحی-منتشر-شد-بررسی-مکاتبات-آیت-الله-سبحانی-و-سروش کتاب "مسئله وحی" منتشر شد]، خبرگزاری مهر.</ref><ref>[http://www.poiict.ir/product/879 مسئله وحی: با نگاهی به مکاتبات آیت‌الله سبحانی و دکتر سروش]</ref>


==فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی==
==فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی==
در جریان [[واقعه ۱۵ خرداد]] [[۱۳۴۲ش]] و دستگیری [[امام خمینی]]، آیت‌الله سبحانی از کسانی بود که نامه اعتراضی فضلای حوزه قم به هیأت دولت وقت را امضا کرد.<ref>مهدی‌پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref> همچین از امضاکنندگان نامه‌ای به حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت در اسفند ۱۳۴۲ش بود که طی آن به ادامه زندانی‌شدن امام خمینی و جمعی از علما اعتراض شد.<ref>مهدی پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref> وی در جریان انتقال امام خمینی از [[ترکیه]] به [[نجف اشرف]] نیز متن تلگرام فضلا در حمایت از امام را امضا کرد.<ref>مهدی پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref> آیت‌الله سبحانی بعد از درگذشت [[سید مصطفی خمینی]]، به امام خمینی تسلیت گفت.<ref>مهدی پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref>
در جریان [[واقعه ۱۵ خرداد]] [[۱۳۴۲ش]] و دستگیری [[امام خمینی]]، آیت‌الله سبحانی از کسانی بود که نامه اعتراضی فضلای حوزه قم به هیئت دولت وقت را امضا کرد.<ref>مهدی‌پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref> همچنین از امضاکنندگان نامه‌ای به حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت در اسفند ۱۳۴۲ش بود که طی آن به ادامه زندانی‌شدن امام خمینی و جمعی از علما اعتراض شد.<ref>مهدی پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref> وی در جریان انتقال امام خمینی از [[ترکیه]] به [[نجف اشرف]] نیز متن تلگرام فضلا در حمایت از امام را امضا کرد.<ref>مهدی پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref> آیت‌الله سبحانی بعد از درگذشت [[سید مصطفی خمینی]]، به امام خمینی تسلیت گفت.<ref>مهدی پور و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، ص۶۰۷.</ref>


===تأسیس مجله مکتب اسلام===
===تأسیس مجله مکتب اسلام===
جعفر سبحانی در کنار [[مکارم شیرازی]]، مصطفی زمانی و داوود الهامی، [[سید هادی خسروشاهی]]، علی حجتی کرمانی، رضا گلسرخی کاشانی و حاج آقا مجتبی عراقی از گردانندگان اصلی [[دارالتبلیغ اسلامی]] بودند. این مرکز در سال ۱۳۴۴ش با هدف تربیت مبلغ دینی و مقابله با تبلیغات ضد دین و ضدشیعی، توسط [[آیت‌الله شریعتمداری]] در [[قم]] تأسیس شد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷)، ۱۳۷۸، ص۳۳۹.</ref> آیت‌الله سبحانی ضمن کمک به اداره این مرکز، تدریس و سخنرانی می‌کرد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷)، ۱۳۷۸، ص۳۲۸.</ref>
جعفر سبحانی در کنار [[مکارم شیرازی]]، مصطفی زمانی و داوود الهامی، [[سید هادی خسروشاهی]]، علی حجتی کرمانی، رضا گلسرخی کاشانی و حاج آقا مجتبی عراقی از گردانندگان اصلی [[دارالتبلیغ اسلامی]] بودند. این مرکز در سال ۱۳۴۴ش با هدف تربیت مبلغ دینی و مقابله با تبلیغات ضد دین و ضد شیعی، توسط [[آیت‌الله شریعتمداری]] در [[قم]] تأسیس شد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷)، ۱۳۷۸، ص۳۳۹.</ref> آیت‌الله سبحانی ضمن کمک به اداره این مرکز، تدریس و سخنرانی می‌کرد.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷)، ۱۳۷۸، ص۳۲۸.</ref>
[[پرونده:آیت الله جعفر سبحانی و آیت الله مکارم شیرازی از فعالان دارالتبلیغ.jpg|بندانگشتی|آیت‌الله جعفر سبحانی و آیت‌الله [[مکارم شیرازی]] ]]
[[پرونده:آیت الله جعفر سبحانی و آیت الله مکارم شیرازی از فعالان دارالتبلیغ.jpg|بندانگشتی|آیت‌الله جعفر سبحانی و آیت‌الله [[مکارم شیرازی]] ]]
در سال‌های ۱۳۳۷و ۱۳۳۸ش وی و گروهی از فضلای حوزه به رهبری برخی از مراجع وقت مجله، درس‌هایی از [[مجله مکتب اسلام]] را تأسیس کردند. سبحانی یکی از نویسندگان ثابت مجله بود. در حال حاضر نیز صاحب امتیاز آن بوده و مجله، تحت سرپرستی او منتشر می‌شود.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷)، ۱۳۷۸، ص۴۲۳.</ref>
در سال‌های ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ش وی و گروهی از فضلای حوزه به رهبری برخی از مراجع وقت مجله، درس‌هایی از [[مجله مکتب اسلام]] را تأسیس کردند. سبحانی یکی از نویسندگان ثابت مجله بود. در حال حاضر نیز صاحب امتیاز آن بوده و مجله، تحت سرپرستی او منتشر می‌شود.<ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷)، ۱۳۷۸، ص۴۲۳.</ref>


===خبرگان قانون اساسی===
===خبرگان قانون اساسی===
آیت‌الله سبحانی ذیل برخی از اعلامیه‌های مدرسین حوزه علمیه قم علیه رژیم پهلوی را امضا کرده است. او پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]] با رای مردم نماینده استان آذربایجان شرقی در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] شد.<ref>[http://www.majlesekhobregan.ir/fa/MajlesMemberView.html?ItemID=3078 اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی]، سایت دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.</ref>
آیت‌الله سبحانی ذیل برخی از اعلامیه‌های مدرسین حوزه علمیه قم علیه رژیم پهلوی را امضا کرده است. او پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]] با رأی مردم نماینده استان آذربایجان شرقی در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] شد.<ref>[http://www.majlesekhobregan.ir/fa/MajlesMemberView.html?ItemID=3078 اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی]، سایت دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.</ref>


==مرجعیت==
==مرجعیت==
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
* کتاب "مسئله وحی" منتشر شد، [https://www.mehrnews.com/news/1606110/کتاب-مسئله-وحی-منتشر-شد-بررسی-مکاتبات-آیت-الله-سبحانی-و-سروش خبرگزاری مهر]، تاریخ بازدید ۱۳۹۶/۹/۱۰.
* کتاب "مسئله وحی" منتشر شد، [https://www.mehrnews.com/news/1606110/کتاب-مسئله-وحی-منتشر-شد-بررسی-مکاتبات-آیت-الله-سبحانی-و-سروش خبرگزاری مهر]، تاریخ بازدید ۱۳۹۶/۹/۱۰.
* مسئله وحی: با نگاهی به مکاتبات آیت‌الله سبحانی و دکتر سروش، [http://www.poiict.ir/product/879 پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]، تاریخ بازدید ۱۳۹۶/۹/۳.
* مسئله وحی: با نگاهی به مکاتبات آیت‌الله سبحانی و دکتر سروش، [http://www.poiict.ir/product/879 پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]، تاریخ بازدید ۱۳۹۶/۹/۳.
* مهدی پور، محمود و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، قم، انتشارات نورالسجاد، ۱۳۸۴ش.
* مهدی پور، محمود و دیگران، گلشن ابرار، ج۵، قم، انتشارات نور السجاد، ۱۳۸۴ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


confirmed، protected، templateeditor
۹۶۰

ویرایش