پرش به محتوا

خمس: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ دسامبر ۲۰۲۳
خط ۶۰: خط ۶۰:
:'''سهم سادات:''' در آیه شریفه، مراد از «یتامی»، «مساکین» و «ابن السبیل» مطلق این افراد یعنی هر کسی که عنوان یتیم، یا مسکین و یا ابن السبیل بر او صدق کند نیست. علمای امامیه قائل‌اند: مراد، یتیمان، مستمندان، و در راه ماندگان از [[بنی‌هاشم|بنی‌هاشم‌اند]].<ref>فاضل لنکرانی، خمس، ۱۳۹۲ش، ص۹۲.</ref> از این رو، این بخش را «[[سهم سادات]]» می‌نامند. با توجه به تقسیم مصرف خمس به دو بخش عمده «[[سهم امام]]» و «سهم سادات»، گاهی از خمس با عبارت «سَهْمَین» یاد می‌شود.
:'''سهم سادات:''' در آیه شریفه، مراد از «یتامی»، «مساکین» و «ابن السبیل» مطلق این افراد یعنی هر کسی که عنوان یتیم، یا مسکین و یا ابن السبیل بر او صدق کند نیست. علمای امامیه قائل‌اند: مراد، یتیمان، مستمندان، و در راه ماندگان از [[بنی‌هاشم|بنی‌هاشم‌اند]].<ref>فاضل لنکرانی، خمس، ۱۳۹۲ش، ص۹۲.</ref> از این رو، این بخش را «[[سهم سادات]]» می‌نامند. با توجه به تقسیم مصرف خمس به دو بخش عمده «[[سهم امام]]» و «سهم سادات»، گاهی از خمس با عبارت «سَهْمَین» یاد می‌شود.


به نظر برخی [[فقه|فقیهان]]، خمس و [[انفال]] ملک اشخاص نیست، بلکه به حکومت حق و منصب [[امامت]] تعلق دارد که این جایگاه بر [[پیامبران|پیامبر]] و [[امامان شیعه]] منطبق است. البته اداره زندگی شخصی و خانوادگی پیامبر از مهم‌ترین مصالح مسلمین و از جمله مصارف خمس است. در [[حدیث|روایات]] نیز شواهدی مبنی بر این که خمس ملک عنوان است نه اشخاص وجود دارد.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۱۱ـ۱۳.</ref> همچنین عناوین سه‌گانه [[یتیم|یتیمان]]، [[فقیر|مساکین]] و [[ابن سبیل]] که در [[آیه خمس]] آمده است، مصادیقی از مصارف خمس هستند و به معنای این نیست که خمس ملک و متعلق به آن‌هاست؛ چرا که رسیدگی به امور آن‌ها از وظایف حکومت است. یکی از دلایل این موضوع، وجود «لام» ملکیت و اختصاص برای عناوین سه‌گانه اول آیه خمس است که برای عناوین سه‌گانه دوم تکرار نشده است.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۲۵۰ و ۲۵۱.</ref> اساساً خمس یک حق مالی یکپارچه و غیرقابل تقسیم است که در رتبه نخست  (اولاً و بالذات) به خداوند تعلق دارد و سپس به پیامبر و امامان معصوم از جهت حکومت و امامت.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۲۶۱ـ۲۶۳ (با اشاره به کتاب «ذخائر الامامة فی الخمس»).</ref>
به نظر برخی [[فقه|فقیهان]]، خمس و [[انفال]] ملک اشخاص نیست، بلکه به حکومت حق و منصب [[امامت]] تعلق دارد که این جایگاه بر [[پیامبران|پیامبر]] و [[امامان شیعه]] منطبق است. البته اداره زندگی شخصی و خانوادگی پیامبر از مهم‌ترین مصالح مسلمین و از جمله مصارف خمس است. در [[حدیث|روایات]] نیز شواهدی مبنی بر این که خمس مِلکِ عنوان است نه اشخاص وجود دارد.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۱۱ـ۱۳.</ref> همچنین عناوین سه‌گانه [[یتیم|یتیمان]]، [[فقیر|مساکین]] و [[ابن سبیل]] که در [[آیه خمس]] آمده است، مصادیقی از مصارف خمس هستند و به معنای این نیست که خمس ملک و متعلق به آن‌هاست؛ چرا که رسیدگی به امور آن‌ها از وظایف حکومت است. یکی از دلایل این موضوع، وجود «لام» ملکیت و اختصاص برای عناوین سه‌گانه اول آیه خمس است که برای عناوین سه‌گانه دوم تکرار نشده است.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۲۵۰ و ۲۵۱.</ref> اساساً خمس یک حق مالی یکپارچه و غیرقابل تقسیم است که در رتبه نخست  (اولاً و بالذات) به خداوند تعلق دارد و سپس به پیامبر و امامان معصوم از جهت حکومت و امامت.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۲۶۱ـ۲۶۳ (با اشاره به کتاب «ذخائر الامامة فی الخمس»).</ref>


===موارد وجوب خمس===
===موارد وجوب خمس===
۱۶٬۷۵۶

ویرایش