۵٬۳۳۵
ویرایش
جبر و اختیار: تفاوت میان نسخه‌ها
←تفسیر فلسفی أمر بین الأمرین
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
متکلمان [[ماتریدیه|ماتریدی]] کسب را به گونهای تفسیر کردهاند که به امر بین الأمرین باز می‌گردد، بلکه برخی از آنان به این مطلب تصریح نیز کرده است.<ref>جهت آگاهی از دیدگاه آنان، به کتاب الکلام القارن از علی ربانی گلپایگانی رجوع شود.</ref> | متکلمان [[ماتریدیه|ماتریدی]] کسب را به گونهای تفسیر کردهاند که به امر بین الأمرین باز می‌گردد، بلکه برخی از آنان به این مطلب تصریح نیز کرده است.<ref>جهت آگاهی از دیدگاه آنان، به کتاب الکلام القارن از علی ربانی گلپایگانی رجوع شود.</ref> | ||
[[مولوی]] عارف ایرانی قرن هفتم هجری قمری نیز در اشعاری مسأله جبر و اختیار و امربین الامرین را با بیان این که جمادات دارای اختیار و اراده نیستند و مشمول امر و نهی، خطاب و عتاب واقع نمی شوند؛ تشریح کرده است که برخی از ابیاتش این است: | [[مولوی]] عارف ایرانی قرن هفتم هجری قمری نیز در اشعاری مسأله جبر و اختیار و امربین الامرین را با بیان این که جمادات دارای اختیار و اراده نیستند و مشمول امر و نهی، خطاب و عتاب واقع نمی شوند؛ تشریح کرده است که برخی از ابیاتش این است: | ||
{{شعر | {{شعر جدید | ||
|اختیارى هست ما را بی‌گمان\\حس را منکر نتانى شد عیان | |||
حس را منکر نتانى شد عیان | سنگ را هرگز نگوید هین بپر\\از کلوخى کس کجا جوید وفا | ||
کس نگوید سنگ را دیر آمدى\\یا که چوبا تو چرا بر من زدى؟ | |||
امر و نهى و خشم و تشریف و عتاب\\نیست جز مختار را اى پاک جیب | |||
اختیارى هست در ما ناپدید\\چون دو مطلب دید، آید در مزید... | |||
از کلوخى کس کجا جوید وفا | این‌که فردا این کنم یا آن کنم\\این دلیل اختیار است اى صنم | ||
و آن پشیمانى که خوردى زآن بدى\\ز اختیار خویش گشتى مهتدى<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar5/sh130 دفتر پنجم، بخش ۱۳۱].</ref> | |||
}} | |||
یا که چوبا تو چرا بر من زدى؟ | |||
نیست جز مختار را اى پاک جیب | |||
چون دو مطلب دید، آید در مزید... | |||
این دلیل اختیار است اى صنم | |||
ز اختیار خویش گشتى مهتدى<ref> | |||
== تعارض اختیار با علم پیشین الهی == | == تعارض اختیار با علم پیشین الهی == | ||