پرش به محتوا

تخریب حرم امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۱: خط ۳۱:


==ساخت و تخریب سوم==
==ساخت و تخریب سوم==
===بازسازی توسط مأمون===
===بازسازی توسط مأمون===
با روی کار آمدن [[مأمون عباسی|مأمون]] (حکومت:۱۹۸- ۲۱۸) سیاست [[بنی عباس]] تغییر کرد. وی در دوره حاکمیتش به جهت ابراز علاقه ظاهری به [[علویان]]، بر مرقد امام، بنایی را احداث کرد.<ref>نگاهی نو به جریان عاشورا، ۱۳۸۷ش، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref> اما مشخص نیست که چه کسی به تعمیر بارگاه حسینی اقدام نمود، با توجه به اینکه احتمال تعمیر توسط خود مامون منتفی نیست.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۳.</ref> بنای احداث شده در زمان مامون در دوره وی و همچنین در دوران خلافت [[معتصم عباسی|معتصم]] و [[واثق عباسی]] از گزند حوادث مصون ماند.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۳.</ref>
با روی کار آمدن [[مأمون عباسی|مأمون]] (حکومت:۱۹۸- ۲۱۸) سیاست [[بنی عباس]] تغییر کرد. وی در دوره حاکمیتش به جهت ابراز علاقه ظاهری به [[علویان]]، بر مرقد امام، بنایی را احداث کرد.<ref>نگاهی نو به جریان عاشورا، ۱۳۸۷ش، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref> اما مشخص نیست که چه کسی به تعمیر بارگاه حسینی اقدام نمود، با توجه به اینکه احتمال تعمیر توسط خود مامون منتفی نیست.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۳.</ref> بنای احداث شده در زمان مامون در دوره وی و همچنین در دوران خلافت [[معتصم عباسی|معتصم]] و [[واثق عباسی]] از گزند حوادث مصون ماند.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۳.</ref>
===تخریب توسط متوکل===
===تخریب توسط متوکل===
در زمان خلافت [[متوکل عباسی|متوکل]] (حکومت: ۲۳۲-۲۴۷ق) مرقد امام حسین(ع) از جانب وی مورد تجاوز قرار گرفت. [[ابوالفرج اصفهانی]] در علت تخریب توسط متوکل بیان می‌دارد که وی کنیز آوازه‌خوانی را که همیشه برای مجالس عیش و نوشش دعوت می‌کرد، به قصر خود طلبید، اما مأموران وی اطلاع داند کنیز به زیارت قبر امام حسین(ع) رفته و این امر باعث ناراحتی متوکل شده و اقدام به تخریب بقعه امام حسین(ع) کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفة، ص۴۷۸.</ref> اما [[شیخ طوسی]] علت تخریب را اجتماع طرفداران اهل‌بیت و بیم متوکل از این اجتماع می‌داند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۲۸.</ref> وی شخصی به نام [[دیزج یهودی]] را برای این کار اعزام کرد، در تخریب بقعه مسلمانان همراه وی احتیاط کردند بدین جهت دیزج یهودیان منطقه را استخدام کرده و بقعه را تخریب نمود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفة، ص۴۷۹.</ref> پس از ویران کردن قبر زمین آن را شخم زده و آب بر آن جاری کردند. بنابر برخی گزارش‌ها، آب در اطراف مرقد به گردش درآمد و قبر را فرا نگرفت.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸.</ref> حتی متوکل گروهی از مأموران خود را گرداگرد مرقد و راه‌های منتهی به آن گماشت و زائران را از زیارت قبر بازداشت و آنان را مورد پیگرد قرار داد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۳۲۱.</ref> بنا بر بعضی اقوال، وی دو مرتبه اقدام به تخریب بقعه کرد، یک‌بار در [[سال ۲۳۳ هجری قمری|سال ۲۳۳ق]] و یک‌بار در [[سال ۲۳۶ هجری قمری|سال ۲۳۶ق]] و در این فاصله، بقعه تعمیر شده بود، که ویرانی دوم مهمتر بوده‌است.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۶، ۲۰۷.</ref>
در زمان خلافت [[متوکل عباسی|متوکل]] (حکومت: ۲۳۲-۲۴۷ق) مرقد امام حسین(ع) از جانب وی مورد تجاوز قرار گرفت. [[ابوالفرج اصفهانی]] در علت تخریب توسط متوکل بیان می‌دارد که وی کنیز آوازه‌خوانی را که همیشه برای مجالس عیش و نوشش دعوت می‌کرد، به قصر خود طلبید، اما مأموران وی اطلاع داند کنیز به زیارت قبر امام حسین(ع) رفته و این امر باعث ناراحتی متوکل شده و اقدام به تخریب بقعه امام حسین(ع) کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفة، ص۴۷۸.</ref> اما [[شیخ طوسی]] علت تخریب را اجتماع طرفداران اهل‌بیت و بیم متوکل از این اجتماع می‌داند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۲۸.</ref> وی شخصی به نام [[دیزج یهودی]] را برای این کار اعزام کرد، در تخریب بقعه مسلمانان همراه وی احتیاط کردند بدین جهت دیزج یهودیان منطقه را استخدام کرده و بقعه را تخریب نمود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفة، ص۴۷۹.</ref> پس از ویران کردن قبر زمین آن را شخم زده و آب بر آن جاری کردند. بنابر برخی گزارش‌ها، آب در اطراف مرقد به گردش درآمد و قبر را فرا نگرفت.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸.</ref> حتی متوکل گروهی از مأموران خود را گرداگرد مرقد و راه‌های منتهی به آن گماشت و زائران را از زیارت قبر بازداشت و آنان را مورد پیگرد قرار داد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۳۲۱.</ref> بنا بر بعضی اقوال، وی دو مرتبه اقدام به تخریب بقعه کرد، یک‌بار در [[سال ۲۳۳ هجری قمری|سال ۲۳۳ق]] و یک‌بار در [[سال ۲۳۶ هجری قمری|سال ۲۳۶ق]] و در این فاصله، بقعه تعمیر شده بود، که ویرانی دوم مهمتر بوده‌است.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۶، ۲۰۷.</ref>


'''*عکس‌العمل دوست‌داران اهل‌بیت'''{{سخ}}
=== عکس‌العمل دوست‌داران اهل‌بیت ===
متوکل با تخریب بقعه نتوانست از اجتماع طرفداران اهل‌بیت در کربلا بکاهد، بلکه تردد آنان به کربلا جهت زیارت امام حسین(ع) و منع متوکل تا پایان عمر متوکل یعنی سال ۲۴۷ق ادامه پیدا کرد.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۹.</ref>
متوکل با تخریب بقعه نتوانست از اجتماع طرفداران اهل‌بیت در کربلا بکاهد، بلکه تردد آنان به کربلا جهت زیارت امام حسین(ع) و منع متوکل تا پایان عمر متوکل یعنی سال ۲۴۷ق ادامه پیدا کرد.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۹.</ref>
شعرای دوستدار اهل بیت نیز در این باره شعرها سرودند از جمله عبدالله بن رابیه می‌سراید:
شعرای دوستدار اهل بیت نیز در این باره شعرها سرودند از جمله عبدالله بن رابیه می‌سراید:


{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[عبدالله بن رابیه]]:{{سخ}}{{شعر|}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[عبدالله بن رابیه]]:{{سخ}}{{شعر جدید
{{ب|تالله ان کانت امیه قد اتت| قتل ابن بنت نبیها مظلوما}}
|تالله ان کانت امیه قد اتت\\قتل ابن بنت نبیها مظلوما
{{ب|فلقد اتاه بنو ابیه بمثلها|هذا لعمرک قبره مهدوما}}
فلقد اتاه بنو ابیه بمثلها\\هذا لعمرک قبره مهدوما
{{ب|اسفوا علی ان لا یکونوا شایعوا|فی قتله فتتبعوه رمیما }}
اسفوا علی ان لا یکونوا شایعوا\\فی قتله فتتبعوه رمیما
{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۳۹۸</small>| تراز = وسط| عرض = ۵۰۰px| اندازه خط = ۱۹px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۳۹۸</small>| تراز = وسط| عرض = ۵۰۰px| اندازه خط = ۱۹px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


ترجمه:{{سخ}}
'''ترجمه''':{{سخ}}
'''بیت اول:''' به خدا قسم اگر [[بنی‌امیه]] پسر دختر پیامبر خدا را در حالی که مظلوم بود به قتل رسانیدند.
'''بیت اول:''' به خدا قسم اگر [[بنی‌امیه]] پسر دختر پیامبر خدا را در حالی که مظلوم بود به قتل رسانیدند.


خط ۵۳: خط ۵۵:
'''بیت سوم:''' بنی‌عباس متأسف بودند که چرا در قتل امام حسین مشایعت از بنی‌امیه نکردند (چون به آن منظور نائل نشدند لذا) به جستجوی استخوان‌های آن حضرت رفتند (و قبرش را خراب نمودند).<ref>مجلسی، زندگانی حضرت امام حسین علیه‌السلام، ۱۳۶۴ش، ص۳۸۷.</ref>
'''بیت سوم:''' بنی‌عباس متأسف بودند که چرا در قتل امام حسین مشایعت از بنی‌امیه نکردند (چون به آن منظور نائل نشدند لذا) به جستجوی استخوان‌های آن حضرت رفتند (و قبرش را خراب نمودند).<ref>مجلسی، زندگانی حضرت امام حسین علیه‌السلام، ۱۳۶۴ش، ص۳۸۷.</ref>


'''*تجدید بنا به دست منتصر'''{{سخ}}
===تجدید بنا به دست منتصر===
[[منتصر عباسی]] فرزند متوکل بر خلاف پدرش، مردم را به [[زیارت امام حسین(ع)]] تشویق می‌کرد.<ref>امین، سیره معصومان، ۱۳۷۶ش، ج۵، ص۲۲۳.</ref> وی پس از کشتن پدرش اقدام به بازسازی مرقد امام حسین(ع) کرده<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲۹، ص۸۲.</ref> و [[مناره|مناره‌ای]] برای راهنمایی زائران از راه دور ساخت. علاوه بر مناره، این بنا دارای قبه، بارگاه، مسجد و [[صحن]] بوده است.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۱۷.</ref> این بنا در [[ذی الحجه]] سال ۲۷۳ق بر اثر حوادث طبیعی فرو ریخت.<ref> تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، ج۶، ص۱۱۱.</ref>
[[منتصر عباسی]] فرزند متوکل بر خلاف پدرش، مردم را به [[زیارت امام حسین(ع)]] تشویق می‌کرد.<ref>امین، سیره معصومان، ۱۳۷۶ش، ج۵، ص۲۲۳.</ref> وی پس از کشتن پدرش اقدام به بازسازی مرقد امام حسین(ع) کرده<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲۹، ص۸۲.</ref> و [[مناره|مناره‌ای]] برای راهنمایی زائران از راه دور ساخت. علاوه بر مناره، این بنا دارای قبه، بارگاه، مسجد و [[صحن]] بوده است.<ref>مدرس، شهرحسین علیه‌السلام، ۱۳۸۰ش، ص۲۱۷.</ref> این بنا در [[ذی الحجه]] سال ۲۷۳ق بر اثر حوادث طبیعی فرو ریخت.<ref> تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، ج۶، ص۱۱۱.</ref>