Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۷۱
ویرایش
حمله حیدری (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←افتخار نامه حیدری
جز (←تعداد ابیات) |
جز (←افتخار نامه حیدری) |
||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
{{شعر|نستعلیق}}{{ب|به نام خداوند دانای فرد|که ازخاک،آدم پدیدار کرد}}{{ب|سرنامه بر نام یزدان پاک|که دانا و بینا کند تیره خاک}}{{ب|ز صلصال ناچیز آدم کند|به بزم قبولش مکرّم کن}}{{ب|وز آن پس نگارد ازآن آب وخاک|زقدرت بسی گوهر تابناک}}{{ب|کند در رحم نقشی از آب و گل|که خورشید از آن نقش گردد خجل}}{{ب|چنان در رحم نقشبندی کند|که از نقش خود خودپسندی کند}}{{ب|دمادم از این خاک خاکستری|کند صورتی رشک حور و پری}}{{ب|یکی قطره از ابر لطفش چکید|از او شد دوصد ژرف دریا پدید}}{{ب|که از موج او دیده روزگار|نه جوید کران و نبیند کنار<ref>راجی کرمانی، حمله حیدری، ۱۳۸۳ش.</ref>}}{{پایان شعر}} | {{شعر|نستعلیق}}{{ب|به نام خداوند دانای فرد|که ازخاک،آدم پدیدار کرد}}{{ب|سرنامه بر نام یزدان پاک|که دانا و بینا کند تیره خاک}}{{ب|ز صلصال ناچیز آدم کند|به بزم قبولش مکرّم کن}}{{ب|وز آن پس نگارد ازآن آب وخاک|زقدرت بسی گوهر تابناک}}{{ب|کند در رحم نقشی از آب و گل|که خورشید از آن نقش گردد خجل}}{{ب|چنان در رحم نقشبندی کند|که از نقش خود خودپسندی کند}}{{ب|دمادم از این خاک خاکستری|کند صورتی رشک حور و پری}}{{ب|یکی قطره از ابر لطفش چکید|از او شد دوصد ژرف دریا پدید}}{{ب|که از موج او دیده روزگار|نه جوید کران و نبیند کنار<ref>راجی کرمانی، حمله حیدری، ۱۳۸۳ش.</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
== | ==افتخارنامه حیدری== | ||
===مولف=== | ===مولف=== | ||
سراینده منظومه، | سراینده منظومه، میرزا مصطفی افتخارالعلماء معروف به صهبای آشتیانی فرزند [[میرزا محمدحسن آشتیانی]]، [[مجتهد]] مشهور [[تهران]] در عهد ناصری است. صهبا در ۱۳۲۷ق، در وقایع [[مشروطه]] در [[حرم عبدالعظیم حسنی|حرم]] [[شاه عبدالعظیم]] به قتل رسید.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۲۵۷؛ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۴۸۰؛ بامداد، ج۴، ص۱۰۱-۱۰۳.</ref> | ||
صهبای آشتیانی بنابر اشاره خود،<ref>صهبای آشتیانی، ج۲، ص۳۲۲، ۳۳۰.</ref> در ۲۰سالگی سرودن افتخارنامه حیدری را شروع کرده و آن را در شش ماه، در سال ۱۳۰۴ق ، به پایان برده است. | صهبای آشتیانی بنابر اشاره خود،<ref>صهبای آشتیانی، ج۲، ص۳۲۲، ۳۳۰.</ref> در ۲۰سالگی سرودن افتخارنامه حیدری را شروع کرده و آن را در شش ماه، در سال ۱۳۰۴ق ، به پایان برده است. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
===ویژگی‌ها=== | ===ویژگی‌ها=== | ||
* افتخارنامه حیدری نیز همچون اسلاف خود (حمله حیدری | * افتخارنامه حیدری نیز همچون اسلاف خود (حمله حیدری باذل مشهدی و راجی کرمانی) به تأثر از شاهنامه فردوسی در بحر متقارب سروده شده و حتی شاعر در آغاز منظومه،<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۱، ص۲۰.</ref> از [[فردوسی]] استمداد جسته است. | ||
* زبان منظومه نیز حماسی است و شاعر کوشش کرده است در حوزه واژگان و ترکیبات از نحوه بیان فردوسی پیروی کند. | * زبان منظومه نیز حماسی است و شاعر کوشش کرده است در حوزه واژگان و ترکیبات از نحوه بیان فردوسی پیروی کند. | ||
* در توصیف قهرمانان مذهبی نیز، وی از توصیف‌های حماسی | * در توصیف قهرمانان مذهبی نیز، وی از توصیف‌های حماسی شاهنامه تبعیت کرده است، اما لحن او نشان می‌دهد که جنبه دینی قهرمانان منظومه مذهبی خود را همواره در نظر داشته است. | ||
* | * صهبای آشتیانی نیز براساس آنچه در حمله‌های حیدری پیش از او مرسوم بوده، برای رفع یکنواختی حوادث، در چندین جای منظومه خود ساقی‌نامه‌هایی آورده و دلیل آوردن آنها را «تفریح دِماغ و آرایش کتاب» ذکر کرده است.<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۱، ص۵.</ref> | ||
* زبان شعر او برخلاف آثار پیش از خود به سستی نگراییده بلکه استوار و دارای فخامت حماسی است. | * زبان شعر او برخلاف آثار پیش از خود به سستی نگراییده بلکه استوار و دارای فخامت حماسی است. | ||
* زمینه‌های اجتماعی شکواییه‌های او، که در جای‌جای منظومه دیده می‌شود و در آنها از ابنای روزگار شکوه شده<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۲، ص۲۴۳،۳۳۰.</ref> معلوم نیست، اما او در نهایت از ابنای روزگار به شاه پناه برده و از او استمداد جسته<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۲، ص۲۴۴.</ref> یا به [[امین السلطان]] امید بسته است.<ref>صهبای آشتیانی، مقدمه مجدالادباء، صز.</ref> | * زمینه‌های اجتماعی شکواییه‌های او، که در جای‌جای منظومه دیده می‌شود و در آنها از ابنای روزگار شکوه شده<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۲، ص۲۴۳،۳۳۰.</ref> معلوم نیست، اما او در نهایت از ابنای روزگار به شاه پناه برده و از او استمداد جسته<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۲، ص۲۴۴.</ref> یا به [[امین السلطان]] امید بسته است.<ref>صهبای آشتیانی، مقدمه مجدالادباء، صز.</ref> | ||
===انتشار=== | ===انتشار=== | ||
افتخارنامه حیدری را در ۱۳۱۰ کاتبی با تخلص «صبا»، در دو جلد به هم پیوسته کتابت کرده و اشعاری در ستایش [[ناصرالدین شاه]]، [[علی‌اصغر خان امین‌السلطان]]، صهبا و پدرش آورده است.<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۱، ص۲۰۲.</ref> مقدمه‌ای منظوم از [[حیدرعلی مجدالادباء]] در آغاز کتاب قرار گرفته که در آن به ستایش خداوند، منقبت [[پیامبر(ص)]]، ستایش [[علی(ع)|امیر مؤمنان]](ع)، نعت [[حضرت مهدی|صاحب‌الزمان]]، مدح [[میرزای شیرازی|سید محمد حسن شیرازی]] مرجع بزرگ [[شیعه]] که حکم او در [[نهضت تنباکو|واقعه تنباکو]] و لغو آن مشهور است، و میرزا [[محمد حسن آشتیانی]] و توصیف دانشمندی | افتخارنامه حیدری را در ۱۳۱۰ کاتبی با تخلص «صبا»، در دو جلد به هم پیوسته کتابت کرده و اشعاری در ستایش [[ناصرالدین شاه]]، [[علی‌اصغر خان امین‌السلطان]]، صهبا و پدرش آورده است.<ref>صهبای آشتیانی، افتخارنامه حیدری، تهران، ج۱، ص۲۰۲.</ref> مقدمه‌ای منظوم از [[حیدرعلی مجدالادباء]] در آغاز کتاب قرار گرفته که در آن به ستایش خداوند، منقبت [[پیامبر(ص)]]، ستایش [[علی(ع)|امیر مؤمنان]](ع)، نعت [[حضرت مهدی|صاحب‌الزمان]]، مدح [[میرزای شیرازی|سید محمد حسن شیرازی]] مرجع بزرگ [[شیعه]] که حکم او در [[نهضت تنباکو|واقعه تنباکو]] و لغو آن مشهور است، و میرزا [[محمد حسن آشتیانی]] و توصیف دانشمندی صهبای آشتیانی پرداخته است. کتاب افتخارنامه حیدری در همان سال کتابت (۱۳۱۰) به چاپ سنگی رسید.<ref>مشار، ج۱، ستون ۴۲۵.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||