پرش به محتوا

قاعده اتلاف: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۰: خط ۳۰:


==مقایسه قاعده اتلاف و قاعده ضمان ید==
==مقایسه قاعده اتلاف و قاعده ضمان ید==
قاعده اتلاف را مشابه با [[قاعده ضمان ید]] دانسته‌اند.<ref>الحسینی، العناوین الفقهیة، ۱۴۱۷ق، ج۲،ص ۴۳۸.</ref> قاعده ضمان ید یعنی اگر کسی بدون رضایت بر مال دیگری تسلط پیدا کند، مسئول بازگرداندن آن و در صورت از بین رفتن مال، مسئول پرداخت مثل یا قیمت آن است.<ref>آل کاشف الغطا، تحریر المجلة، ۱۳۵۹ش، ج۱، ص۸۶.</ref> تفاوت این قاعده و قاعده اتلاف را در ملاک مسئولیت دانسته‌اند. در قاعده اتلاف، مسئولیت، متوقف بر از بین بردن مال دیگری است و ملازمه‌ای با تسلط بر مال ندارد؛ ولی در قاعده ید، مسئولیت، متوقف بر تصرف و تسلط بر مال غیر است. مثلا اگر کسی از راه دور تیری بیندازد و موجب مرگ اسب دیگری بشود، اتلاف صورت گرفته و ضامن است؛ حال اگر اسب را در تصرف خود درآورده و در اثر بیماری تلف شود، مسئولیت فرد از جهت قاعده ضمان ید است و مشمول قاعده اتلاف نیست.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۳۹۷ش، ۱۴۸.</ref>
قاعده اتلاف را مشابه با [[قاعده ضمان ید]] دانسته‌اند.<ref>الحسینی، العناوین الفقهیة، ۱۴۱۷ق، ج۲،ص ۴۳۸.</ref> قاعده ضمان ید یعنی اگر کسی بدون رضایت بر مال دیگری تسلط پیدا کند، مسئول بازگرداندن آن و در صورت از بین رفتن مال، مسئول پرداخت مثل یا قیمت آن است.<ref>آل کاشف الغطا، تحریر المجلة، ۱۳۵۹ش، ج۱، ص۸۶.</ref> تفاوت این قاعده و قاعده اتلاف را در ملاک مسئولیت دانسته‌اند. در قاعده اتلاف، مسئولیت، متوقف بر از بین بردن مال دیگری است و ملازمه‌ای با تسلط بر مال ندارد؛ ولی در قاعده ید، مسئولیت، متوقف بر تصرف و تسلط بر مال غیر است؛ مثلاً اگر کسی از راه دور تیری بیندازد و موجب مرگ اسب دیگری بشود، اتلاف صورت گرفته و ضامن است؛ حال اگر اسب را در تصرف خود درآورده و در اثر بیماری تلف شود، مسئولیت فرد از جهت قاعده ضمان ید است و مشمول قاعده اتلاف نیست.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۳۹۷ش، ۱۴۸.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
۴۵۲

ویرایش