حبابه والبیه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حَبابه والِـبیه''' (184ق) از راویان حدیث [[شیعه]] از زمان [[امام علی]] (ع) تا [[امام رضا]] (ع) می باشد که معجزاتی از [[ائمه اطهار|ائمه]] (ع) درباره وی رخ داده است.

او را صاحبةالحَصاة (صاحب سنگریزه) نامیده‌اند؛ طبق روایتی وى از امام على (ع) نشانه امامت خواست. امام سنگریزه‌اى از او طلب كرد و آن را با خاتم خود مهر زد و توضیح داد كه هر كس مدعى امامت شد اگر بر این كار توانا باشد امام مفترض‌الطاعه است.

حبابه در زمان امام رضا (ع) از دنیا رفت و حضرت لباس خود را كفن او كرد و بر او نماز گزارد.

وى دختر جعفر و منسوب به والبه، شعبه‌اى از قبیله [[بنی‌اسد]]، بود و از این‌رو به والبیه اسدیه شهرت یافت.<ref>سمعانى، ج5، ص568.</ref> كنیه‌اش امّ الندى است.<ref>طبرسى، ج2، ص140؛ ابن‌حمزه، ص562؛ قطب راوندى، ج1، ص428.</ref>

نام وى را گاه به اشتباه حبّابه ضبط كرده‌اند.<ref>مامقانى، ج3، بخش2، ص74 ـ 75.</ref>

حبابه را صاحبةالحَصاة (<small>صاحب سنگریزه</small>) نیز نامیده‌اند. البته دو زن دیگر، به نامهاى [[ام‌غانم]] و [[ام‌اسلم]]، هم حكایتى مشابه وى دارند و از این‌رو این سه زن، صاحبات الحَصى نام گرفته‌اند.<ref>طوسى، 1398، ص50، 122؛ طبرسى، ج2، ص138 ـ 140.</ref>

[[ابن‌ ماكولا]]<ref>ج2، ص372.</ref> او را از راویان [[امام على]] (ع) دانسته و [[شیخ صدوق|ابن‌بابویه]] در [[کتاب من لایحضره الفقیه]]<ref>ج4، ص298.</ref> [[حدیث|حدیثى]] فقهى به روایت حبابه از امام (ع) آورده است. رجال‌شناسان [[شیعه]] نام یا كنیه او را ذیل راویان [[امام حسن]] (ع) تا [[امام باقر]] (ع) آورده‌اند.<ref>برقى، ص62؛ كشى، ص114ـ 115 ؛ طوسى، 1415، ص94، 151؛ ابن‌داوود حلّى، ص69.</ref>

بنابر یك روایت در [[الکافی|كافى]]<ref>ج1، ص346 ـ 347.</ref> وى از امام على (ع) نشانه امامت خواست. امام سنگریزه‌اى از او طلب كرد و آن را با خاتم خود مهر زد و توضیح داد كه هر كس مدعى امامت شد اگر بر این كار توانا باشد امام مفترض‌الطاعه است.

از آن پس حبابه آن سنگریزه را نزد یكایك ائمه تا [[امام رضا]] (ع) می‌برد و آنها آن را مهر می‌زدند. این مطلب در منابع دیگر با همان سند و متن نقل شده است.<ref>ابن‌بابویه، 1363ش، ص536ـ 537 ؛ طبرسى، ج1، ص408 ـ 409 ؛ ابن‌حمزه، ص140ـ 141.</ref>

در منابع [[شیعه|شیعى]]، غالبا ذیل بحث اثبات [[امامت]] یا ذكر [[معجزه|معجزات]] [[ائمه اطهار]]، درباره حبابه والبیه مطالبى آمده است، از جمله؛

*شفا یافتن مرض برص وى به دست [[امام حسین]] (ع)<ref>صفار قمى، ص271 ؛ كشى، ص115.</ref>

*جوان شدن وى در 113 سالگى با اشاره [[امام سجاد]] (ع)<ref>ابن‌بابویه، 1363ش، ص537؛ ابن‌حمزه، ص151؛ ابن‌شهر آشوب، ج4، ص135.</ref>

*سیاه شدن موى سپید سرش با دعاى [[امام باقر]] (ع)<ref>صفارقمى، ص270 ؛ خصیبى، ص240؛ قطب راوندى، ج1، ص273.</ref>

حبابه زمان [[امام على]] (ع) تا [[امام رضا]] (ع) را درك كرده و نه ماه پس از دیدار با امام رضا (ع) درگذشته است. بعد از وفات حبابه والبیه، امام رضا (ع) لباس خود را [[كفن]] او كرد و بر او [[نماز]] گزارده است.<ref>طوسى، 1398، ص50.</ref> [[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبة، عمر او را حدود دویست و سی سال ذکر کرده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7586 ریاحین الشریعه در ترجمه بانوان دانشمند شیعه، ج 4، ص138]</ref>

*ابن‌ بابویه، ''كتاب من لایحضره الفقیه''، چاپ حسن موسوى خرسان، بیروت، 1401/1981.

*ابن بابویه، ''كمال‌الدین و تمام‌النعمة''، چاپ علی‌اكبر غفارى، قم، 1363ش.

*ابن‌بسطام، ''طب‌الائمّة''، چاپ محسن عقیل، بیروت، 1414/ 1994.

*ابن‌حمزه، ''الثاقب فی‌المناقب''، چاپ نبیل رضا علوان، قم، 1412.

*ابن‌داوود حلّى، ''كتاب الرجال''، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف، 1392/1972، چاپ افست قم.

*ابن‌شهر آشوب، ''مناقب آل ابی‌طالب''، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم.

*ابن‌عیاش، ''كتاب مقتضب الاثر فى النص على الائمة الاثنى عشر''، مكتبة الطباطبائى، قم.

*ابن‌ماكولا، ''الاكمال فى رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فى الاسماء والكنى و الانساب''، چاپ عبدالرحمان‌بن یحیى معلمى یمانى، بیروت.

*برقى، احمد، ''كتاب الرجال''، تهران، 1383.

*خصیبى، حسین، ''الهدایة الكبرى''، بیروت، 1406/1986.

*طبری آملی، ''دلائل الامامة''، مؤسسة البعثة، قم، 1413.

*سمعانی، ''الانساب''، چاپ عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن، 1383/ 1963.

*صفار قمى، محمد، ''بصائر الدرجات فى فضائل آل‌محمد''، چاپ محسن كوچه باغى تبریزى، قم، 1404.

*طبرسى، ''اعلام الورى باعلام الهدى''، قم، 1417.

*طوسى، ''رجال الطوسى''، چاپ جواد قیومى اصفهانى، قم، 1415.

*طوسی، ''كتاب الغیبة''، تهران.

*فیروزآبادى، محمد، ''ترتیب القاموس المحیط''، چاپ طاهر احمدزاوى، بیروت، 1399/1979.

*قطب راوندى، ''الخرائج و الجرائح''، قم، 1409.

*كشى، محمد، ''اختیار معرفة الرجال''، (تلخیص) محمدبن حسن طوسى، چاپ حسن مصطفوى، مشهد، 1348ش.

*مامقانى، ''تنقیح المقال فى علم الرجال''، چاپ سنگى نجف، 1349 ـ 1352.

*[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7586 محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه در ترجمه بانوان دانشمند شیعه، جلد: ۴ ، دار الکتب الاسلامیه، تهران،  ١٣٧٠]

*[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/3674/3717/19808?ParentID=65346 حوزه.نت؛ بانوان حکومت جهانی؛ حبابه ی والبیّه]