Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۸۹۶
ویرایش
الصلاة خیر من النوم: تفاوت میان نسخه‌ها
←الصلاة خیر من النوم از چه زمانی وارد اذان شد؟
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
==الصلاة خیر من النوم از چه زمانی وارد اذان شد؟== | ==الصلاة خیر من النوم از چه زمانی وارد اذان شد؟== | ||
در این که «الصلاة خیر من النوم» چه زمانی و توسط چه کسی به اذان صبح اضافه گردید، اختلاف‌نظر است | در این که «الصلاة خیر من النوم» چه زمانی و توسط چه کسی به اذان صبح اضافه گردید، اختلاف‌نظر است: | ||
===اضافه شدن الصلاة خیر من النوم به اذان در زمان خلافت عمر=== | |||
به‌گفته [[سیدعلی شهرستانی]] در کتابش با عنوان «الصلاة خیر من النوم»، عالمان سه فرقه عمده شیعه؛ یعنی [[امامیه]]، [[اسماعیلیه]] و [[زیدیه]]، تأکید دارند بر این که «الصلاة خیر من النوم» در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]] و توسط وی به اذان اضافه شد.<ref>شهرستانی، الصلاة خیر من النوم، ص۱۵۰.</ref> [[مالک بن انس]] نیز در [[الموطأ (کتاب)|الموطأ]] روایتی آورده که به بر اساس آن، مؤذن نزد عمر بن خطاب رفت تا او را برای [[نماز صبح]] خبر دهد، دید که عمر خواب است و مؤذن گفت: «الصلاة خیر من النوم»، پس از آن عمر دستور داد تا این جمله را در اذان صبح بیاورند.<ref>مالک بن انس، الموطأ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۷۲.</ref> همچنین برخی گفته‌اند که نخستین‌بار عمر بن خطاب بود که دستور داد تا جمله [[حی علی خیر العمل]] از اذان حذف و به‌جای آن «الصلاة خیر من النوم» گفته شود.<ref>یحیی بن حسین، الاحکام (فقه المذهب الزیدی)، ج۱، ص۸۴.</ref> | |||
بنا به نقلی دیگر این جمله نخستین‌بار از سوی [[سعد بن عائذ]]، مؤذن [[مسجد قبا]]، در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] بدعت گذاشته شد.<ref>عبدالرزاق، المصنف، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۷۴.</ref> در روایتی از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] نقل شده است که جمله «الصلاة خیر من النوم»، در زمان [[بنی‌امیه]] به اذان افزوده شده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۴، ص۴۴.</ref> | بنا به نقلی دیگر این جمله نخستین‌بار از سوی [[سعد بن عائذ]]، مؤذن [[مسجد قبا]]، در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] بدعت گذاشته شد.<ref>عبدالرزاق، المصنف، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۷۴.</ref> البته در روایتی نیز از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] نقل شده است که جمله «الصلاة خیر من النوم»، در زمان [[بنی‌امیه]] به اذان افزوده شده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۴، ص۴۴.</ref> | ||
===اضافه شدن الصلاة خیر من النوم به اذان در زمان حیات پیامبر=== | |||
در اضافه شدن این جمله به اذان در زمان حیات پیامبر(ص)، نقل‌های مختلف و متعارضی در منابع روایی اهل سنت نقل شده است. در برخی از این روایات نقل شده که روزی [[بلال حبشی|بلال]] نزد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمد تا وی را برای [[نماز صبح]] خبر کند، دید که پیامبر(ص) خواب است، سپس بانگ برآورد: «الصلاة خير من النوم» و پس از آن گفتن این جمله در اذان صبح از سوی پیامبر(ص) نیز تأیید و پذیرفته شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۲۳۷؛ دارمی، سنن دارمی، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۷۶۲.</ref> در برخی روایات نیز آمده است که پیامبر(ص) آن را به [[اوس بن معیر بن لوذان جمحی|ابومَحْذوره]] تعلیم داده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به بیهقی، سنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۲.</ref> همچنین در بعضی نقل‌ها در منابع اهل‌سنت آمده است که همه اذان در عالم رؤیا به یکی از صحابه به نام [[عبدالله بن زید]] الهام شد و آن را به پیامبر(ص) گفت و پیامبر(ص) نیز پذیرفت و به بلال گفت به همان صورت که بر عبدالله بن زید الهام شده، اذان بگوید و بعداً بلال جمله «الصلاة خیر من النوم» را به اذان صبح افزود و پیامبر(ص) نیز آن را تأیید کرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۲۳۲-۲۳۳.</ref> | |||
به‌گفته [[جعفر سبحانی]]، روایاتی که چگونگی اضافه شدن «الصلاة خیر من النوم» به اذان را در منابع اهل‌سنت گزارش کرده‌اند، با هم متعارض‌اند و نمی‌توان به آن‌ها تکیه کرد؛ چرا که در آن، امر دایر است بین [[مستحب|استحباب]] و [[بدعت]] که حرام است و لذا باید گفتن این جمله در اذان ترک شود، چون بر ترک آن به فرض اگر مستحب باشد عقابی نیست، اما اگر بدعت باشد گفتن آن عقاب دارد.<ref>سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۳۸۵.</ref> همچنین گفته‌اند که برخی از این روایات با مقام [[نبوت]] سازگار نیست؛ چرا که نماز و امور عبادی از جمله مسائل توقیفی است که باید از سوی خود پیامبر(ص) به عنوان [[شارع]]، تشریع شود و مانند اموری از قبیل جنگ و مسائل آن نیست که پیامبر(ص) گاهی با اصحاب خویش مشورت می‌نمود.<ref>مجمع جهانی اهل بیت، مسألة الصلاة خیر من النوم، ۱۴۲۶ق، ص۲۸-۲۹.</ref> | به‌گفته [[جعفر سبحانی]]، روایاتی که چگونگی اضافه شدن «الصلاة خیر من النوم» به اذان را در منابع اهل‌سنت گزارش کرده‌اند، با هم متعارض‌اند و نمی‌توان به آن‌ها تکیه کرد؛ چرا که در آن، امر دایر است بین [[مستحب|استحباب]] و [[بدعت]] که حرام است و لذا باید گفتن این جمله در اذان ترک شود، چون بر ترک آن به فرض اگر مستحب باشد عقابی نیست، اما اگر بدعت باشد گفتن آن عقاب دارد.<ref>سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۳۸۵.</ref> همچنین گفته‌اند که برخی از این روایات با مقام [[نبوت]] سازگار نیست؛ چرا که نماز و امور عبادی از جمله مسائل توقیفی است که باید از سوی خود پیامبر(ص) به عنوان [[شارع]]، تشریع شود و مانند اموری از قبیل جنگ و مسائل آن نیست که پیامبر(ص) گاهی با اصحاب خویش مشورت می‌نمود.<ref>مجمع جهانی اهل بیت، مسألة الصلاة خیر من النوم، ۱۴۲۶ق، ص۲۸-۲۹.</ref> | ||