شاه نعمت‌الله ولی: تفاوت میان نسخه‌ها
←سلسله نعمت‌اللهی
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات زندگینامه | {{جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = شاه نعمت‌الله ولی | | عنوان = شاه نعمت‌الله ولی | ||
| تصویر = مقبره شاه نعمت‌الله ولی.jpg | | تصویر = مقبره شاه نعمت‌الله ولی.jpg | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
در مذهب نعمت‌الله اختلاف است. افرادی مانند عبدالرزاق کرمانی، صنع‌الله نعمت‌اللهی و مستوفی بافقی [[شیعه|تشیع]] نعمت‌الله را مسلّم می‌دانستند.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۸۷.</ref> انتساب نعمت‌الله به تشیع را به دلیل تصنیف رساله‌ای درباره [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]، نوشتن شرحی بر گفتگوی مشهور امام علی(ع) با [[کمیل بن زیاد نخعی|کمیل]] و شیعه بودن اولاد وی و خدمت در [[صفویان|حکومت صفویان]] دانسته‌اند.<ref>شیبی، تشیع و تصوف، ۱۳۸۵ش، ص۲۳۶.</ref> در مقابل حمید فرزام معتقد است با اینکه او به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و فرزندانش ارادت داشت؛ اما [[اهل سنت و جماعت|سنی مذهب]] بود.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۹۸.</ref> برای سنی بودن وی به موارد زیر استناد شده است: | در مذهب نعمت‌الله اختلاف است. افرادی مانند عبدالرزاق کرمانی، صنع‌الله نعمت‌اللهی و مستوفی بافقی [[شیعه|تشیع]] نعمت‌الله را مسلّم می‌دانستند.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۸۷.</ref> انتساب نعمت‌الله به تشیع را به دلیل تصنیف رساله‌ای درباره [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]، نوشتن شرحی بر گفتگوی مشهور امام علی(ع) با [[کمیل بن زیاد نخعی|کمیل]] و شیعه بودن اولاد وی و خدمت در [[صفویان|حکومت صفویان]] دانسته‌اند.<ref>شیبی، تشیع و تصوف، ۱۳۸۵ش، ص۲۳۶.</ref> در مقابل حمید فرزام معتقد است با اینکه او به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و فرزندانش ارادت داشت؛ اما [[اهل سنت و جماعت|سنی مذهب]] بود.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۹۸.</ref> برای سنی بودن وی به موارد زیر استناد شده است: | ||
# شاگردی [[شیخ عبدالله یافعی]] سنی مذهب به مدت هفت سال. | #شاگردی [[شیخ عبدالله یافعی]] سنی مذهب به مدت هفت سال. | ||
# سلسله مشایخ شاه ولی به تصریح خود وی به [[احمد غزالی]] و [[حسن بصری]] می‌رسد که [[شیعه|تشیع]] آنها رد شده است. | #سلسله مشایخ شاه ولی به تصریح خود وی به [[احمد غزالی]] و [[حسن بصری]] می‌رسد که [[شیعه|تشیع]] آنها رد شده است. | ||
# نعمت‌الله در رساله نسبت خرقه، از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] با لقب «محیی السنة و الجماعة...» یاد کرده است. | #نعمت‌الله در رساله نسبت خرقه، از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] با لقب «محیی السنة و الجماعة...» یاد کرده است. | ||
# او در رساله مراتب الآلهیه از [[خلفای راشدین]] و همچنین از [[ابوحنیفه]]، [[مالک بن انس]]، [[محمد بن ادریس شافعی]] و [[احمد بن حنبل]] با احترام یاد کرده است.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۹۱-۵۹۸.</ref> | #او در رساله مراتب الآلهیه از [[خلفای راشدین]] و همچنین از [[ابوحنیفه]]، [[مالک بن انس]]، [[محمد بن ادریس شافعی]] و [[احمد بن حنبل]] با احترام یاد کرده است.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۹۱-۵۹۸.</ref> | ||
# وجود اشعاری در دیوان او مانند: | #وجود اشعاری در دیوان او مانند: | ||
{{شعر۲|ره سنّی{{یاد|در نسخه‌های جدید «سنی» به «مستی» تحریف شده است. ولی در دیوان نعمت‌الله ولی چاپ سنگی کرمان، چاپ ۱۳۳۷ق، به واژه سنی آمده است. (فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۹۲، پاورقی سوم.)}} گزین که مذهب ماست|ورنه گُم‌گشته‌ای و در خللی | {{شعر۲|ره سنّی{{یاد|در نسخه‌های جدید «سنی» به «مستی» تحریف شده است. ولی در دیوان نعمت‌الله ولی چاپ سنگی کرمان، چاپ ۱۳۳۷ق، به واژه سنی آمده است. (فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۵۹۲، پاورقی سوم.)}} گزین که مذهب ماست|ورنه گُم‌گشته‌ای و در خللی | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
پس از ولی، تنها فرزندش سید خلیل‌الله راه پدر را ادامه داد.<ref>مستوفی بافقی، جامع مفیدی، ۱۳۴۰ش، ج۱، ص۴۴..</ref> سید خلیل‌الله پس از مدتی اقامت در [[خانقاه]] ماهان، به [[دکن]] رفت و در همانجا درگذشت.<ref>هندوشاه استرآبادی، تاریخ فرشته، ۱۲۸۱ق، ج۱، ص۳۲۹.</ref> جانشینان وبازماندگان و پیروان نعمت‌الله، بعد از او به [[هندوستان|هند]] رفتند و سلسله نعمت‌اللهی را در آن دیار گسترش دادند.<ref>زرین کوب، ارزش میراث صوفیه، ۱۳۴۴ش، ص۹۳.</ref> | پس از ولی، تنها فرزندش سید خلیل‌الله راه پدر را ادامه داد.<ref>مستوفی بافقی، جامع مفیدی، ۱۳۴۰ش، ج۱، ص۴۴..</ref> سید خلیل‌الله پس از مدتی اقامت در [[خانقاه]] ماهان، به [[دکن]] رفت و در همانجا درگذشت.<ref>هندوشاه استرآبادی، تاریخ فرشته، ۱۲۸۱ق، ج۱، ص۳۲۹.</ref> جانشینان وبازماندگان و پیروان نعمت‌الله، بعد از او به [[هندوستان|هند]] رفتند و سلسله نعمت‌اللهی را در آن دیار گسترش دادند.<ref>زرین کوب، ارزش میراث صوفیه، ۱۳۴۴ش، ص۹۳.</ref> | ||
از اوایل قرن سیزدهم، پس از به وجود آمدن [[قاجار|حکومت قاجار]] مشایخ سلسله نعمت‌اللهی تدریجا از هندوستان به [[ایران]] رفتند و این طریقه تصوف را در ایران گسترش دادند.<ref>نعمت‌اللهی، طرائق الحقائق، ۱۳۱۹ق، ج۳، ص۷۶-۷۷.</ref> پس از آن سلسله‌های دیگری شکل گرفت که همه از پیروان طریقه نعمت‌اللهی بودند.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۸.</ref> معروف‌ترین این | از اوایل قرن سیزدهم، پس از به وجود آمدن [[قاجار|حکومت قاجار]] مشایخ سلسله نعمت‌اللهی تدریجا از هندوستان به [[ایران]] رفتند و این طریقه تصوف را در ایران گسترش دادند.<ref>نعمت‌اللهی، طرائق الحقائق، ۱۳۱۹ق، ج۳، ص۷۶-۷۷.</ref> پس از آن سلسله‌های دیگری شکل گرفت که همه از پیروان طریقه نعمت‌اللهی بودند.<ref>فرزام، تحقیق در احوال شاه نعمت‌الله، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۸.</ref> معروف‌ترین این [[طریقت|طریقه‌ها]] عبارتند از: | ||
{{ستون|۲}} | {{ستون|۲}} | ||
*کوثریه | *کوثریه | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
{{شعر۲|هادی کز نسل او مهدی هویدا می‌شود|شاید ار گویند او را اهل حق نور هدی}} | {{شعر۲|هادی کز نسل او مهدی هویدا می‌شود|شاید ار گویند او را اهل حق نور هدی}} | ||
=== پیشگویی‌های شاه نعمت‌الله === | ===پیشگویی‌های شاه نعمت‌الله=== | ||
[[ادوارد براون]] معتقد است که غالب [[ایران|ایرانی‌ها]] از این‌گونه اشعار که مشتمل بر غیب‌گویی و اشاره به حوادث آینده هستند، به نفع خود استفاده کرده‌اند. مثلا [[بابیه]] بر این باور بودند که سال ظهور [[باب]] در اشعار شاه ولی ذکر شده است.<ref>براون، از سعدی تا جامی، ۱۳۳۹ش، ۶۸۶-۶۸۷.</ref> | [[ادوارد براون]] معتقد است که غالب [[ایران|ایرانی‌ها]] از این‌گونه اشعار که مشتمل بر غیب‌گویی و اشاره به حوادث آینده هستند، به نفع خود استفاده کرده‌اند. مثلا [[بابیه]] بر این باور بودند که سال ظهور [[باب]] در اشعار شاه ولی ذکر شده است.<ref>براون، از سعدی تا جامی، ۱۳۳۹ش، ۶۸۶-۶۸۷.</ref> | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* «[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257877/شاه-نعمت‌الله-ولی شاه نعمت‌الله ولی]»، دایره المعارف بزرگ اسلامی. | *«[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257877/شاه-نعمت‌الله-ولی شاه نعمت‌الله ولی]»، دایره المعارف بزرگ اسلامی. | ||
* «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1712138/شاه-نعمت-الله-ولی شاه نعمت‌الله ولی]»، دانشنامه جهان اسلام. | *«[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1712138/شاه-نعمت-الله-ولی شاه نعمت‌الله ولی]»، دانشنامه جهان اسلام. | ||
* «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1712139/ارامگاه-شاه-نعمت-الله-ولی آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی]»، دانشنامه جهان اسلام. | *«[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1712139/ارامگاه-شاه-نعمت-الله-ولی آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی]»، دانشنامه جهان اسلام. | ||
* «[https://ganjoor.net/shahnematollah دیوان شاه نعمت‌الله ولی]»، سایت گنجور. | *«[https://ganjoor.net/shahnematollah دیوان شاه نعمت‌الله ولی]»، سایت گنجور. | ||
{{شاعران شیعه}} | {{شاعران شیعه}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||