پرش به محتوا

سوره نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
[[پرونده:آیه کل من عند الله (نساء آیه ۷۸).jpg|بندانگشتی|بخشی از آیه ۷۸ سوره نساء به خط ثلث]]
[[پرونده:آیه کل من عند الله (نساء آیه ۷۸).jpg|بندانگشتی|بخشی از آیه ۷۸ سوره نساء به خط ثلث]]


* '''نامگذاری'''
*'''نامگذاری'''
این [[سوره]] را به این دلیل '''سوره نساء''' نامیده‌اند که واژه «نساء: زنان» بیش از بیست بار در این سوره به کار رفته و بیشتر احکام فقهی مربوط به زنان در این سوره آمده است. نام دیگر این سوره '''نساءالکُبری‌ٰ''' یعنی سوره بزرگ زنان است، چون [[سوره طلاق]] «‌نساءالصُغری‌ٰ» یا «‌نساءُالقُصری‌ٰ» یعنی سوره کوچک زنان نام دارد.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۳۷.</ref>  
این [[سوره]] را به این دلیل '''سوره نساء''' نامیده‌اند که واژه «نساء: زنان» بیش از بیست بار در این سوره به کار رفته و بیشتر احکام فقهی مربوط به زنان در این سوره آمده است. نام دیگر این سوره '''نساءالکُبری‌ٰ''' یعنی سوره بزرگ زنان است، چون [[سوره طلاق]] «‌نساءالصُغری‌ٰ» یا «‌نساءُالقُصری‌ٰ» یعنی سوره کوچک زنان نام دارد.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۳۷.</ref>  


* '''محل و ترتیب نزول'''
*'''محل و ترتیب نزول'''
سوره نساء جزو [[سوره‌های مدنی]] و در [[ترتیب نزول]]، نود و دومین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، چهارمین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۸.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] چهارم تا ششم قرآن جای دارد.
سوره نساء جزو [[سوره‌های مدنی]] و در [[ترتیب نزول]]، نود و دومین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، چهارمین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۸.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] چهارم تا ششم قرآن جای دارد.


* '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
*'''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
[[سوره]] نساء ۱۷۶ [[آیه]]، ۳۷۶۴ کلمه و ۱۶۳۲۸ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های [[سبع طوال|سبعُ طِوال]] و بعد از سوره بقره، طولانی‌ترین سوره قرآن است. سوره نساء اگر چه در سه جزء قرآن  واقع شده اما از نظر حجم حدود یک و نیم جزء قرآن را به خود اختصاص داده است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۳۷.</ref>
[[سوره]] نساء ۱۷۶ [[آیه]]، ۳۷۶۴ کلمه و ۱۶۳۲۸ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های [[سبع طوال|سبعُ طِوال]] و بعد از سوره بقره، طولانی‌ترین سوره قرآن است. سوره نساء اگر چه در سه جزء قرآن  واقع شده اما از نظر حجم حدود یک و نیم جزء قرآن را به خود اختصاص داده است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۳۷.</ref>


خط ۲۲: خط ۲۲:


==قصه‌ها و روایت‌های تاریخی==
==قصه‌ها و روایت‌های تاریخی==
* سوگند [[شیطان]] برای گمراه کردن انسان (آیه‌های ۱۱۸-۱۲۰).
*سوگند [[شیطان]] برای گمراه کردن انسان (آیه‌های ۱۱۸-۱۲۰).
* عصیان [[بنی‌اسرائیل]] (درخواست از موسی برای نشان‌دادن خداوند، [[گوساله سامری|گوساله‌پرستی]]، میثاق طور و میثاق عدم تجاوز در [[اصحاب سبت |شنبه]]، قتل [[پیامبران|انبیاء]]، [[تهمت]] به [[مریم دختر عمران|مریم]]، ادعای قتل عیسی) (آیه‌های ۱۵۳-۱۵۷).
*عصیان [[بنی‌اسرائیل]] (درخواست از موسی برای نشان‌دادن خداوند، [[گوساله سامری|گوساله‌پرستی]]، میثاق طور و میثاق عدم تجاوز در [[اصحاب سبت |شنبه]]، قتل [[پیامبران|انبیاء]]، [[تهمت]] به [[مریم دختر عمران|مریم]]، ادعای قتل عیسی) (آیه‌های ۱۵۳-۱۵۷).


==آیات مشهور==
==آیات مشهور==
خط ۳۷: خط ۳۷:
آیه ۲۰ سوره نساء متهم کردن زنان به اعمال منافی عفت، برای توجیه [[طلاق]] و عدم پرداخت مهریه یا پس گرفتن آن را به شدت نهی کرده و مورد مذمت قرار می‌دهد. <ref>مکارم شیرازی، مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳۲۲. </ref> از این آیه علاوه بر دفاع از حقوق زنان به حق مالکیت زن و جواز مهریه زیاد نیز حکم شده است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۰.</ref>
آیه ۲۰ سوره نساء متهم کردن زنان به اعمال منافی عفت، برای توجیه [[طلاق]] و عدم پرداخت مهریه یا پس گرفتن آن را به شدت نهی کرده و مورد مذمت قرار می‌دهد. <ref>مکارم شیرازی، مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳۲۲. </ref> از این آیه علاوه بر دفاع از حقوق زنان به حق مالکیت زن و جواز مهریه زیاد نیز حکم شده است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۰.</ref>


=== آیه محارم===
===آیه محارم===
{{اصلی|آیه محارم}}
{{اصلی|آیه محارم}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
خط ۹۷: خط ۹۷:
به بخش آخر آیه ۱۴۱ سوره نساء آیه نفی سبیل می‌گویند. آیه هرگونه برتری [[کافران]] بر [[مؤمنان]] را نفی نموده و از مؤمنان می‌خواهد که با سلطه کافران مقابله کنند. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۱۶.</ref> علما با استفاده از این آیه برای اثبات [[قاعده نفی سبیل]] استفاده کرده‌اند. <ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۸۷.</ref>
به بخش آخر آیه ۱۴۱ سوره نساء آیه نفی سبیل می‌گویند. آیه هرگونه برتری [[کافران]] بر [[مؤمنان]] را نفی نموده و از مؤمنان می‌خواهد که با سلطه کافران مقابله کنند. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۱۶.</ref> علما با استفاده از این آیه برای اثبات [[قاعده نفی سبیل]] استفاده کرده‌اند. <ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۸۷.</ref>


=== آیه تجارت ===
===آیه تجارت===
{{اصلی|آیه تجارت}}
{{اصلی|آیه تجارت}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:
{| class="wikitable sortable"
{| class="wikitable sortable"
|-
|-
! آیه!! متن!! باب!! موضوع
!آیه!!متن!!باب!!موضوع
|-
|-
|۳ ||وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ...|| [[نکاح]]|| جواز [[تعدد زوجات]]
|۳||وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ...||[[نکاح]]||جواز [[تعدد زوجات]]
|-
|-
|۴||وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً ۚ فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِ‌يئًا|| نکاح|| احکام [[مهریه|مهریه زنان]]
|۴||وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً ۚ فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِ‌يئًا||نکاح||احکام [[مهریه|مهریه زنان]]
|-
|-
|۶||وَابْتَلُوا الْيَتَامَىٰ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُ‌شْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ... || [[بلوغ]] || بازگرداندن اموال [[یتیم|ایتام]]
|۶||وَابْتَلُوا الْيَتَامَىٰ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُ‌شْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ...||[[بلوغ]]||بازگرداندن اموال [[یتیم|ایتام]]
|-
|-
|۷||لِّلرِّ‌جَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَ‌كَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَ‌بُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَ‌كَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَ‌بُونَ||[[ارث]]|| تقسیم ارث
|۷||لِّلرِّ‌جَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَ‌كَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَ‌بُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَ‌كَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَ‌بُونَ||[[ارث]]||تقسیم ارث
|-
|-
|۱۱||يُوصِيكُمُ اللَّـهُ فِي أَوْلَادِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ‌ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ...||ارث|| تقسیم ارث
|۱۱||يُوصِيكُمُ اللَّـهُ فِي أَوْلَادِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ‌ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ...||ارث||تقسیم ارث
|-
|-
| ۱۲||وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَ‌كَ أَزْوَاجُكُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٌ...||ارث || ارث همسران از همدیگر
|۱۲||وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَ‌كَ أَزْوَاجُكُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٌ...||ارث||ارث همسران از همدیگر
|-
|-
|۱۵||وَاللَّاتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْ‌بَعَةً مِّنكُمْ...|| [[حد شرعی|حدود]] و [[دیه انسان|دیات]] || حکم [[زنا|زنای]] زن
|۱۵||وَاللَّاتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْ‌بَعَةً مِّنكُمْ...||[[حد شرعی|حدود]] و [[دیه انسان|دیات]]||حکم [[زنا|زنای]] زن
|-
|-
|۱۹||يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَرِ‌ثُوا النِّسَاءَ كَرْ‌هًا... ||ارث|| احکام ارث
|۱۹||يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَرِ‌ثُوا النِّسَاءَ كَرْ‌هًا...||ارث||احکام ارث
|-
|-
|۲۲||وَلَا تَنكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ...‏ || نکاح ||[[ازدواج حرام|ازدواج‌های حرام]]  
|۲۲||وَلَا تَنكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ...‏||نکاح||[[ازدواج حرام|ازدواج‌های حرام]]
|-
|-
|۲۳-۲۴||حُرِّ‌مَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ... || نکاح ||ازدواج‌های حرام
|۲۳-۲۴||حُرِّ‌مَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ...||نکاح||ازدواج‌های حرام
|-
|-
|۲۵||وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم ...||نکاح|| ازدواج‌های حلال
|۲۵||وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم ...||نکاح||ازدواج‌های حلال
|-
|-
|۲۹||يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَ‌ةً عَن تَرَ‌اضٍ مِّنكُمْ...||مکاسب||قواعد تجارت حلال
|۲۹||يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَ‌ةً عَن تَرَ‌اضٍ مِّنكُمْ...||مکاسب||قواعد تجارت حلال
|-
|-
|۴۳||يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَ‌بُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُكَارَ‌ىٰ ... ||[[نماز]]||شرایط اقامه نماز
|۴۳||يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَ‌بُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُكَارَ‌ىٰ ...||[[نماز]]||شرایط اقامه نماز
|-
|-
|۵۸||إِنَّ اللَّـهَ يَأْمُرُ‌كُمْ أَن تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ...||قضاو شهادات||لزوم رعایت [[عدالت]] در [[قضاوت]]
|۵۸||إِنَّ اللَّـهَ يَأْمُرُ‌كُمْ أَن تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ...||قضاو شهادات||لزوم رعایت [[عدالت]] در [[قضاوت]]
|-
|-
|۹۲-۹۳|| وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً...|| حدود و دیات || احکام قصاص نفس و جزای قتل عمد
|۹۲-۹۳||وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً...||حدود و دیات||احکام قصاص نفس و جزای قتل عمد
|-
|-
|۱۲۷|| وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاءِ ۖ قُلِ اللَّـهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاءِ...|| نکاح|| پرداخت حقوق زنان
|۱۲۷||وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاءِ ۖ قُلِ اللَّـهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاءِ...||نکاح||پرداخت حقوق زنان
|-
|-
|۱۲۸-۱۳۰||وَإِنِ امْرَ‌أَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَ‌اضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا ۚ وَالصُّلْحُ خَيْرٌ‌... ||[[طلاق]]|| صلح برای پیشگیری از [[طلاق]]
|۱۲۸-۱۳۰||وَإِنِ امْرَ‌أَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَ‌اضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا ۚ وَالصُّلْحُ خَيْرٌ‌...||[[طلاق]]||صلح برای پیشگیری از [[طلاق]]
|-
|-
|۱۶۱||وَأَخْذِهِمُ الرِّ‌بَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ ۚ...|| مکاسب ||حرمت [[ربا]]
|۱۶۱||وَأَخْذِهِمُ الرِّ‌بَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ ۚ...||مکاسب||حرمت [[ربا]]
|-
|-
| ۱۷۶|| يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّـهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ...|| ارث|| ارث [[کلاله]]
|۱۷۶||يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّـهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ...||ارث||ارث [[کلاله]]
|}
|}


خط ۱۵۹: خط ۱۵۹:
در منابع حدیثی برای قرائت این سوره خواصی چون از بین رفتن ترس (اگر با آب باران بشویند و بنوشند)<ref>سید بن طاووس، اما ألاخطار، ۱۴۰۹ ق، ص۸۹.</ref> و همچنین پیدا كردن گمشده<ref>کفعمی، مصباح كفعمی، ۱۴۰۳ق، ص۴۵۴.</ref> ذکر شده است. در کتاب [[مصباح المتهجد]] [[شیخ طوسی]] آمده است قرائت سوره نساء بعد از [[نماز صبح]] روز [[جمعه]]، [[مستحب]] است.<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجّد، ۱۴۱۱ ق، ص۲۸۴.</ref>
در منابع حدیثی برای قرائت این سوره خواصی چون از بین رفتن ترس (اگر با آب باران بشویند و بنوشند)<ref>سید بن طاووس، اما ألاخطار، ۱۴۰۹ ق، ص۸۹.</ref> و همچنین پیدا كردن گمشده<ref>کفعمی، مصباح كفعمی، ۱۴۰۳ق، ص۴۵۴.</ref> ذکر شده است. در کتاب [[مصباح المتهجد]] [[شیخ طوسی]] آمده است قرائت سوره نساء بعد از [[نماز صبح]] روز [[جمعه]]، [[مستحب]] است.<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجّد، ۱۴۱۱ ق، ص۲۸۴.</ref>


== متن و ترجمه==
== متن و ترجمه سوره نساء ==
{{سوره ۰۰۴ با ترجمه|شماره=4}}
{{سوره ۰۰۴ با ترجمه|شماره=4}}
{{سوره‌های قرآن|4|[[سوره آل عمران]]|[[سوره مائده]]}}
{{سوره‌های قرآن|4|[[سوره آل عمران]]|[[سوره مائده]]}}


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


confirmed، protected، templateeditor
۴٬۵۰۹

ویرایش