جنبش جهاد اسلامی فلسطین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''جنبش جهاد اسلامی فلسطین''' از جنبش‌های سیاسی، نظامی [[اهل سنت و جماعت|سنی‌مذهب]] در [[فلسطین]] است که با تأثیر از اندیشه‌های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، تنها راه آزادی کامل سرزمین‌های فلسطین را مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل می‌داند. اصول اساسی این جنبش اعتقاد به آموزه‌های [[اسلام|دین اسلام]] و حرمت به رسمیت شناختن اسرائیل است. | '''جنبش جهاد اسلامی فلسطین''' از جنبش‌های سیاسی، نظامی [[اهل سنت و جماعت|سنی‌مذهب]] در [[فلسطین]] است که با تأثیر از اندیشه‌های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، تنها راه آزادی کامل سرزمین‌های فلسطین را مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل می‌داند. اصول اساسی این جنبش اعتقاد به آموزه‌های [[اسلام|دین اسلام]] و حرمت به رسمیت شناختن اسرائیل است. | ||
جنبش جهاد اسلامی توسط [[فتحی شقاقی]] در سال ۱۹۸۱م در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد. شاخه نظامی آن نیز عملیات‌های متعددی علیه اسرائیل انجام داده و اسرائیل هم تعدادی از فرماندهان آن ازجمله شقاقی را [[ترور]] کرده است. در حال | جنبش جهاد اسلامی توسط [[فتحی شقاقی]] در سال ۱۹۸۱م در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد. شاخه نظامی آن نیز عملیات‌های متعددی علیه اسرائیل انجام داده و اسرائیل هم تعدادی از فرماندهان آن ازجمله شقاقی را [[ترور]] کرده است. در حال حاضر دبیرکل این جنبش زیاد نَخاله است. پیش از او رمضان عبدالله و قبل از عبدالله، فتحی شقاقی این مسئولیت را برعهده داشتند. برخی از کشورها همچون [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و [[بریتانیا|انگلیس]] و همچنین اتحادیه اروپا این جنبش را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده‌اند. | ||
==معرفی و تأسیس== | ==معرفی و تأسیس== | ||
جنبش جهاد اسلامی، از مهمترین جنبش‌های مقاومت فلسطین به شمار می‌رود که تنها راه آزادی [[بیت‌المقدس|قدس]] را مقاومت می‌داند<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-یهمک-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و مخالف توافق با اسرائیل است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> این جنبش نسبت به [[حماس|جنبش حماس]] و [[جنبش فتح|فتح]]، از پشتوانه اجتماعی کمتری برخوردار است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> حضور نظامی جهاد در [[کرانه باختری]]، یکی از نقاط قوت آن به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسرّ استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> به گفته برخی رسانه‌های اروپایی، این سازمان از یک ساختار مخفی و منظم تشکیل شده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوت‌هایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref> | جنبش جهاد اسلامی، از مهمترین جنبش‌های مقاومت فلسطین به شمار می‌رود که تنها راه آزادی [[بیت‌المقدس|قدس]] را مقاومت می‌داند<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-یهمک-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و مخالف توافق با اسرائیل است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> این جنبش نسبت به [[حماس|جنبش حماس]] و [[جنبش فتح|فتح]]، از پشتوانه اجتماعی کمتری برخوردار است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> حضور نظامی جهاد در [[کرانه باختری]]، یکی از نقاط قوت آن به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسرّ استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> به گفته برخی رسانه‌های اروپایی، این سازمان از یک ساختار مخفی و منظم تشکیل شده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوت‌هایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد {{یاد| پس از کشته شدن فتحی شقاقی خیابانی در تهران به نام وی نامگذاری شد.«یک خیابان در تهران به نام شهید فتحی شقاقی نامگذاری شد.»، https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد}} و رمضان عبدالله شَلَح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> | فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد {{یاد| پس از کشته شدن فتحی شقاقی خیابانی در تهران به نام وی نامگذاری شد.«یک خیابان در تهران به نام شهید فتحی شقاقی نامگذاری شد.»، https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد}} و رمضان عبدالله شَلَح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> | ||
جنبش جهاد اسلامی در فهرست [[تروریسم|گروه‌های تروریستی]] کشورهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، | جنبش جهاد اسلامی در فهرست [[تروریسم|گروه‌های تروریستی]] کشورهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[بریتانیا|انگلیس]]، [[کانادا]]، [[ژاپن]] و همچنین اتحادیه اروپا و چند کشور و نهاد بین‌المللی دیگر قرار دارد.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2022/08/06/what-is-palestinian-islamic-jihad درباره جهاد اسلامی فلسطین و گردان‌های قدس چه می‌دانیم؟]»، وبگاه شبکه خبری یورو نیوز.</ref> | ||
==اصول و اهداف== | ==اصول و اهداف== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==ارتباط با انقلاب اسلامی ایران== | ==ارتباط با انقلاب اسلامی ایران== | ||
جنبش جهاد اسلامی از ابتدای تأسیس، متأثر از تفکرات [[انقلاب اسلامی ایران]] به رهبری [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] بود.<ref>«[https://www.trtarabi.com/explainers/حرکة-الجهاد-الإسلامی-۱۵۳۶۱۵۸۵ حرکة الجهاد الإسلامی]»، وبگاه TRT عربی.</ref> طبق این تفکر، تنها [[اسلام]] و آموزه‌های آن مبنای [[جهاد]] و مبارزه و [[تقریب مذاهب اسلامی|وحدت]] قرار دارد.<ref>ابو طه، «[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127352/تأثیر%۲۰امام%۲۰خمینی%۲۰و%۲۰انقلاب%۲۰اسلامی%۲۰در%۲۰اندیشه%۲۰و%۲۰عملکرد%۲۰جنبش%۲۰جهاد%۲۰اسلامی%۲۰فلسطین تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین]»، پورتال امام خمینی.</ref> فتحی شقاقی، پیش از تأسیس این جنبش، کتابی با عنوان | جنبش جهاد اسلامی از ابتدای تأسیس، متأثر از تفکرات [[انقلاب اسلامی ایران]] به رهبری [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] بود.<ref>«[https://www.trtarabi.com/explainers/حرکة-الجهاد-الإسلامی-۱۵۳۶۱۵۸۵ حرکة الجهاد الإسلامی]»، وبگاه TRT عربی.</ref> طبق این تفکر، تنها [[اسلام]] و آموزه‌های آن مبنای [[جهاد]] و مبارزه و [[تقریب مذاهب اسلامی|وحدت]] قرار دارد.<ref>ابو طه، «[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127352/تأثیر%۲۰امام%۲۰خمینی%۲۰و%۲۰انقلاب%۲۰اسلامی%۲۰در%۲۰اندیشه%۲۰و%۲۰عملکرد%۲۰جنبش%۲۰جهاد%۲۰اسلامی%۲۰فلسطین تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین]»، پورتال امام خمینی.</ref> فتحی شقاقی، پیش از تأسیس این جنبش، کتابی با عنوان «الخمینی الحل الاسلامی و البدیل» (خمینی راه‌حل اسلامی و جایگزین) را منتشر ساخت که منجر به بازداشت او توسط دولت [[مصر]] شد.<ref>عرب‌سرخی، «[https://sdpn.ir/1970 جنبش جهاد اسلامی فلسطین از آغاز تا امروز]»، وبگاه جمعیت دفاع از ملت فلسطین.</ref> وی اندیشه و انقلاب امام خمینی را بهترین جایگزین برای روش‌های دیگر برای رسیدن به اهداف جهان اسلام خصوصا [[آزادی فلسطین]] اعلام کرد.<ref>ابو طه، «[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127352/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%20%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%20%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%20%D9%88%20%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%20%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%20%D9%88%20%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF%20%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4%20%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF%20%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%20%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86 تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین]»، پورتال امام خمینی.</ref> جهاد اسلامی به دلیل حمایت این جنبش از امام خمینی و تفکر او و تأکید بر وحدت [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]]، متهم به شیعه بودن گردید.<ref>ابو طه، «[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127352/تأثیر%۲۰امام%۲۰خمینی%۲۰و%۲۰انقلاب%۲۰اسلامی%۲۰در%۲۰اندیشه%۲۰و%۲۰عملکرد%۲۰جنبش%۲۰جهاد%۲۰اسلامی%۲۰فلسطین تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین]»، پورتال امام خمینی.</ref> جهاد اسلامی برای تکذیب این ادعا، بر پای‌بندی این جنبش به اصول [[اهل سنت و جماعت|مذهب اهل‌سنت]] تأکید کرد.<ref>ابو طه، «[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127352/تأثیر%۲۰امام%۲۰خمینی%۲۰و%۲۰انقلاب%۲۰اسلامی%۲۰در%۲۰اندیشه%۲۰و%۲۰عملکرد%۲۰جنبش%۲۰جهاد%۲۰اسلامی%۲۰فلسطین تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین]»، پورتال امام خمینی.</ref> | ||
به گفته خالد البطش، عضو دفتر سیاسی جنبش جهاد اسلامی، [[ایران]] بزرگترین حامی این جنبش و مقاومت [[فلسطین]] است.<ref>«[https://www.aljazeera.net/politics/2022/8/13/فی-حوار-مع-الجزیرة-نت-یوضح-مکاسب-الجهاد فی حوار مع الجزیرة نت خالد البطش یوضح مکاسب الجهاد من الحرب ودور حماس والعلاقة مع إیران]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> وی کمک‌های ایران به این جنبش را در زمینه‌های سیاسی، مالی، تسلیحاتی و آموزش نظامی برشمرد.<ref>«[https://www.aljazeera.net/politics/2022/8/13/فی-حوار-مع-الجزیرة-نت-یوضح-مکاسب-الجهاد فی حوار مع الجزیرة نت خالد البطش یوضح مکاسب الجهاد من الحرب ودور حماس والعلاقة مع إیران]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> این جنبش در جنگ داخلی [[سوریه]] و حمله ائتلاف عربی به [[جنبش انصارالله یمن|حوثی‌ها]] بی‌طرف ماند که موجب سردی روابط آن با ایران در برهه کوتاهی شد.<ref>«[https://www.dohainstitute.org/ar/Events/history-of-Islamic-jihad-in-Palestine-topic-of-strategic-studies-unit-lecture/Pages/index.aspx تاریخ حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین موضوعًا لمحاضرة وحدة الدراسات الاستراتیجیة]»، وبگاه مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی.</ref> | به گفته خالد البطش، عضو دفتر سیاسی جنبش جهاد اسلامی، [[ایران]] بزرگترین حامی این جنبش و مقاومت [[فلسطین]] است.<ref>«[https://www.aljazeera.net/politics/2022/8/13/فی-حوار-مع-الجزیرة-نت-یوضح-مکاسب-الجهاد فی حوار مع الجزیرة نت خالد البطش یوضح مکاسب الجهاد من الحرب ودور حماس والعلاقة مع إیران]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> وی کمک‌های ایران به این جنبش را در زمینه‌های سیاسی، مالی، تسلیحاتی و آموزش نظامی برشمرد.<ref>«[https://www.aljazeera.net/politics/2022/8/13/فی-حوار-مع-الجزیرة-نت-یوضح-مکاسب-الجهاد فی حوار مع الجزیرة نت خالد البطش یوضح مکاسب الجهاد من الحرب ودور حماس والعلاقة مع إیران]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> این جنبش در جنگ داخلی [[سوریه]] و حمله ائتلاف عربی به [[جنبش انصارالله یمن|حوثی‌ها]] بی‌طرف ماند که موجب سردی روابط آن با ایران در برهه کوتاهی شد.<ref>«[https://www.dohainstitute.org/ar/Events/history-of-Islamic-jihad-in-Palestine-topic-of-strategic-studies-unit-lecture/Pages/index.aspx تاریخ حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین موضوعًا لمحاضرة وحدة الدراسات الاستراتیجیة]»، وبگاه مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی.</ref> | ||