توحید ذاتی: تفاوت میان نسخه‌ها

برای اثبات توحید ذاتی خدا دلایلی مطرح شده است. از آن میان گفته‌اند موجودی که از بالاترین مرتبه وجود برخوردار است، امکان ندارد که متعدد باشد؛ زیرا دراین صورت لازم می‌آید که موجود دوم، کمالاتی داشته باشد که خدا ندارد؛ حال‌آنکه خدا به‌جهت آنکه کامل‌ترین موجود است، امکان ندارد از کمالی بی‌بهره باشد.

{{اصلی|توحید}}

توحید و یگانگی خدای متعال، اصطلاحات گوناگونی در [[فلسفه]] و [[کلام]] و [[عرفان]] دارد که مهم‌ترین اصطلاحات فلسفه آن عبارت است از:

[[مرتضی مطهری|مطهری]] الاهی دان شیعی (۱۳۵۸ش)توحید ذاتی  را از اصول معارف اسلامی و از عالی‏‌ترین و پر اوج‌‏ترین اندیشه‌های بشری برشمرده است که بخصوص در مکتب شیعی تبلور یافته است.<ref>مطهری، جهان بینی توحیدی، ص۳۸؛ مجموعه آثار، مطهری،۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۰۱.</ref>

می‌توان دو معنای نخست (توحید در وجوب وجود و توحید به معنای بساطت و عدم ترکیب) را معنای توحید ذاتی دانست.

برای نشان دادن تمایز این دو معنا، معنای نخست را توحید واحدی و معنای دوم را توحید اَحَدی نامیده‌اند.<ref>سبحانی، ج۲، ص۱۱، ترجمه آزاد</ref>

حکمای الهی برای اثبات وحدت و یگانگی ذات واجب‌الوجود، دلایلی اقامه‌کرده‌اند که متقن‌ترین آنها برهانی است که با استفاده از [[برهان صدیقین]] (طبق تقریر [[صدرالمتألهین]]) تشکیل می‌یابد و تقریر آن این است:

مقدمه اول این برهان، در واقع همان نتیجۀ [[برهان صدیقین]] است. زیرا از برهان مزبور این نتیجه به دست می‌آید که سلسلۀ مراتب وجود باید منتهی به مرتبه‌ای شود که عالی‌ترین و کامل‌ترین است و هیچ ضعف و نقصی در آن راه ندارد، یعنی دارای کمال نامتناهی است.

اما مقدمۀ دوم، با اندکی دقت روشن می‌شود. زیرا اگر فرض شود که چنین موجود تعدّد داشته باشد، لازمه‌اش این است که هر کدام از آنها فاقد کمالات عینی دیگری باشد، یعنی کمالات هر یک محدود و متناهی باشد، در صورتی که طبق مقدمۀ اول کمالات واجب‌الوجود نامتناهی می‌باشد.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه،۱۳۹۱ش، ج۲، ص۳۷۸</ref>

{{پانوشت}}

{{خداشناسی}}