قبیله خثعم: تفاوت میان نسخه‌ها

در سال هشتم، در [[غزوه طائف]] [[علی(ع)]] با گروهی از سواران خثعم برخورد کرد و برخی از آنها را در مبارزه به هلاکت رساند و بت‌هایشان را به امر [[پیامبر(ص)]] شکست.<ref>مفید، ج۱، ص۱۵۲، ۱۵۴.</ref>

در ماه [[صفر]] سال ۹ نیز، [[پیامبر(ص)]] گروهی را به فرماندهی [[قطبة بن عامر|قُطْبَة بن عامر]] به یکی از منزلگاههای خثعم در ناحیه تباله فرستاد و او پس از کشتن تعدادی از مشرکان، با پیروزی به [[مدینه]] بازگشت.<ref>ابن سعد، ج۲، ص۱۶۲؛ یاقوت حموی، در مبحث «‌فُتُق ».</ref> پیامبر سپاه دیگری به فرماندهی [[خالد بن ولید]] به سوی خثعم فرستاد. هنگام رویارویی، عده‌ای از خثعمیان به نشانه [[نماز]] به [[سجده]] افتادند، اما [[مسلمانان]] شتابزده آنها را کشتند، که پیامبر(ص) فرمود نصف [[دیه]] آنان را به ورثه بدهند.<ref>کلینی، ج۵، ص۴۳؛ مطیعی، ج۱۹، ص۲۶۳؛ شمسشامی، ج۶، ص۲۴۷.</ref>

چون [[پیامبر(ص)]] در سال دهم، [[جریر بن عبدالله بجلی|جریر بن عبدالله بَجَلی]] را برای تخریب [[بتخانه]] [[ذوالخلصة|ذوالخَلَصَه]] مأمور ساخت، خثعمیان با وی وارد جنگ شدند که ۲۰۰ نفر از آنان کشته شدند و جریر بر آنان پیروز شد.<ref>ابن کلبی، ۱۳۳۲، ص۳۵ـ۳۶.</ref>

پس از ویرانی ذوالخلصه، خثعمیان که دریافتند مقاومت در برابر [[اسلام]] بیهوده است، با ارسال هیئت‌های پیاپی به [[مدینه]]، انقیاد خود را از [[پیامبر(ص)]] و اسلام اعلام کردند. از جمله، هیئتی به همراه [[عثعث بن زحر]] و [[انس بن مدرک|اَنَس بن مُدرِک]] نزد پیامبر رفتند.<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۴۸.</ref>

همچنین در سال دهم، هیئتی از شهر [[جرش|جُرَش]] [[یمن]]، که مردمی از قبیله خثعم در آن ساکن بودند، نزد [[پیامبر(ص)]] رفتند و [[مسلمان]] شدند.<ref>طبری، ج۴، ص۱۳۰ـ.۱۳۱.</ref> [[سکن بن ربیعة|ابورُوَیحه سَکن بن ربیعه]] و اَجْرَم از دیگر سران خثعم بودند که به حضور پیامبر رسیدند.<ref>ابن کلبی، نسب مَعَدّ و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۵۶، ۳۶۱.</ref> پس از آن، خثعمیان با طرح پرسشهایی از پیامبر، به آموختن احکام و تعالیم اسلامی توجه نشان دادند.<ref>ر.ک: بخاری، ج۲، ص۲۱۸؛ کلینی، ج۵، ص۵۸؛ علم الهدی، ج۲، ص۲۰۲؛ طوسی، ج۲، ص۲۴۹.</ref>

==پس از وفات پیامبر==

در سال یازدهم، پس از وفات [[پیامبر(ص)]]، چون خثعم راه [[ارتداد]] پیش گرفت. [[جریر بن عبدالله بجلی]] در مأموریتی از طرف [[ابوبکر]]، با مرتدان خثعم و [[بجیله]] که به هواخواهی از ذوالخَلَصه برخاسته بودند، جنگ کرد و شماری از آنان را کشت.<ref>طبری، ج۳، ص۳۲۰، ۳۲۲.</ref>

در دوران نخستین خلفا، گروه هایی از خثعم در فتوحات [[ایران]] و [[شام]]، از جمله جنگ‌های [[قادسیه]] و [[یرموک]] در کنار دیگر مسلمان‌ها حضور یافتند.<ref>ر.ک: ابن کلبی، نسب مَعَدّ و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۶۰؛ طبری، ج۳، ص۴۶۴؛ ابن حجر عسقلانی، ج۶، ص۴۹۹.</ref>

پس از تأسیس [[کوفه]] در سال ۱۷، شماری از خثعمیان در این شهر اسکان یافتند.<ref>طبری، ج۴، ص۴۸.</ref> چون [[عمر بن خطاب|عمر]] دیوان [[شام]] را تأسیس کرد، سپاهیان حبشی را (به سبب عهد اخوتی که میان بلال و [[ابورویحه خثعمی]] برقرار بود) در زمره قبیله خثعم قرار داد.<ref>ابن هشام، ج۲، ص۱۵۳؛ ابن سعد، ج۳، ص۲۳۴؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۴ـ۱۱۵.</ref>

در سال ۳۶، خثعمیان ساکن [[کوفه]] [[علی(ع) |علی(ع)]] را در [[جنگ جمل]] یاری کردند. اما در سال ۳۷ در [[جنگ صفین|جنگ صِفّین]]، خثعمیان به دو دسته متخاصم تقسیم شدند. یک دسته با امام علی و دسته دیگر در کنار [[معاویه]] بودند.<ref>ر.ک: نصربن مزاحم، ص۲۵۷ـ۲۵۸؛ طبری، ج۴، ص۴۹۹ـ۵۰۰؛ ابن ابی الحدید، ج۵، ص۲۰۴ـ۲۰۵</ref> بعدآ برخی از سران خثعم از امام علی جدا شدند و به [[خوارج]] پیوستند.<ref>ر.ک: ابن قتیبه، ج۱، ص۱۲۵ـ۱۲۶؛ طبری، ج۵، ص۷۶.</ref>

در سالهای ۶۶ و ۶۷ق در ماجرای [[قیام مختار]] به خونخواهی [[امام حسین(ع) |امام حسین علیه‌السلام]]، و در سال ۱۰۱ ق در شورش [[یزید بن مهلب|یزید بن مُهَلَّب]] بر ضد [[یزید بن عبدالملک|یزید بن عبدالملک اموی]]، دسته‌هایی از خثعم حضور داشتند.<ref>طبری، ج۶، ص۲۳، ۹۷، ۵۸۰.</ref>

# [[سوید بن عمرو|سُوَید بن عَمرو]] از اصحاب [[امام حسین]] که در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید.

# [[اسماء بنت عمیس|اَسماء بنت عُمَیس]] همسر [[جعفر بن ابیطالب]]

# [[مالک بن عبدالله]] از سرداران فتوح در روزگار [[معاویه بن ابی سفیان]]، [[یزید بن معاویه]] و [[عبدالملک اموی]]<ref>ابن کلبی، نسب مَعَدّ و الیمن الکبیر،، ج۱، ص۳۵۹.</ref>

# [[عبدالله بن عزره خثعمی]]،  قاتل [[جعفر بن عقیل]] و از تیراندازان [[لشکر عمر سعد|سپاه عمر بن سعد]] در [[واقعه کربلا]].<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۴۷؛ ابن‌سعد، طبقات، ج۵، ص۴۷۷؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۷۵؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۲۰۰.</ref>