محمدرضا شجریان: تفاوت میان نسخه‌ها

محمدرضا شجریان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۰۰

۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Roohish

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۵٬۹۹۳

ویرایش

@@ خط ۳۶: / خط ۳۶: @@
 '''محمدرضا شجریان''' ([[سال ۱۳۱۹ هجری شمسی|۱۳۱۹]]-[[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]]) خواننده مشهور [[ایران|ایرانی]] که مناجات [[مناجات ربنا|ربنای]] او به مدت سی سال در [[ماه رمضان]] در رادیو و تلویزیون ایران پخش می‌شد.
-او در آغاز دوره‌ی جوانی در رادیو خراسان در کنار آواز به [[تلاوت قرآن|قرائت قرآن]] نیز می‌پرداخت و در [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|سال ۱۳۵۷ش]] نفر اول مسابقات تلاوت قرآن در کشور شد. شجریان را استاد و تجسم موسیقی سنتی در ایران دانسته‌اند. قطعه «مرغ سحر» و «ایران، ای سرای امید» از معروف‌ترین آثار او است.
+او در آغاز دورۀ جوانی در رادیو خراسان در کنار آواز به [[تلاوت قرآن|قرائت قرآن]] نیز می‌پرداخت و در [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|سال ۱۳۵۷ش]] نفر اول مسابقات تلاوت قرآن در کشور شد. شجریان را استاد و تجسم موسیقی سنتی در ایران دانسته‌اند. قطعه «مرغ سحر» و «ایران،‌ ای سرای امید» از معروف‌ترین آثار او است.
-محمدرضا شجریان پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[بهمن]] ۱۳۵۷ش با رادیو همکاری می‌کرد. او به همراه محمدرضا لطفی (آهنگساز) و هوشنگ ابتهاج (شاعر) در [[۱۸ شهریور]] ۱۳۵۷ش، به دلیل اعتراض به کشتار [[۱۷ شهریور]]  [[سال ۱۳۵۷ شمسی]] و ماجرای سینما رکس آبادان از رادیو استعفا داد.
+محمدرضا شجریان پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[بهمن]] ۱۳۵۷ش با رادیو همکاری می‌کرد. او به همراه محمدرضا لطفی (آهنگساز) و هوشنگ ابتهاج (شاعر) در [[۱۸ شهریور]] ۱۳۵۷ش، به دلیل اعتراض به کشتار [[۱۷ شهریور]] [[سال ۱۳۵۷ شمسی]] و ماجرای سینما رکس آبادان از رادیو استعفا داد.
 شجریان از سال ۱۳۶۸ش به اجرای کنسرت در [[امریکا]] و اروپا پرداخت و پس از زلزله رودبار و منجیل نیز کنسرت‌هایی را با هدف جمع‌آوری کمک در اروپا و امریکا اجرا کرد.
@@ خط ۴۸: / خط ۴۸: @@
 شجریان در سال ۱۳۳۹ش به استخدام وزارت فرهنگ (اکنون: آموزش و پرورش) درآمد.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> در سال ۱۳۴۶ش به‌عنوان کارمند وزارت فرهنگ، به [[تهران]] انتقال یافت و همکاری خود با رادیو ایران را نیز آغاز کرد که تا سال ۱۳۵۰ش، با نام مستعار «سیاوش بیدکانی» در رادیو به اجرای آواز می‌پرداخت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref>
-شجریان در سال ۱۳۴۷ش از وزارت فرهنگ به وزارت منابع طبیعی انتقال یافت، در سال ۱۳۴۹ش همکاری خود در برنامه‌های تلویزیون ملی ایران را آغاز کرد و در سال ۱۳۵۰ش، ضمن آشنایی با هوشنگ ابتهاج، در برنامه گل‌های تازه رادیو به اجرای آواز پرداخت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> در سال ۱۳۵۲ در تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، با همکاری هنرمندانی چون محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و جلال ذوالفنون مشارکت داشت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> وی همچنین در سال ۱۳۵۵ به همراه محمدرضا لطفی و ناصر فرهنگ‌‌فر در جشن هنر حافظیه [[شیراز]] حضور یافت<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref>
+شجریان در سال ۱۳۴۷ش از وزارت فرهنگ به وزارت منابع طبیعی انتقال یافت، در سال ۱۳۴۹ش همکاری خود در برنامه‌های تلویزیون ملی ایران را آغاز کرد و در سال ۱۳۵۰ش، ضمن آشنایی با هوشنگ ابتهاج، در برنامه گل‌های تازه رادیو به اجرای آواز پرداخت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> در سال ۱۳۵۲ در تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، با همکاری هنرمندانی چون محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و جلال ذوالفنون مشارکت داشت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> وی همچنین در سال ۱۳۵۵ به همراه محمدرضا لطفی و ناصر فرهنگ‌فر در جشن هنر حافظیه [[شیراز]] حضور یافت<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref>
 هوشنگ ابتهاج از شاعران مشهور فارسی، شجریان را از معدود هنرمندانی می‌داند که اهل مشروبات الکلی و مخدر نبود.<ref>[https://www.isna.ir/news/99071713111/%D8%AD%D8%B1%D9%81-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 «حرف‌های ابتهاج درباره شجریان»]، سایت ایسنا.</ref> شجریان را استاد و تجسم موسیقی سنتی و کلاسیک در ایران دانسته‌اند.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555820/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AE%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86 «بازتاب خبر درگذشت محمدرضا شجریان در رسانه‌های معتبر جهان»]، سایت روزنامه همشهری.</ref>
@@ خط ۶۱: / خط ۶۱: @@
 ===درگذشت ===
-شجریان که تا سال [[سال ۱۳۹۳ هجری شمسی|۱۳۹۳ش]] به برگزاری کنسرت‌های خود در ایران و نقاط دیگر جهان می‌پرداخت، در سال [[سال ۱۳۹۴ هجری شمسی|۱۳۹۴ش]] به‌دلیل مشکلات ریوی در بیمارستان بستری شد<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> و در سال [[سال ۱۳۹۵ هجری شمسی|۱۳۹۵ش]]، خبر از ابتلا به یک بیماری پانزده‌ساله داد که رسانه‌ها آن را «سرطان» خواندند.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555685/ «استاد محمدرضا شجریان درگذشت | خسرو آواز ایران پر کشید»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> وی سرانجام [[۱۷ مهر]] [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]] در هشتاد سالگی در بیمارستان جم [[تهران]] درگذشت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> پیکر وی پس از انتقال به [[مشهد]]، در کنار آرامگاه [[فردوسی]] در [[طوس]] به خاک سپرده شد.<ref>[https://www.entekhab.ir/fa/news/578935/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%A8%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA پیکر استاد شجریان با نوای ربنا در خانه ابدی‌اش در توس آرام گرفت.]</ref>
+شجریان که تا سال [[سال ۱۳۹۳ هجری شمسی|۱۳۹۳ش]] به برگزاری کنسرت‌های خود در ایران و نقاط دیگر جهان می‌پرداخت، در سال [[سال ۱۳۹۴ هجری شمسی|۱۳۹۴ش]] به‌دلیل مشکلات ریوی در بیمارستان بستری شد<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> و در سال [[سال ۱۳۹۵ هجری شمسی|۱۳۹۵ش]]، خبر از ابتلا به یک بیماری پانزده‌ساله داد که رسانه‌ها آن را «سرطان» خواندند.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555685/ «استاد محمدرضا شجریان درگذشت| خسرو آواز ایران پر کشید»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> وی سرانجام [[۱۷ مهر]] [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]] در هشتاد سالگی در بیمارستان جم [[تهران]] درگذشت.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/32118/ «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> پیکر وی پس از انتقال به [[مشهد]]، در کنار آرامگاه [[فردوسی]] در [[طوس]] به خاک سپرده شد.<ref>[https://www.entekhab.ir/fa/news/578935/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%A8%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA پیکر استاد شجریان با نوای ربنا در خانه ابدی‌اش در توس آرام گرفت.]</ref>
 در پی درگذشت محمدرضا شجریان چهره‌های مختلف سیاسی و فرهنگی در پیام‌های تسلیت خود به این رخداد واکنش نشان دادند.<ref>[https://fararu.com/fa/news/457572/ «واکنش‌ها به درگذشت محمدرضا شجریان»]، سایت فرارو.</ref>
 ==همکاری با رادیو و کناره‌گیری از آن==
-محمدرضا شجریان پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]] در بهمن ۱۳۵۷ش با رادیو همکاری می‌کرد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/5142/ «خاطرات شجریان از لغو کنسرت مسکو و احضار به ساواک»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref> او به همراه محمدرضا لطفی (آهنگساز) و هوشنگ ابتهاج (شاعر) در ۱۸ شهریور ۱۳۵۷ش، به دلیل اعتراض به کشتار [[۱۷ شهریور]] [[سال ۱۳۵۷ شمسی]] و ماجرای سینما رکس آبادان از رادیو استعفا داد.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555762/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%86%D8A8%D8%A7 «عکس | نامه‌ تاریخی استعفای شجریان، ابتهاج و لطفی از رادیو با دستخط خسرو آواز ایران»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> شجریان پس از کشتار مردم توسط مأموران حکومت پهلوی در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ش که به «جمعه سیاه» مشهور شد، به‌همراه هوشنگ ابتهاج و محمدرضا لطفی، از عزیمت به مسکو برای برگزاری کنسرتی در بیستم شهریور همان سال خودداری کرد و از همین رو به ساواک احضار شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/5142/ «خاطرات شجریان از لغو کنسرت مسکو و احضار به ساواک»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref>
+محمدرضا شجریان پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]] در بهمن ۱۳۵۷ش با رادیو همکاری می‌کرد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/5142/ «خاطرات شجریان از لغو کنسرت مسکو و احضار به ساواک»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref> او به همراه محمدرضا لطفی (آهنگساز) و هوشنگ ابتهاج (شاعر) در ۱۸ شهریور ۱۳۵۷ش، به دلیل اعتراض به کشتار [[۱۷ شهریور]] [[سال ۱۳۵۷ شمسی]] و ماجرای سینما رکس آبادان از رادیو استعفا داد.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555762/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%86%D8A8%D8%A7 «عکس| نامه‌ تاریخی استعفای شجریان، ابتهاج و لطفی از رادیو با دستخط خسرو آواز ایران»]، سایت روزنامه همشهری.</ref> شجریان پس از کشتار مردم توسط مأموران حکومت پهلوی در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ش که به «جمعه سیاه» مشهور شد، به‌همراه هوشنگ ابتهاج و محمدرضا لطفی، از عزیمت به مسکو برای برگزاری کنسرتی در بیستم شهریور همان سال خودداری کرد و از همین رو به ساواک احضار شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/5142/ «خاطرات شجریان از لغو کنسرت مسکو و احضار به ساواک»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref>
 ==همکاری با گروه چاووش==
-شجریان که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ش در گروه چاووش با هوشنگ ابتهاج و محمدرضا لطفی همکاری می‌کرد و در کنسرت‌هایی به عنوان خواننده حضور یافت و قطعاتی از جمله «ایران ای سرای امید» را با مضامین انقلابی و میهن‌پرستانه اجرا کرد، سرانجام در پاییز ۱۳۵۸ش در اعتراض به سوءاستفاده تبلیغاتی حزب توده از کنسرتی که قرار بود در دانشگاه ملی (اکنون: دانشگاه شهید بهشتی) برگزار شود، از گروه چاووش جدا شد و تا سه سال پس از آن (۱۳۶۱ش) در هیچ کنسرت یا محفل موسیقایی حضور نیافت.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/5490/ «روایت سه سال خانه‌نشینی شجریان»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref>
+شجریان که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ش در گروه چاووش با هوشنگ ابتهاج و محمدرضا لطفی همکاری می‌کرد و در کنسرت‌هایی به عنوان خواننده حضور یافت و قطعاتی از جمله «ایران‌ ای سرای امید» را با مضامین انقلابی و میهن‌پرستانه اجرا کرد، سرانجام در پاییز ۱۳۵۸ش در اعتراض به سوءاستفاده تبلیغاتی حزب توده از کنسرتی که قرار بود در دانشگاه ملی (اکنون: دانشگاه شهید بهشتی) برگزار شود، از گروه چاووش جدا شد و تا سه سال پس از آن (۱۳۶۱ش) در هیچ کنسرت یا محفل موسیقایی حضور نیافت.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/5490/ «روایت سه سال خانه‌نشینی شجریان»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref>
 ==قطعه ربنا==
@@ خط ۷۶: / خط ۷۶: @@
 ==دیدگاه‌ها==
-محمدرضا شجریان در مصاحبه با صدای آمریکا، در پاسخ به چراییِ مخالفت‌ها با هنرمندان در ایران، کنار نیامدن با هنر را ۱۴۰۰ ساله دانست.<ref>«[https://www.balatarin.com/permlink/2011/10/24/2773105 شجریان: 1400 است با هنر ما کنار نیامده اند و هرگز هم کنار نخواهند آمد]»، سایت بالاترین.</ref> برخی از این سخن، اسلام‌گریزیِ شجریان را برداشت کرده‌اند؛<ref>«[https://ir.voanews.com/persiannewsarts/shajarian-2011-11-2-133092038 بررسی مواضع محمدرضا شجریان پس از مصاحبه اخیر او با صدای آمریکا]»، سایت صدای آمریکا فارسی (voa).</ref> البته شجریان در مستند «همسفر با مرغ سحر» که درباره وی ساخته شده، گفته است [[قرآن]] و [[اسلام]] مخالف موسیقی نیست؛ بلکه برخی افراد با دیدگاه‌های خاصی مخالف موسیقی هستند.<ref>صادقی، «[https://www.entekhab.ir/fa/news/579039/این-جفا-به-شجریان-نیست-جفا-به-اسلام-است این جفا به شجریان نیست، جفا به اسلام است]»، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب.</ref> شجریان در مصاحبه‌ای که در سال ۱۳۹۵ش با روزنامه ایران داشت، گفته است روحانیت و دین را قبول دارد<ref>سلیمی‌نمین، «[https://www.magiran.com/article/3639375 چرایی رویگردانی سلطنت طلبان از شجریان]»، سایت روزنامه رسالت، به نقل از روزنامه ایران، دوشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۵، ص۱۲ و ۱۳؛ «[http://www.ensafnews.com/262054/مروری-بر-چند-گفت‌وگو-با-استاد-شجریان-ف/ مروری بر چند گفت‌وگو با استاد شجریان]»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف نیوز، به نقل از گفت‌وگوی محمدرضا شجریان با روزنامه ایران در سال ۱۳۹۵ش.</ref> و مراد او از مخالفان موسیقی، برخی از افراد سطحی‌نگر و متعصب هستند.<ref>«[http://www.ensafnews.com/262054/مروری-بر-چند-گفت‌وگو-با-استاد-شجریان-ف/ مروری بر چند گفت‌وگو با استاد شجریان]»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف نیوز، به نقل از گفت‌وگوی محمدرضا شجریان با روزنامه ایران در سال ۱۳۹۵ش.</ref>
+محمدرضا شجریان در مصاحبه با صدای آمریکا، در پاسخ به چرایی مخالفت‌ها با هنرمندان در ایران، کنار نیامدن با هنر را ۱۴۰۰ ساله دانست.<ref>«[https://www.balatarin.com/permlink/2011/10/24/2773105 شجریان: ۱۴۰۰ است با هنر ما کنار نیامده‌اند و هرگز هم کنار نخواهند آمد]»، سایت بالاترین.</ref> برخی از این سخن، اسلام‌گریزی شجریان را برداشت کرده‌اند؛<ref>«[https://ir.voanews.com/persiannewsarts/shajarian-2011-11-2-133092038 بررسی مواضع محمدرضا شجریان پس از مصاحبه اخیر او با صدای آمریکا]»، سایت صدای آمریکا فارسی (voa).</ref> البته شجریان در مستند «همسفر با مرغ سحر» که درباره وی ساخته شده، گفته است [[قرآن]] و [[اسلام]] مخالف موسیقی نیست؛ بلکه برخی افراد با دیدگاه‌های خاصی مخالف موسیقی هستند.<ref>صادقی، «[https://www.entekhab.ir/fa/news/579039/این-جفا-به-شجریان-نیست-جفا-به-اسلام-است این جفا به شجریان نیست، جفا به اسلام است]»، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب.</ref> شجریان در مصاحبه‌ای که در سال ۱۳۹۵ش با روزنامه ایران داشت، گفته است روحانیت و دین را قبول دارد<ref>سلیمی‌نمین، «[https://www.magiran.com/article/3639375 چرایی رویگردانی سلطنت طلبان از شجریان]»، سایت روزنامه رسالت، به نقل از روزنامه ایران، دوشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۵، ص۱۲ و ۱۳؛ «[http://www.ensafnews.com/262054/مروری-بر-چند-گفت‌وگو-با-استاد-شجریان-ف/ مروری بر چند گفت‌وگو با استاد شجریان]»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف نیوز، به نقل از گفت‌وگوی محمدرضا شجریان با روزنامه ایران در سال ۱۳۹۵ش.</ref> و مراد او از مخالفان موسیقی، برخی از افراد سطحی‌نگر و متعصب هستند.<ref>«[http://www.ensafnews.com/262054/مروری-بر-چند-گفت‌وگو-با-استاد-شجریان-ف/ مروری بر چند گفت‌وگو با استاد شجریان]»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف نیوز، به نقل از گفت‌وگوی محمدرضا شجریان با روزنامه ایران در سال ۱۳۹۵ش.</ref>
 == پانویس ==
@@ خط ۸۶: / خط ۸۶: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
-* «استاد محمدرضا شجریان درگذشت | خسرو آواز ایران پر کشید»، سایت روزنامه همشهری، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش.
+* «استاد محمدرضا شجریان درگذشت| خسرو آواز ایران پر کشید»، سایت روزنامه همشهری، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش.
-* «آثار موسیقایی تاثیرگذار در زمینه دفاع مقدس»،‌  سایت برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: ‌۴ مهر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۸ معر ۱۳۹۹ش.
+* «آثار موسیقایی تاثیرگذار در زمینه دفاع مقدس»،‌ سایت برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: ‌۴ مهر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۸ معر ۱۳۹۹ش.
 *‌«بازتاب خبر درگذشت محمدرضا شجریان در رسانه‌های معتبر جهان»، سایت روزنامه همشهری، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸مهر ۱۳۹۹ش.
 *‌«حرف‌های ابتهاج درباره شجریان»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸مهر ۱۳۹۹ش.
@@ خط ۹۵: / خط ۹۵: @@
 * «روایت سه سال خانه‌نشینی شجریان»، سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۱۸ خرداد ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش.
 * «زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-۱۳۹۹)»، سایت روزنامه همشهری، تاریخ درج مطلب: ۳۱ شهریور ۱۳۸۶ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش.
-* سلیمی‌نمین، عباس، «[https://www.magiran.com/article/3639375 چرایی رویگردانی سلطنت طلبان از شجریان]»، سایت روزنامه رسالت، تاریخ درج مطلب:  ۱۳ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید:‌ ۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
+* سلیمی‌نمین، عباس، «[https://www.magiran.com/article/3639375 چرایی رویگردانی سلطنت طلبان از شجریان]»، سایت روزنامه رسالت، تاریخ درج مطلب: ۱۳ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید:‌ ۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
-* «[https://www.balatarin.com/permlink/2011/10/24/2773105 شجریان: 1400 است با هنر ما کنار نیامده اند و هرگز هم کنار نخواهند آمد]»، سایت بالاترین، تاریخ بازدید:‌ ۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
+* «[https://www.balatarin.com/permlink/2011/10/24/2773105 شجریان: ۱۴۰۰ است با هنر ما کنار نیامده‌اند و هرگز هم کنار نخواهند آمد]»، سایت بالاترین، تاریخ بازدید:‌ ۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
 * «[https://ir.voanews.com/episode/shajarian-interview-66064 شجریان: صدای زن از موسیقی ایرانی حذف شدنی نیست]»، سایت صدای آمریکا فارسی (voa)، مصاحبه با محمدرضا شجریان، تاریخ درج مطلب:‌ ۱ مهر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید:‌ ۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
 * صادقی، فؤاد، «[https://www.entekhab.ir/fa/news/579039/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%81%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AC%D9%81%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA این جفا به شجریان نیست، جفا به اسلام است]»، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مهر ۱۳۹۹، تاریخ بازدید:‌ ۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
-* «[https://www.mashreghnews.ir/news/74667/%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%83%D8%B3-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%DA%AF%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B4-%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA گناه شجريان عكس انداختن با گوگوش نيست]»، سایت مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید:‌۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
+* «[https://www.mashreghnews.ir/news/74667/%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%83%D8%B3-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%DA%AF%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B4-%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA گناه شجریان عکس انداختن با گوگوش نیست]»، سایت مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید:‌۲۰ مهر ۱۳۹۹ش.
 * «واکنش‌ها به درگذشت محمدرضا شجریان»، سایت فرارو، تاریخ بازدید: ۱۸ مهر ۱۳۹۹ش.
 * «پیکر استاد شجریان با نوای ربنا در خانه ابدی‌اش در توس آرام گرفت»، سایت انتخاب، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مهر ۱۳۹۹ش.
 {{پایان}}
 {{مشهد}}