پرش به محتوا

خروج سفیانی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۹ آوریل ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Jalalyaghmoori
imported>Jalalyaghmoori
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
يکی از [[علائم ظهور]] [[امام مهدی]] (عج) که وقوعش حتمی و قطعي شمرده شده است '''خروج سفیانی''' می باشد.
یکی از [[علائم ظهور]] [[امام مهدی]] (عج) که وقوعش حتمی و قطعی شمرده شده است '''خروج سفیانی''' می باشد.
[[امام صادق]] (ع) فرموده است: «پيش از قيام قائم (ع) پنج علامت حتمی می باشد: [[يمانی]]، سفيانی، [[صيحه آسمانی]]، قتل [[نفس زکيه]]، و فرورفتن سرزمين [[بيدا]].»<ref>شیخ صدوق، کمال الدین وتمام النعمه،ص650</ref>
[[امام صادق]] (ع) فرموده است: «پیش از قیام قائم (ع) پنج علامت حتمی می باشد: [[یمانی]]، سفیانی، [[صیحه آسمانی]]، قتل [[نفس زکیه]]، و فرورفتن سرزمین [[بیدا]].»<ref>شیخ صدوق، کمال الدین وتمام النعمه،ص650</ref>


در مورد سفيانی هم مانند [[دجال]] يک نظر وجود دارد و آن اينکه سفيانی يک طاغوت پليد دارای يک رژيم جهنّمی است که با ويژگی‌های خاص، با انقلاب جهاني امام مهدی (عج) مخالفت می کند و شکست مي خورد.<ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 53، ص 10</ref>
در مورد سفیانی هم مانند [[دجال]] یک نظر وجود دارد و آن اینکه سفیانی یک طاغوت پلید دارای یک رژیم جهنّمی است که با ویژگی‌های خاص، با انقلاب جهانی امام مهدی (عج) مخالفت می کند و شکست می خورد.<ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 53، ص 10</ref>
== نام و نسب  ==
== نام و نسب  ==
[[علی|امير المؤمنين]] (ع) فرمود: «فرزند خورنده جگرها، از [[وادی  يابس]] خارج می شود... اسمش عثمان و پدرش عنبسه و از اولاد [[ابو سفيان]] است.» <ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 52، ص 205</ref>
[[علی|امیر المؤمنین]] (ع) فرمود: «فرزند خورنده جگرها، از [[وادی  یابس]] خارج می شود... اسمش عثمان و پدرش عنبسه و از اولاد [[ابو سفیان]] است.» <ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 52، ص 205</ref>


بين دانشمندان اسلامی اتفاق نظر است که وجه تسميه او به سفيانی به خاطر نسبت داشتن با ابوسفيان است، چرا که وی از تبار ابوسفيان به شمار می آيد، همانگونه که فرزند زن جگرخوار نيز می باشد به علت نسبت وی با جده اش [[هند جگر خوار|هند]] زن ابوسفيان که در جنگ احد وقتی [[حمزه]] [[سيدالشهداء]] به شهادت رسيد هند کوشيد تا جگر حمزه را از فرط کينه به دندان بکشد.
بین دانشمندان اسلامی اتفاق نظر است که وجه تسمیه او به سفیانی به خاطر نسبت داشتن با ابوسفیان است، چرا که وی از تبار ابوسفیان به شمار می آید، همانگونه که فرزند زن جگرخوار نیز می باشد به علت نسبت وی با جده اش [[هند جگر خوار|هند]] زن ابوسفیان که در جنگ احد وقتی [[حمزه]] [[سیدالشهداء]] به شهادت رسید هند کوشید تا جگر حمزه را از فرط کینه به دندان بکشد.


== خصوصيات فردی==
== خصوصیات فردی==
[[امام باقر]] (ع) در اين رابطه می فرمايد: «سفيانی، سرخ رويی سپيد پوست و زاغ چشم است، هرگز خدا را پرستش نکرده و هرگز [[مکه]] و [[مدينه]] را نديده است...». <ref>نعمانی، الغیبه، ص435</ref>
[[امام باقر]] (ع) در این رابطه می فرماید: «سفیانی، سرخ رویی سپید پوست و زاغ چشم است، هرگز خدا را پرستش نکرده و هرگز [[مکه]] و [[مدینه]] را ندیده است...». <ref>نعمانی، الغیبه، ص435</ref>


== پليدی و سرکشی سفيانی ==
== پلیدی و سرکشی سفیانی ==
راويان [[حدیث]]، در نفاق و بدسرشتی و دشمنی او با خدا و پيامبرش [[حضرت محمد]] (ص) و حضرت مهدی (ع) اتفاق نظر دارند و رواياتی که [[شيعه]] و [[سنی]] درباره شخصيت و کردار او نقل کرده اند يکسان يا تقريبا نزديک بهم است، چنانکه از اين قبيل روايت شده است که گفت:
راویان [[حدیث]]، در نفاق و بدسرشتی و دشمنی او با خدا و پیامبرش [[حضرت محمد]] (ص) و حضرت مهدی (ع) اتفاق نظر دارند و روایاتی که [[شیعه]] و [[سنی]] درباره شخصیت و کردار او نقل کرده اند یکسان یا تقریبا نزدیک بهم است، چنانکه از این قبیل روایت شده است که گفت:
::سفيانی بدترين فرمانرواست، دانشمندان و اهل فضل را می کشد و نابود می سازد و از آنها برای رسيدن به مقاصد خود ياری می خواهد هرکس سر باز زند او را به قتل می رساند.<ref>کورانی، عصرظهور،ترجمه عباس جلالی،ص118</ref>
::سفیانی بدترین فرمانرواست، دانشمندان و اهل فضل را می کشد و نابود می سازد و از آنها برای رسیدن به مقاصد خود یاری می خواهد هرکس سر باز زند او را به قتل می رساند.<ref>کورانی، عصرظهور،ترجمه عباس جلالی،ص118</ref>


== فرهنگ و گرايش سياسی سفيانی==
== فرهنگ و گرایش سیاسی سفیانی==
روايات، نشانگر اين معناست که سفيانی فرهنگ و آموزش غربی دارد و چه بسا در همانجا نشو و نما کرده باشد. در کتاب غيبت طوسی از بشر بن غالب بصورت مرسل روايت شده است که گفت:
روایات، نشانگر این معناست که سفیانی فرهنگ و آموزش غربی دارد و چه بسا در همانجا نشو و نما کرده باشد. در کتاب غیبت طوسی از بشر بن غالب بصورت مرسل روایت شده است که گفت:
::سفيانی در حاليکه رهبری گروهی را به عهده دارد مانند شخص ‍ نصرانی صليب برگردن دارد و از سرزمين روميان روی مي آورد. <ref>شیخ طوسی، الغیبه، ص278</ref>
::سفیانی در حالیکه رهبری گروهی را به عهده دارد مانند شخص ‍ نصرانی صلیب برگردن دارد و از سرزمین رومیان روی می آورد. <ref>شیخ طوسی، الغیبه، ص278</ref>


در روايت کلمه منتصر آمده اما در اصل بايد «متنصر» باشد، چنانکه در بحار ج 52 ص 217 آمده است، يعنی، مسلمان مسيحی شده. و جمله «از سرزمين روميان می آيد» يعنی کسی که از سرزمين روم (غرب) به [[شام]] می آيد و آنگاه دست به جنبش و قيام می زند.
در روایت کلمه منتصر آمده اما در اصل باید «متنصر» باشد، چنانکه در بحار ج 52 ص 217 آمده است، یعنی، مسلمان مسیحی شده. و جمله «از سرزمین رومیان می آید» یعنی کسی که از سرزمین روم (غرب) به [[شام]] می آید و آنگاه دست به جنبش و قیام می زند.


البته اين روايت از معصوم نقل نشده و نمی تواند مورد اعتماد باشد.
البته این روایت از معصوم نقل نشده و نمی تواند مورد اعتماد باشد.


از برخی روايات چنين استفاده مي شود که وی مسلمان منحرفی است که کينه [[حضرت علی]] (ع) را به دل دارد.
از برخی روایات چنین استفاده می شود که وی مسلمان منحرفی است که کینه [[حضرت علی]] (ع) را به دل دارد.


== کينه سفيانی نسبت به اهل بيت و شيعيان ==
== کینه سفیانی نسبت به اهل بیت و شیعیان ==
کينه توزی، از بارزترين ويژگيهای سفيانی است که روايات مربوط به او از آن ياد می کند بلکه از آن روايات چنين برمی آيد که نقش سياسی او ايجاد فتنه مذهبی در ميان مسلمانان و تحريک تسنن عليه شيعيان تحت شعار ياری اهل سنت است... در حاليکه وی هوادار زمامداران کفر پيشه غربی و [[یهود|يهودیان]] و مزدور آنهاست، از امام صادق (ع) روايت شده است که فرمود:
کینه توزی، از بارزترین ویژگیهای سفیانی است که روایات مربوط به او از آن یاد می کند بلکه از آن روایات چنین برمی آید که نقش سیاسی او ایجاد فتنه مذهبی در میان مسلمانان و تحریک تسنن علیه شیعیان تحت شعار یاری اهل سنت است... در حالیکه وی هوادار زمامداران کفر پیشه غربی و [[یهود|یهودیان]] و مزدور آنهاست، از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود:


«ما و اولاد ابوسفيان دو خاندان هستيم که بخاطر خدا با يکديگر دشمنی داريم.. ما گفتيم خداوند راست گفت و آنها گفتند خداوند دروغ گفت... ابوسفيان به جنگ پيامبر برخاست و معاويه فرزند ابوسفيان به جنگ علی بن ابی طالب رفت و يزيد پسر معاويه به نبرد با حسين بن علی (ع) پرداخت و سفيانی به مصاف حضرت قائم (ع) برمی خيزد.»<ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 52، ص 190</ref>
«ما و اولاد ابوسفیان دو خاندان هستیم که بخاطر خدا با یکدیگر دشمنی داریم.. ما گفتیم خداوند راست گفت و آنها گفتند خداوند دروغ گفت... ابوسفیان به جنگ پیامبر برخاست و معاویه فرزند ابوسفیان به جنگ علی بن ابی طالب رفت و یزید پسر معاویه به نبرد با حسین بن علی (ع) پرداخت و سفیانی به مصاف حضرت قائم (ع) برمی خیزد.»<ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 52، ص 190</ref>


همچنين از امام باقر (ع) نقل شده است که فرمود:
همچنین از امام باقر (ع) نقل شده است که فرمود:
::گويا من سفيانی (يا رفيق او) را می بينم که در زمينهای سرسبز شما در [[کوفه]] اقامت گزيده و منادی اوندا می دهد، هر کس سر يک تن از [[شیعه|شيعيان]] علی را بياورد هزار درهم پاداش اوست، در اين هنگام همسايه بر همسايه حمله برده و مي گويد اين شخص از آنهاست، گردن او را مي زند و هزار درهم جايزه می گيرد، آگاه باشيد که در آن روز، فرمانروایی شما بدست حرامزادگان خواهد بود...<ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 52، ص 215</ref>
::گویا من سفیانی (یا رفیق او) را می بینم که در زمینهای سرسبز شما در [[کوفه]] اقامت گزیده و منادی اوندا می دهد، هر کس سر یک تن از [[شیعه|شیعیان]] علی را بیاورد هزار درهم پاداش اوست، در این هنگام همسایه بر همسایه حمله برده و می گوید این شخص از آنهاست، گردن او را می زند و هزار درهم جایزه می گیرد، آگاه باشید که در آن روز، فرمانروایی شما بدست حرامزادگان خواهد بود...<ref>علامه مجلسی،بحارالانوار، ج 52، ص 215</ref>


== زمان خروج او ==
== زمان خروج او ==
[[امام صادق]] (ع) می فرمايد: «امر سفياني از مسائل حتمي است، و خروجش در [[ماه رجب]] می باشد.»<ref>نعمانی ،الغیبه ،ص426</ref>
[[امام صادق]] (ع) می فرماید: «امر سفیانی از مسائل حتمی است، و خروجش در [[ماه رجب]] می باشد.»<ref>نعمانی ،الغیبه ،ص426</ref>


بر اساس روايات فراواني که از پيشوايان معصوم عليهم‏ السلام درباره‏ سفيانی دوم رسيده است، خروج او در ماه «رجب» و روز جمعه، و محل خروجش از جائی بنام «وادی يابس» يعنی دره ای خشک يا بيابان بي ‏آب و علف از سرزمين شام است.
بر اساس روایات فراوانی که از پیشوایان معصوم علیهم‏ السلام درباره‏ سفیانی دوم رسیده است، خروج او در ماه «رجب» و روز جمعه، و محل خروجش از جائی بنام «وادی یابس» یعنی دره ای خشک یا بیابان بی ‏آب و علف از سرزمین شام است.


و نيز مي فرمايد:
و نیز می فرماید:
::خروج سفيانی و يمانی و [[خراساني]] در يک سال و يک ماه و يک روز واقع خواهد شد.<ref>نعمانی ،الغیبه ،ص369</ref>
::خروج سفیانی و یمانی و [[خراسانی]] در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد.<ref>نعمانی ،الغیبه ،ص369</ref>


موقع خروج او بعد از فتنه و جنگ بزرگی است که در ميان اهل مشرق و مغرب روی مي ‏دهد و ظاهرا منظور از مشرق و مغرب که در حديث آمده است، مشرق و مغرب همان حدودی است که سفيانی در آنجا ظاهر می ‏شود، نه مشرق و مغرب عالم، زيرا در روايات بسياری وارد شده که نخستين سرزمينی که از سرزمين مغرب خراب می‏ شود، سرزمين شام است.
موقع خروج او بعد از فتنه و جنگ بزرگی است که در میان اهل مشرق و مغرب روی می ‏دهد و ظاهرا منظور از مشرق و مغرب که در حدیث آمده است، مشرق و مغرب همان حدودی است که سفیانی در آنجا ظاهر می ‏شود، نه مشرق و مغرب عالم، زیرا در روایات بسیاری وارد شده که نخستین سرزمینی که از سرزمین مغرب خراب می‏ شود، سرزمین شام است.


== مکان خروج او ==
== مکان خروج او ==
اميرالمؤمنين (ع) می فرمايد: «سپس پسر جگرخوار (هند، همسر ابو سفيان) از وادی يابس خروج کند، تا به منبر [[دمشق]] نشيند.» <ref>نعمانی، الغیبه، ص434</ref>
امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «سپس پسر جگرخوار (هند، همسر ابو سفیان) از وادی یابس خروج کند، تا به منبر [[دمشق]] نشیند.» <ref>نعمانی، الغیبه، ص434</ref>


== دوران سرکشی ==
== دوران سرکشی ==
تمام دوران سرکشی او از ابتداء خروجش تا زمان کشته شدنش به دست حضرت قائم (ع) بيشتر از 15ماه نخواهد بود. در ابتداء خروجش به شام حمله می کند و مخالفين خود را شکست می دهد و 5ايالت شام را (به نام‏های دمشق و [[حمص]] و [[فلسطين]] و [[اردن]] و قنسرين و در بعضی از نسخه‏ ها يا روايات «فلزين») تصرف می کند. تمام اهل شام بجز تعداد معدودی که شيعه و طرفدار حق‏ند مطيع و فرمانبردارش می ‏شوند.
تمام دوران سرکشی او از ابتداء خروجش تا زمان کشته شدنش به دست حضرت قائم (ع) بیشتر از 15ماه نخواهد بود. در ابتداء خروجش به شام حمله می کند و مخالفین خود را شکست می دهد و 5ایالت شام را (به نام‏های دمشق و [[حمص]] و [[فلسطین]] و [[اردن]] و قنسرین و در بعضی از نسخه‏ ها یا روایات «فلزین») تصرف می کند. تمام اهل شام بجز تعداد معدودی که شیعه و طرفدار حق‏ند مطیع و فرمانبردارش می ‏شوند.


امام صادق (ع) فرمود:
امام صادق (ع) فرمود:
::سفيانی از علايم حتمی است، خروج او در ماه رجب خواهد بود، و از آغاز خروجش تا پايان آن جمعا 15 ماه است که در 6 ماه آن جنگ و پيکار می کند، و چون شهرهای پنجگانه (دمشق، حمص، فلسطين، اردن، حلب) را تصرف کرد، 9 ماه فرمانروايی می کند، و يک روز هم بر آن افزوده نمی شود.»<ref>نعمانی ،الغیبه ،ص426</ref>
::سفیانی از علایم حتمی است، خروج او در ماه رجب خواهد بود، و از آغاز خروجش تا پایان آن جمعا 15 ماه است که در 6 ماه آن جنگ و پیکار می کند، و چون شهرهای پنجگانه (دمشق، حمص، فلسطین، اردن، حلب) را تصرف کرد، 9 ماه فرمانروایی می کند، و یک روز هم بر آن افزوده نمی شود.»<ref>نعمانی ،الغیبه ،ص426</ref>


حدود تعدی و تجاوز او بعد از [[شامات]]، [[عراق]] و [[حجاز]] به خصوص مدينه منوره می‏ باشد، تا يکی دو ماه آسيب او به اهل حق نمی‏ رسد زيرا گرفتار جنگ های داخلی و سرکوبی احزاب مخالف است، اما پس از آن هيچ هم و غمی ندارد مگر مبارزه با اهل دين و دشمنی او بيشتر با شيعه و اهل حق و آل محمد صلی الله عليه و آله است.
حدود تعدی و تجاوز او بعد از [[شامات]]، [[عراق]] و [[حجاز]] به خصوص مدینه منوره می‏ باشد، تا یکی دو ماه آسیب او به اهل حق نمی‏ رسد زیرا گرفتار جنگ های داخلی و سرکوبی احزاب مخالف است، اما پس از آن هیچ هم و غمی ندارد مگر مبارزه با اهل دین و دشمنی او بیشتر با شیعه و اهل حق و آل محمد صلی الله علیه و آله است.


== درفش سرخ سفيانی ==
== درفش سرخ سفیانی ==
چون اوضاع داخلی خود را آرام نمود، دو لشکر مهم و مجهز را با پرچم‏هایی سرخ و به روايتی سبز تنظيم می‏ نمايد يکی برای گرفتن عراق و ديگری برای تسخير حجاز.
چون اوضاع داخلی خود را آرام نمود، دو لشکر مهم و مجهز را با پرچم‏هایی سرخ و به روایتی سبز تنظیم می‏ نماید یکی برای گرفتن عراق و دیگری برای تسخیر حجاز.


برخی از روايات اين مطلب را ياد نموده است، مانند روايتی که در بحار از امير مؤمنان (ع) ضمن روايتی طولانی نقل شده است:
برخی از روایات این مطلب را یاد نموده است، مانند روایتی که در بحار از امیر مؤمنان (ع) ضمن روایتی طولانی نقل شده است:
::و آن را نشانه ها و علامتهايی است و خروج سفيانی با درفش ‍ سرخ همراه است و فرمانده آن مردی از قبيله [[بنی کلب]] است. <ref>علامه مجلسی ،بحار الانوار، ج52،ص 273</ref>
::و آن را نشانه ها و علامتهایی است و خروج سفیانی با درفش ‍ سرخ همراه است و فرمانده آن مردی از قبیله [[بنی کلب]] است. <ref>علامه مجلسی ،بحار الانوار، ج52،ص 273</ref>


اين پرچم سرخ رمز برتری جوئی و سياست خون‌آشامی وی می باشد.
این پرچم سرخ رمز برتری جوئی و سیاست خون‌آشامی وی می باشد.


== آيا سفياني يکي است يا چند تن ==
== آیا سفیانی یکی است یا چند تن ==
بی ترديد سفيانی وعده داده شده که روايات موجود در منابع شيعه و سنی بر آن دارد، يک نفر است اما در برخی از روايات همچون روایت ابن حماد و غير آن سخن از دو سفيانی به ميان آمده است، سفيانی اول و سفيانی دوم و گاهي از بعضی روايات استفاده می شود که آنها سه تن هستند.
بی تردید سفیانی وعده داده شده که روایات موجود در منابع شیعه و سنی بر آن دارد، یک نفر است اما در برخی از روایات همچون روایت ابن حماد و غیر آن سخن از دو سفیانی به میان آمده است، سفیانی اول و سفیانی دوم و گاهی از بعضی روایات استفاده می شود که آنها سه تن هستند.


اما آنکه مورد نکوهش قرار گرفته و دست به شرارت و کارهای آنچنانی می زند، همان سفيانی دوم است، زيرا سفيانی اول پس از استيلا بر سرزمين شام و [[جنگ قرقيسيا]]، در جنگ عراق در برابر سپاه ايرانيان و ياران درفش های سياه شکست می خورد و در اثر زخمی که بر او وارد می شود در راه بازگشت به شام به هلاکت می رسد و سفيانی دوم را جانشين خود قرار می دهد تا مأموريت مهم او را ادامه دهد.
اما آنکه مورد نکوهش قرار گرفته و دست به شرارت و کارهای آنچنانی می زند، همان سفیانی دوم است، زیرا سفیانی اول پس از استیلا بر سرزمین شام و [[جنگ قرقیسیا]]، در جنگ عراق در برابر سپاه ایرانیان و یاران درفش های سیاه شکست می خورد و در اثر زخمی که بر او وارد می شود در راه بازگشت به شام به هلاکت می رسد و سفیانی دوم را جانشین خود قرار می دهد تا مأموریت مهم او را ادامه دهد.


چنانچه اين روايات صحيح باشد، سفيانی اول، فرمانروای نابکاری است که زمينه ساز سفيانی اصلی وعده داده شده است، همچنان که يمنی و خراسانی ها ياران درفش های سياه زمينه ساز نهضت حضرت مهدی (ع) می باشند. ابن حماد گويد وليد گفت:
چنانچه این روایات صحیح باشد، سفیانی اول، فرمانروای نابکاری است که زمینه ساز سفیانی اصلی وعده داده شده است، همچنان که یمنی و خراسانی ها یاران درفش های سیاه زمینه ساز نهضت حضرت مهدی (ع) می باشند. ابن حماد گوید ولید گفت:
::سفيانی روی می آورد و به جنگ بنی هاشم و هر کس از ياوران درفش های سه گانه و غير آنان که با او بستيزد، می پردازد و بر همه آنها چيره می شود. آنگاه روانه کوفه می شود و بنی هاشم بسوی عراق مهاجرت می کنند، سپس سفيانی در بازگشت از کوفه در نزديکی شام به هلاکت می رسد و مرد ديگری از فرزندان ابوسفيان را جانشين خود می سازد که غلبه با اوست و بر مردم چيره می شود... و سفيانی مورد نظر، همين است.<ref>کورانی، عصرظهور،ص 124</ref>
::سفیانی روی می آورد و به جنگ بنی هاشم و هر کس از یاوران درفش های سه گانه و غیر آنان که با او بستیزد، می پردازد و بر همه آنها چیره می شود. آنگاه روانه کوفه می شود و بنی هاشم بسوی عراق مهاجرت می کنند، سپس سفیانی در بازگشت از کوفه در نزدیکی شام به هلاکت می رسد و مرد دیگری از فرزندان ابوسفیان را جانشین خود می سازد که غلبه با اوست و بر مردم چیره می شود... و سفیانی مورد نظر، همین است.<ref>کورانی، عصرظهور،ص 124</ref>


== محل مرگ سفیانی ==
== محل مرگ سفیانی ==
[[حضرت علی]] (ع) در ذيل آيه:
[[حضرت علی]] (ع) در ذیل آیه:
::و لو تري اذ فزعوا فلا فوت» می فرمايد ''کمی پيش از قيام قائم ما [[حضرت مهدی|مهدی]] (ع)، سفيانی خروج می کند، پس به اندازه دوران حاملگی يک زن که 9 ماه باشد حکومت می کند، لشکريان او به مدينه وارد می شوند، تا اينکه به «بيدا» می رسند، خداوند آنها را در زمين فرو می برد''<ref>سید محمد صدر،تاریخ غیبت کبری،ص648</ref>
::و لو تری اذ فزعوا فلا فوت» می فرماید ''کمی پیش از قیام قائم ما [[حضرت مهدی|مهدی]] (ع)، سفیانی خروج می کند، پس به اندازه دوران حاملگی یک زن که 9 ماه باشد حکومت می کند، لشکریان او به مدینه وارد می شوند، تا اینکه به «بیدا» می رسند، خداوند آنها را در زمین فرو می برد''<ref>سید محمد صدر،تاریخ غیبت کبری،ص648</ref>


با فرض صحت روايت مذکور و مانند آن، تمامی اخباری که از فرو رفتن لشکری در صحرای بيدا خبر می دهند، و مورد قبول [[شيعه]] و سنی است، همگی مربوط به سفيانی و برنامه ها و کارهای او می شود.
با فرض صحت روایت مذکور و مانند آن، تمامی اخباری که از فرو رفتن لشکری در صحرای بیدا خبر می دهند، و مورد قبول [[شیعه]] و سنی است، همگی مربوط به سفیانی و برنامه ها و کارهای او می شود.


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس