تعزیه‌خوانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها
←شکل‌گیری و سیر تحول
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Sultanmoradi (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
دربارۀ شکل‌گیری و پیشینه تعزیه‌خوانی دیدگاه‌های متفاوتی ابراز شده است. | دربارۀ شکل‌گیری و پیشینه تعزیه‌خوانی دیدگاه‌های متفاوتی ابراز شده است. | ||
برخی اولین اَشکال تعزیه و شبیه‌خوانی در نواحی شمال [[ایران]] را به زمان دیلمیان بازمی‌گردانند و می‌گویند این شکل نمایشی از طریق موزیکانچیان ( سربازان نوازنده موزیک) سپاه دیلمی، سربازان، بازرگانان و زائران [[عتبات عالیات]] به این دیار آمد و گسترش یافت.<ref>نصری اشرفی، «خدمت متقابل تعزیه و هنر بومی مازندران»، ص۳.</ref> اما پس از دیلمیان تعزیه‌خوانی از رونق افتاد و در زمان [[صفویان]] دوباره برقرار شد. گفته می‌شود نسخه‌هایی از تعزیه که در زمان [[عضدالدوله دیلمی]] نوشته شده بود، در [[کتابخانه مادرید]] نگهداری می‌شود.<ref>باستان، شبیه‌خوانی و تعزیه‌خوانی، ص۱۳-۱۴.</ref> | برخی اولین اَشکال تعزیه و شبیه‌خوانی در نواحی شمال [[ایران]] را به زمان دیلمیان بازمی‌گردانند و می‌گویند این شکل نمایشی از طریق موزیکانچیان ( سربازان نوازنده موزیک) سپاه دیلمی، سربازان، بازرگانان و زائران [[عتبات عالیات]] به این دیار آمد و گسترش یافت.<ref>نصری اشرفی، «خدمت متقابل تعزیه و هنر بومی مازندران»، ص۳.</ref> اما پس از دیلمیان تعزیه‌خوانی از رونق افتاد و در زمان [[صفویان]] دوباره برقرار شد. گفته می‌شود نسخه‌هایی از تعزیه که در زمان [[عضدالدوله دیلمی]] نوشته شده بود، در [[کتابخانه مادرید]] نگهداری می‌شود.<ref>باستان، شبیه‌خوانی و تعزیه‌خوانی، ۱۳۴۶ش، ص۱۳-۱۴.</ref> | ||
===در زمان آل بویه و دیلیمان=== | ===در زمان آل بویه و دیلیمان=== | ||
ابن جوزی (درگذشت ۵۹۷ق) و ابن اثیر (درگذشت ۶۳۰ق) نخستین تاریخ‌نگارانی هستند که گزارش‌هایی از تجمعات مذهبی [[شیعیان]] و دسته‌گردانی و عزاداری مردم برای امام حسین(ع) در [[بغداد]] و بستن بازارها و تعطیل خرید و فروش و [[نوحه‌خوانی]] و بر سر و سینه‌زدن زنان در روز عاشورای سال ۳۵۲ق/۹۶۲م می‌دهند.<ref>ابن جوزی، المنتظم، ج۱۴، | ابن جوزی (درگذشت ۵۹۷ق) و ابن اثیر (درگذشت ۶۳۰ق) نخستین تاریخ‌نگارانی هستند که گزارش‌هایی از تجمعات مذهبی [[شیعیان]] و دسته‌گردانی و عزاداری مردم برای امام حسین(ع) در [[بغداد]] و بستن بازارها و تعطیل خرید و فروش و [[نوحه‌خوانی]] و بر سر و سینه‌زدن زنان در روز عاشورای سال ۳۵۲ق/۹۶۲م می‌دهند.<ref>ابن جوزی، المنتظم، ج۱۴، ص۱۵۰؛ ابن اثیر، الکامل، ج۸، ص۶۳۲.</ref> | ||
ابن اثیر در شرح وقایع سال ۳۶۳ق/۹۷۴م اشاره‌ای کوتاه به نوعی شبیه سازی میان [[اهل تسنن]] محله سوق الطعام [[بغداد]] می‌کند و می‌نویسد که سنیان زنی را شبیه [[عایشه]] بر شتر سوار کرده بودند و دو تن دیگر را شبیه [[طلحه]] و [[زبیر]] ساخته، و جنگی تمثیلی راه‌انداخته بودند که گویی با یاران [[علی(ع)]] می‌جنگند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۸، ص۶۳۲.</ref> | ابن اثیر در شرح وقایع سال ۳۶۳ق/۹۷۴م اشاره‌ای کوتاه به نوعی شبیه سازی میان [[اهل تسنن]] محله سوق الطعام [[بغداد]] می‌کند و می‌نویسد که سنیان زنی را شبیه [[عایشه]] بر شتر سوار کرده بودند و دو تن دیگر را شبیه [[طلحه]] و [[زبیر]] ساخته، و جنگی تمثیلی راه‌انداخته بودند که گویی با یاران [[علی(ع)]] می‌جنگند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۸، ص۶۳۲.</ref> | ||