سورههای مکی و مدنی: تفاوت میان نسخهها
←معیارها و ملاکهای تشخیص
خط ۸: | خط ۸: | ||
==معیارها و ملاکهای تشخیص== | ==معیارها و ملاکهای تشخیص== | ||
درباره معیارها و ملاکهای تشخیص مکی یا مدنی بودن آیات قرآن کریم، سه نظر وجود دارد: | درباره معیارها و ملاکهای تشخیص مکی یا مدنی بودن آیات قرآن کریم، سه نظر وجود دارد: | ||
# '''معیار زمانی''': هر آنچه پیش از [[هجرت]] نازل شده مکی و هر آنچه پس از هجرت نازل شده مدنی محسوب میگردد. | # '''معیار زمانی''': هر آنچه پیش از [[هجرت]] نازل شده مکی و هر آنچه پس از هجرت نازل شده مدنی محسوب میگردد هر چند در مکه یا در سفری از سفرهای پیامبر(ص) نازل شده باشد مانند سال[[فتح مکه| عام الفتح]] و [[حجة الوداع]] <ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> | ||
# '''معیار مکانی''': هر آنچه در [[مکه]] نازل شده، مکی، و هر آنچه در [[مدینه]] نازل شده مدنی محسوب میگردد و هر آنچه در نواحی مجاور مکه نازل شده مکی و هر آنچه در نواحی مجاور مدینه نازل شده مدنی است.{{مدرک}} | # '''معیار مکانی''': هر آنچه در [[مکه]] نازل شده، مکی، و هر آنچه در [[مدینه]] نازل شده مدنی محسوب میگردد و هر آنچه در نواحی مجاور مکه نازل شده مکی و هر آنچه در نواحی مجاور مدینه نازل شده مدنی است.{{مدرک}} | ||
# '''معیار مخاطب''': برخی به «مخاطب وحی» توجه کرده و گفتهاند هر آنچه که خطاب به اهل مکه نازل شده مکی و هر آنچه که خطاب به اهل مدینه نازل شده مدنی است. ملاک تشخیص این خطاب این است که هر آنچه با خطاب «یا ایها الناس» نازل شده، مکی و هر آنچه با خطاب «یا ایها الذین آمنوا» نازل شده، مدنی است. | # '''معیار مخاطب''': برخی به «مخاطب وحی» توجه کرده و گفتهاند هر آنچه که خطاب به اهل مکه نازل شده مکی و هر آنچه که خطاب به اهل مدینه نازل شده مدنی است. ملاک تشخیص این خطاب این است که هر آنچه با خطاب «یا ایها الناس» نازل شده، مکی و هر آنچه با خطاب «یا ایها الذین آمنوا» نازل شده، مدنی است. این قول منسوب به [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] است.<ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> | ||
از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل است که اگر آغاز سورهای در مکه نازل شده آن سوره مکی محسوب میشود. سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸. | از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل است که اگر آغاز سورهای در مکه نازل شده آن سوره مکی محسوب میشود. <ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> | ||
برخی از مفسران معتقدند که مکی سورهای است که در مکه نازل شده هر چند پس از هجرت و مدنی آن است که در مدینه نازل شده و آن چه در مسافرتها نازل شده نه مکی هستند و نه مدنی. این قول را مستند به روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] کردهاند که فرمود قرآن در سه مکان نازل شده است؛ مکه ، مدینه و شام. برخی مفسران شام را در روایت نبوی به [[بیتالمقدس|بیت المقدس]] وبرخی دیگر به تبوک تفسیر کرده اند. <ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> | |||
چنانکه بیشتر قرآنپژوهان معاصر گفتهاند، بهترین و ضابطهمندترین ملاک، معیار نخست یعنی زمانی است.<ref>حاجی میرزایی، «مکی و مدنی»، ص۲۱۴۵.</ref> | چنانکه بیشتر قرآنپژوهان معاصر گفتهاند، بهترین و ضابطهمندترین ملاک، معیار نخست یعنی زمانی است.<ref>حاجی میرزایی، «مکی و مدنی»، ص۲۱۴۵.</ref> |