پرش به محتوا

یعقوب بن اسحاق اهوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Rafati
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:
| فعالیت‌های اجتماعی = راوی، از بزرگان لغت و ادبیات
| فعالیت‌های اجتماعی = راوی، از بزرگان لغت و ادبیات
}}
}}
'''ابو یوسف یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی''' معروف به '''ابن سکیت''' (۱۸۶ق – ۲۴۴ق)، از راویان [[ایران|ایرانی‌تبار]] و از بزرگان اهل لغت و ادب و از [[شیعیان]] خاص [[امام جواد]](ع) و [[امام هادی]](ع).
'''ابویوسُف یَعْقوب بن اِسْحاق دورَقی اَهْوازی''' معروف به '''اِبْن سِکّیت''' (۱۸۶ق – ۲۴۴ق)، از راویان [[ایران|ایرانی‌تبار]] و از بزرگان اهل لغت و ادب و از [[شیعیان]] خاص [[امام جواد]](ع) و [[امام هادی]](ع).


دلیل نامگذاری‌اش به ابن سکیت، سکوت‌های طولانی پدرش بوده است. او از عالمان مهم علم نحو و ادبیات عرب است و مهمترین اثرش [[اصلاح المنطق (کتاب)|اصلاح المنطق]] نام دارد.
دلیل نام‌گذاری‌اش به ابن سکیت، سکوت‌های طولانی پدرش بوده است. او از عالمان مهم علم نحو و ادبیات عرب است و مهمترین اثرش [[اصلاح المنطق (کتاب)|اصلاح المنطق]] نام دارد.


وقتی [[متوکل عباسی|متوکل]] از او درباره مقایسه فرزندانش ([[المعتز بالله]] و [[المؤید بالله]]) با فرزندان [[علی (ع)]] ([[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]]) سؤال کرد، او در پاسخ، گفت: [[قنبر]] غلام علی (ع) برتر از تو و فرزندانت است. همین امر باعث کشته شدن او به دستور [[متوکل]] شد.
وقتی [[متوکل عباسی|متوکل]] از او درباره مقایسه فرزندانش ([[المعتز بالله]] و [[المؤید بالله]]) با فرزندان [[علی (ع)]] ([[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]]) سؤال کرد، او در پاسخ، گفت: [[قنبر]] غلام علی (ع) برتر از تو و فرزندانت است. همین امر باعث کشته شدن او به دستور [[متوکل]] شد.


==ولادت و کنیه==
==ولادت و کنیه==
گفته شده ابن سکیت در سال ۱۸۶ق<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۱، ص ۳۲۶.</ref> در دورق، از شهرهای [[خوزستان]] به دنیا آمد و سپس همراه خانواده‌اش راهی [[بغداد]] شد.<ref>تأسیس الشیعة، ص ۱۵۵.</ref>
گفته شده ابن سکیت در سال ۱۸۶ق<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۱، ص ۳۲۶.</ref> در دورق، از شهرهای [[خوزستان]] به دنیا آمد و سپس همراه خانواده‌اش راهی [[بغداد]] شد.<ref>صدر، تأسیس الشیعة، ص ۱۵۵.</ref>


[[کنیه]] ابن سکیت، ابویوسف است.<ref>رجال نجاشی، ص ۴۴۹.</ref> سکیت لقب اسحاق، پدر او بوده که اشاره به سکوت‌های طولانی او دارد.<ref>تأسیس الشیعة، ص۱۵۵.</ref>
[[کنیه]] ابن سکیت، ابویوسف است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ص ۴۴۹.</ref> سکیت لقب اسحاق، پدر او بوده که اشاره به سکوت‌های طولانی او دارد.<ref>صدر، تأسیس الشیعة، ص۱۵۵.</ref>


== شخصیت و جایگاه علمی ==
== شخصیت و جایگاه علمی ==
عالمان شیعی، وی را از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع) معرفی کرده‌اند که نزد آنان محترم بوده است.<ref>رجال نجاشی، ص ۴۴۹. نقد الرجال، ج ۵، ص ۹۴.</ref> درباره وی گفته‌اند که ثقه و از بزرگان علم لغت و نحو بوده و هیچ طعنی درباره او نیست.<ref>خلاصة الاقوال، ص ۲۹۹.</ref>
عالمان شیعی، وی را از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع) معرفی کرده‌اند که نزد آنان محترم بوده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ص ۴۴۹. تفرشی، نقد الرجال، ج ۵، ص ۹۴.</ref> درباره وی گفته‌اند که ثقه و از بزرگان علم لغت و نحو بوده و هیچ طعنی درباره او نیست.<ref>حلی، خلاصة الاقوال، ص ۲۹۹.</ref>


[[افندی اصفهانی]] می‌گوید: ثعلب گوید پس از ابن اعرابی کسی نبود که عالم‌تر از ابن سکیت به لغت باشد.<ref>ریاض العلماء، ج ۵، ص ۳۸۵.</ref>
[[افندی اصفهانی]] می‌گوید: ثعلب گوید پس از ابن اعرابی کسی نبود که عالم‌تر از ابن سکیت به لغت باشد.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۵، ص ۳۸۵.</ref>


[[مدرس تبریزی]] می‌نویسد: ابن سکیت از ائمه شعر و ادب و نحو و لغت، حامل لوای علوم عربیه، از ثقات افاضل [[امامیه]] [[بغداد]]، مورد تصدیق و توثیق علمای [[علم رجال|رجال]] و در شعر و [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] متبحر بود. وی با فصحای ادب نیز ملاقات کرد و هر آنچه از ایشان شنید در کتاب‌هایش نقل کرد.<ref>ریحانة الادب، ج ۷، ص ۵۶ و ۵۷.</ref>
[[مدرس تبریزی]] می‌نویسد: ابن سکیت از ائمه شعر و ادب و نحو و لغت، حامل لوای علوم عربیه، از ثقات افاضل [[امامیه]] [[بغداد]]، مورد تصدیق و توثیق علمای [[علم رجال|رجال]] و در شعر و [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] متبحر بود. وی با فصحای ادب نیز ملاقات کرد و هر آنچه از ایشان شنید در کتاب‌هایش نقل کرد.<ref>مدرس، ریحانة الادب، ج ۷، ص ۵۶ و ۵۷.</ref>


== آثار ==
== آثار ==
خط ۸۹: خط ۸۹:
# ماجاء فی الشعر و ما حُرّف عن جهته
# ماجاء فی الشعر و ما حُرّف عن جهته
{{پایان}}
{{پایان}}
== چگونگی شهادت ==
== چگونگی شهادت ==
بنا بر نقل منابع، وی در ۵ [[رجب]] سال ۲۴۴ق و در ۵۸ سالگی درگذشت.<ref>دانشنامه ایران و اسلام، ج ۲، ص ۶۳۱.</ref> روایات در باب چگونگی وفات ابن سکیت متفاوت است. برخی می‌گویند: او به دلیل شیعه بودن کشته شده<ref>رجال نجاشی، ص ۴۴۹.</ref> و در این باره به داستان سوال و جواب او با متوکل اشاره کرده‌اند. ابن سکیت معلم فرزندان متوکل بود، روزی [[متوکل]] به او گفت: دو فرزند من «معتز» و «مؤید» نزد تو محبوب‎ترند یا [[امام حسن(ع)|حسن]] و [[امام حسین(ع)|حسین]] فرزندان [[امام علی(ع)|علی]]؟ ابن سکیت در پاسخ خلیفه عباسی گفت: به خدا سوگند [[قنبر]] خادم [[علی بن ابیطالب|علی بن ابی طالب]](ع) از دو فرزندت و پدر این دو نزد من بهتر است. متوکل سخت برآشفت و به کارگزارانش دستور داد تا زبانش را از پشت سرش بیرون بکشند.<ref>معجم رجال الحدیث، ج ۲۱، ص ۱۳۹.</ref> همچنین نقل شده غلامان متوکل به امر او ابن سکیت را زیر پا انداختند و شکمش را لگدمال کردند و به خانه‌اش بردند تا درگذشت.<ref>اعیان الشیعة، ج ۱۰، ص ۳۰۶.</ref>
بنا بر نقل منابع، وی در ۵ [[رجب]] سال ۲۴۴ق و در ۵۸ سالگی درگذشت.<ref>دانشنامه ایران و اسلام، ج ۲، ص ۶۳۱.</ref> روایات در باب چگونگی وفات ابن سکیت متفاوت است. برخی می‌گویند: او به دلیل شیعه بودن کشته شده<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ص ۴۴۹.</ref> و در این باره به داستان سوال و جواب او با متوکل اشاره کرده‌اند. ابن سکیت معلم فرزندان متوکل بود، روزی [[متوکل]] به او گفت: دو فرزند من «معتز» و «مؤید» نزد تو محبوب‎ترند یا [[امام حسن(ع)|حسن]] و [[امام حسین(ع)|حسین]] فرزندان [[امام علی(ع)|علی]]؟ ابن سکیت در پاسخ خلیفه عباسی گفت: به خدا سوگند [[قنبر]] خادم [[علی بن ابیطالب|علی بن ابی طالب]](ع) از دو فرزندت و پدر این دو نزد من بهتر است. متوکل سخت برآشفت و به کارگزارانش دستور داد تا زبانش را از پشت سرش بیرون بکشند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج ۲۱، ص ۱۳۹.</ref> همچنین نقل شده غلامان متوکل به امر او ابن سکیت را زیر پا انداختند و شکمش را لگدمال کردند و به خانه‌اش بردند تا درگذشت.<ref> امین، اعیان الشیعة، ج ۱۰، ص ۳۰۶.</ref>
 
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
خط ۱۰۷: خط ۱۰۴:
* صدر، حسن، تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام، تهران، اعلمی، ۱۳۷۵ش.
* صدر، حسن، تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام، تهران، اعلمی، ۱۳۷۵ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329125522-2158-15.pdf ابن سکیت دورقی اهوازی]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329125522-2158-15.pdf ابن سکیت دورقی اهوازی]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش