پرش به محتوا

برائت از مشرکین (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۴: خط ۱۴:


== اهمیت و خاستگاه ==
== اهمیت و خاستگاه ==
مراسم برائت از مشرکین، یک سنت دینی-سیاسی است که هر ساله در زمان [[حج]] انجام می‌شود.<ref>«برائت از مشرکین در حج؛ عملِ سیاسی منطبق بر دستور قرآن»، خبرگزاری ایکنا.</ref> این مراسم با هدف اعلان [[تبری|برائت]] از سیاست‌های استکباری کفار و مشرکان و دعوت به [[تقریب مذاهب اسلامی|وحدت مسلمانان]] در مقابله با آنان است.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref>
مراسم برائت از مشرکین، یک سنت دینی-سیاسی است که هر ساله در زمان [[حج]] انجام می‌شود.<ref>«برائت از مشرکین در حج؛ عملِ سیاسی منطبق بر دستور قرآن»، خبرگزاری ایکنا.</ref> این مراسم با هدف اعلان [[تبری|برائت]] از سیاست‌های استکباری کفار و مشرکان و دعوت به [[تقریب مذاهب اسلامی|وحدت مسلمانان]] در مقابله با آنان است.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref> موضوع «نفی مشرکین» در آیاتی از قرآن از جمله [[آیه ۳ سوره بقره]]، [[آیه ۴ سوره ممتحنه]]<ref>«برائت از مشرکین در حج؛ عملِ سیاسی منطبق بر دستور قرآن»، خبرگزاری ایکنا.</ref> آیه ۱ تا ۳ [[سوره توبه]] و [[آیه ۱۹ سوره انعام]] مورد اشاره قرار گرفته‌است.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص ۵۱ و ۹۰.</ref>


نخستین بار برائت از مشرکین پس از نقض عهد آنان صورت گرفت. این واقعه پس از [[فتح مکه]] بود و خداوند با نزول آیات اول تا دهم [[سوره توبه|سوره برائت]]، اعلام برائت از مشرکین را بر پیامبر تکلیف کرد. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] مأمور شد تا این آیات را در مراسم حج سال [[سال ۹ هجری قمری|نهم قمری]] ابلاغ کند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸.</ref>
نخستین بار برائت از مشرکین پس از نقض عهد آنان صورت گرفت. این واقعه پس از [[فتح مکه]] بود و خداوند با نزول آیات اول تا دهم [[سوره توبه|سوره برائت]]، اعلام برائت از مشرکین را بر پیامبر تکلیف کرد. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] مأمور شد تا این آیات را در مراسم حج سال [[سال ۹ هجری قمری|نهم قمری]] ابلاغ کند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸.</ref>
خط ۲۴: خط ۲۴:


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
از امام خمینی به عنوان احیاگر سنت برائت از مشرکین در اعمال حج یاد کرده‌اند که پس از انقلاب اسلامی ایران، این سنت را در مراسم حج، اجرا نمود.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص ۷.</ref> گزارش شده‌است که این سنت تا پیش از انقلاب اسلامی ایران، در مراسم حج اجرا نمی‌شد.<ref>«امام خمینی احیاگر سنت برائت از مشرکین»، خبرگزاری جام‌جم آنلاین.</ref> همچنین امام خمینی را به عنوان پایه‌گذار [[روز برائت]] از مشرکین عنوان کرده‌اند.<ref>«منافع حج از منظر قرآن و تبعات بی‌تدبیری‌های آل سعود»، خبرگزاری ایکنا.</ref>
گزارش شده‌است که این سنت تا پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]]، در مراسم [[حج]] اجرا نمی‌شد<ref>«امام خمینی احیاگر سنت برائت از مشرکین»، خبرگزاری جام‌جم آنلاین.</ref> و از [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] به عنوان احیاگر سنت برائت از مشرکین در موسم حج یاد کرده‌اند که پس از انقلاب اسلامی ایران، این سنت را در مراسم حج، اجرا نمود.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص ۷.</ref> همچنین امام خمینی را به عنوان پایه‌گذار روز برائت از مشرکین عنوان کرده‌اند.<ref>«منافع حج از منظر قرآن و تبعات بی‌تدبیری‌های آل سعود»، خبرگزاری ایکنا.</ref>


=== حج خونین ===
=== حج خونین ===
{{اصلی|حج خونین}}
{{اصلی|حج خونین}}
حکومت سعودی در دوره‌های مختلف، با برگزاری این مراسم، مخالفت داشته‌است.<ref>«مراسم «برائت از مشرکین» برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا.</ref> در سال ۱۳۶۶ش، پس از آنکه حجاج قصد ترک مراسم و رفتن به سمت [[حرم مکی|حرم]] را داشتند، مورد هجوم نیروهای پلیس و امنیت [[عربستان سعودی|عربستان]] قرار گرفتند و در این هجوم، بیش از ۵۰۰ حاجی کشته و هفتصد نفر دیگر زخمی شدند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۳۰.</ref> پس از این رویداد در سال ۱۳۶۶، تا سال ۱۳۶۹ از برگزاری این مراسم جلوگیری شد و در سال ۱۳۷۰ش با وجود تحریم‌های صورت گرفته، این مراسم برگزار شد. بعد از آن این مراسم در [[سرزمین منا|منا]] و [[عرفات]] برگزار می‌شود.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۳۲.</ref>
حکومت سعودی در دوره‌های مختلف، با برگزاری این مراسم، مخالفت داشته‌است.<ref>«مراسم «برائت از مشرکین» برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا.</ref> در سال [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|۱۳۶۶ش]]، پس از آنکه حجاج قصد ترک مراسم برائت از مشرکین و رفتن به سمت [[حرم مکی|حرم]] را داشتند، مورد هجوم نیروهای پلیس و امنیت [[عربستان سعودی|عربستان]] قرار گرفتند و در این هجوم، بیش از ۵۰۰ حاجی کشته و هفتصد نفر دیگر زخمی شدند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۳۰.</ref> پس از این رویداد در سال ۱۳۶۶ش، تا سال ۱۳۶۹ش از برگزاری این مراسم جلوگیری شد؛ اما در سال ۱۳۷۰ش با وجود تحریم‌های صورت گرفته، این مراسم برگزار شد. بعد از آن این مراسم در [[سرزمین منا|منا]] و [[عرفات]] برگزار می‌شود.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۳۲.</ref>


== مبانی فقهی ==
== مبانی فقهی ==
گزارش شده‌است که در جای جای مراسم حج، نفی شرک و برائت از مشرکان وجود دارد. [[رمی جمرات]] و [[تلبیه]] از بارزترین این مراسمات است که نفی [[شرک]] و برائت از آن در آن وجود دارد.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص ۹۱.</ref>
گزارش شده‌است که در جای جای مراسم [[حج]]، نفی شرک و برائت از مشرکان وجود دارد. [[رمی جمرات]] و [[تلبیه]] از بارزترین این مراسمات است که نفی [[شرک]] و برائت از آن در آن وجود دارد.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص ۹۱.</ref>


امام خمینی در تشریح برائت از مشرکین، این مراسم را به اشکال گوناگونی می‌داند که باید به حسب زمان، انجام شود. بر همین اساس، بهترین زمان و مکان برای اجرای مراسم برائت از مشرکین، در ایام حج و در حرم است؛ چرا که در این صورت بیشترین تأثیر را خواهد داشت. امام خمینی در این دستور العمل به اصول [[تولی]] و [[تبری]] استناد کرده‌است.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸ و ۶۳۰.</ref>
امام خمینی در تشریح برائت از مشرکین، این مراسم را به اشکال گوناگونی می‌داند که باید به حسب زمان، انجام شود. بر همین اساس، بهترین زمان و مکان برای اجرای مراسم برائت از مشرکین، در ایام حج و در حرم است؛ چرا که در این صورت بیشترین تأثیر را خواهد داشت. امام خمینی در این دستور العمل به اصول [[تولی]] و [[تبری]] استناد کرده‌است.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸ و ۶۳۰.</ref>


برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به این مراسم با توجه به ممنوعیت جدال در حج، اشکال کرده‌اند و در مقابل، فقهای شیعه، این مراسم و شکل کلی آن را غیر از جدال می‌دانند که سبب مخاصمه مسلمانان نخواهد شد.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۵۶.</ref>
برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به این مراسم با توجه به ممنوعیت [[جدال|جدال در حج]]، اشکال کرده‌اند و در مقابل، [[مجتهد|فقهای شیعه]]، این مراسم و شکل کلی آن را غیر از جدال می‌دانند که سبب مخاصمه مسلمانان نخواهد شد.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۵۶.</ref>
 
موضوع «نفی مشرکین» در آیاتی از قرآن از جمله [[آیه ۳ سوره بقره]]، [[آیه ۴ سوره ممتحنه]]<ref>«برائت از مشرکین در حج؛ عملِ سیاسی منطبق بر دستور قرآن»، خبرگزاری ایکنا.</ref> آیه ۱ تا ۳ [[سوره توبه]] و [[آیه ۱۹ سوره انعام]] مورد اشاره قرار گرفته‌است.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص ۵۱ و ۹۰.</ref>


== تک‌نگاری ==
== تک‌نگاری ==
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۱۱

ویرایش