حسین بن منصور حلاج: تفاوت میان نسخه‌ها
←تکفیر و تحسین: اصلاح نشانی وب
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس2}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
(←تکفیر و تحسین: اصلاح نشانی وب) |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
در میان عالمان مسلمان، گروهی فتوا به کفر حلاج داده‌اند، گروهی او را اهل ولایت دانسته‌اند، و گروه دیگری سکوت کرده‌اند. از میان فقهای [[امامیه]]، [[ابن بابویه]]، [[شیخ طوسی]] و [[علامه حلی]]، به کفر او فتوا داده‌اند و شوشتری و عاملی، او را بی‌گناه و پاکدامن خوانده‌اند. همین اختلاف در میان عالمان مذاهب دیگر اسلامی نیز دیده می‌شود.<ref>محسنی‌نیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، ص۱۴۸.</ref> علاوه بر فقهای مذاهب اسلامی، اهل کلام و حکمت و تصوف نیز درباره او اختلاف کرده‌اند.<ref>محسنی‌نیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، ص۱۴۸.</ref> بر اساس برخی منابع، صوفیه و عرفای هم‌عصر حلاج، او را علاوه بر شعبده و سحر، به انحراف و کفر متهم کرده‌اند.<ref>امینی‌نژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، ص۴۰.</ref> | در میان عالمان مسلمان، گروهی فتوا به کفر حلاج داده‌اند، گروهی او را اهل ولایت دانسته‌اند، و گروه دیگری سکوت کرده‌اند. از میان فقهای [[امامیه]]، [[ابن بابویه]]، [[شیخ طوسی]] و [[علامه حلی]]، به کفر او فتوا داده‌اند و شوشتری و عاملی، او را بی‌گناه و پاکدامن خوانده‌اند. همین اختلاف در میان عالمان مذاهب دیگر اسلامی نیز دیده می‌شود.<ref>محسنی‌نیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، ص۱۴۸.</ref> علاوه بر فقهای مذاهب اسلامی، اهل کلام و حکمت و تصوف نیز درباره او اختلاف کرده‌اند.<ref>محسنی‌نیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، ص۱۴۸.</ref> بر اساس برخی منابع، صوفیه و عرفای هم‌عصر حلاج، او را علاوه بر شعبده و سحر، به انحراف و کفر متهم کرده‌اند.<ref>امینی‌نژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، ص۴۰.</ref> | ||
برخی از حکما، فیلسوفان و عارفان شیعه، از جمله [[خواجه نصیرالدین طوسی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص۶۸.</ref> [[قاضی نورالله شوشتری]]،<ref>شمس، «حلاج»، ص ۲۶۵.</ref> [[محمدعلی مؤذن خراسانی]]،<ref>شمس، «حلاج»، ص۲۶۵.</ref> [[ملاصدرای شیرازی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص۶۹.</ref> [[قاضی سعید قمی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص ۷۰.</ref> [[ملامحمد هیدجی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص ۷۱.</ref> و [[علامه طباطبایی]]، با تحسین از او یاد کرده‌اند.<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص ۶۸-۷۲.</ref> | برخی از حکما، فیلسوفان و عارفان شیعه، از جمله [[خواجه نصیرالدین طوسی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص۶۸.</ref> [[قاضی نورالله شوشتری]]،<ref>شمس، «حلاج»، ص ۲۶۵.</ref> [[محمدعلی مؤذن خراسانی]]،<ref>شمس، «حلاج»، ص۲۶۵.</ref> [[ملاصدرای شیرازی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص۶۹.</ref> [[قاضی سعید قمی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص ۷۰.</ref> [[ملامحمد هیدجی]]،<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص ۷۱.</ref> و [[علامه طباطبایی]]، با تحسین از او یاد کرده‌اند.<ref>ثبوت، «مدافعان و ستایشگران حلاج از علمای شیعه»، ص ۶۸-۷۲.</ref>[[مرتضی مطهری|مطهری]] در کتاب [[خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب)|خدمات متقابل اسلام و ایران]] او را از جنجالیترین عرفای دوره اسلامی دانسته که شطحیات {{یاد|سخنان خلاف شرع و چیزهای مخالف ظاهر شرع و کلماتی که ازصوفیان صادر شود در غلبه ٔ حال و بیخودی که گاهی کفرباشد. دهخدا، لغت نامه ، ذیل شطحیات}} فراوان گفته و به کفر و ارتداد و ادعای خدایی متهم شده است.<ref>https://lms.motahari.ir/book-page/67/خدمات%20متقابل%20اسلام%20و%20ایران?page=560 | ||
</ref> | |||
اسلام‌شناسان غربی هم درباره حلاج، نظرات مختلف و متضادی داشته‌اند؛ آگوست مولر، او را مسیحی دانسته و معتقد بوده که او دین خود را پنهان می‌کرده است. یوهان ریسکه، (خاور شناس آلمانی۱۷۱۶ـ۱۷۷۴)(Reiske, Johan) او را کافر قلمداد کرده است. حلاج به باور آلفرد کریمر، از طرفداران وحدت هستی، و به نظر ادوارد براون، فریبکاری ماهر و خطرناک دانسته شده است.<ref>محسنی‌نیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، ص ۱۴۸-۱۴۹.</ref> | اسلام‌شناسان غربی هم درباره حلاج، نظرات مختلف و متضادی داشته‌اند؛ آگوست مولر، او را مسیحی دانسته و معتقد بوده که او دین خود را پنهان می‌کرده است. یوهان ریسکه، (خاور شناس آلمانی۱۷۱۶ـ۱۷۷۴)(Reiske, Johan) او را کافر قلمداد کرده است. حلاج به باور آلفرد کریمر، از طرفداران وحدت هستی، و به نظر ادوارد براون، فریبکاری ماهر و خطرناک دانسته شده است.<ref>محسنی‌نیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، ص ۱۴۸-۱۴۹.</ref> | ||