پرش به محتوا

عثمان بن سعید عمری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Roohish صفحهٔ عثمان بن سعید را به عثمان بن سعید عمری که تغییرمسیر بود منتقل کرد)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| آثار              =
| آثار              =
}}
}}
'''عُثْمان بن سعید عَمْری''' مشهور به ابوعمرو از اصحاب امام هادی، امام عسکری و امام مهدی(ع) و اولین‏ [[نایب خاص]] از نواب اربعه امام زمان(عج) است. عثمان بن سعید عمری از یاران [[امام جواد (ع)]]، [[امام هادی (ع)]]، [[امام حسن عسکری (ع)]] و [[امام مهدی (ع)]] است که پس از شروع [[امامت]] امام مهدی (عج)، از سوی ایشان به عنوان نایب خاص انتخاب گردید. عثمان به جهت [[تقیه]]، شغل روغن‌فروشی را برای خود برگزید تا بدین وسیله مسئولیت مذهبی خود را مخفی کند و از گزند حکومت محفوظ بماند. به همین جهت به سمّان (روغن‌فروش) معروف شد.
'''عُثْمان بن سعید عَمْری''' مشهور به ابوعمرو از اصحاب امام هادی، امام عسکری و امام مهدی(ع) و اولین‏ [[نایب خاص]] از نواب اربعه امام زمان(عج) است و در اینکه از یاران امام جواد نیز بوده، تردید است. عثمان بن سعید پس از شروع [[امامت]] امام مهدی (عج)، از سوی ایشان به عنوان نایب خاص انتخاب گردید و پس از او پسرش محمد بن عثمان عهده دار نیابت شد. وی در متون روایی با القاب متعددی یاد شده است.
 
== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست اما گفته شده از یازده سالگی به عنوان خادم در منزل [[امام جواد(ع)]] حضور داشته و بعدها به عنوان پیشکار امام، از اعتماد کامل آن حضرت برخوردار بود.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۲.</ref>
درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست اما گفته شده از یازده سالگی به عنوان خادم در منزل [[امام جواد(ع)]] حضور داشته و بعدها به عنوان پیشکار امام، از اعتماد کامل آن حضرت برخوردار بود.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۲.</ref>
خط ۳۱: خط ۳۰:
وی از طرف امام هادی و امام حسن عسکری و امام زمان(عج) نیز وکالت داشت و همواره مورد اعتماد آنان بود.
وی از طرف امام هادی و امام حسن عسکری و امام زمان(عج) نیز وکالت داشت و همواره مورد اعتماد آنان بود.


عثمان بن سعید بیشتر در [[سامرا]] بود و بعد از رحلت امام یازدهم، آن شهر را ترک کرد و به [[بغداد]] رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در آنجا منطقه [[کرخ]] (محل سکونت شیعیان) را مرکز رهبری سازمان امامیه قرار داد.<ref>جاسم حسین، ص۱۵۷</ref>
عثمان بن سعید ساکن [[سامرا]] بود و بعد از رحلت امام یازدهم، آن شهر را ترک کرد و به [[بغداد]] رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در آنجا منطقه [[کرخ]] (محل سکونت شیعیان) را مرکز رهبری سازمان امامیه قرار داد.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴9.</ref>
وی در سال ۲۶۵ق<ref>هاشم معروف الحسنی، ج۲، ص۵۶۸</ref> و یا بنا بر قولی در سال ۲۸۰ق<ref>جاسم حسین، ص۱۵۹</ref> از دنیا رفت.
 
===فرزندان===
===فرزندان===
برای عثمان سعید دو فرزند پسر نام برده‌اند:
برای عثمان سعید دو فرزند پسر نام برده‌اند:
خط ۴۹: خط ۴۸:
== اسامی و القاب==
== اسامی و القاب==
نام او در منابع رجالی «عثمان بن سعید» آمده، اما در رجال کشی با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده است.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده امادر کتاب بحارالانوار<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref> و سفینة البحار<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>، ابومحمد نیز گفته‌اند، چون پسری به نام محمد داشت. از القاب او می‌توان به «العمری»، «اسدی»، «عسکری» و «سمان یا زیات» به معنای روغن‌فروش اشاره کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۱۰.</ref><ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>
نام او در منابع رجالی «عثمان بن سعید» آمده، اما در رجال کشی با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده است.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده امادر کتاب بحارالانوار<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref> و سفینة البحار<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>، ابومحمد نیز گفته‌اند، چون پسری به نام محمد داشت. از القاب او می‌توان به «العمری»، «اسدی»، «عسکری» و «سمان یا زیات» به معنای روغن‌فروش اشاره کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۱۰.</ref><ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>
===علل شهرت به القاب===
===شهرت القاب===
مهم‌ترین شهرت او عمری است و گفته شده او را به دو جهت عمری میخوانند. یکی اینکه امام عسکری اجازه نداد نام عثمان (خلیفه سوم) و لقب او یعنی «ابوعمرو» در او جمع شود و از آن پس او را عمری خواندند. دیگر آنکه به «عمرو» جد پدری‌اش انتساب داشته و عمری خوانده‌اند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref> محدث قمی هم علت عمری خواندن او را انتساب او از طرف مادر به عمر بن اطرف اعلی گفته است.<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>
مهم‌ترین شهرت او عمری است و گفته شده او را به دو جهت عمری میخوانند. یکی اینکه امام عسکری اجازه نداد نام عثمان (خلیفه سوم) و لقب او یعنی «ابوعمرو» در او جمع شود و از آن پس او را عمری خواندند. دیگر آنکه به «عمرو» جد پدری‌اش انتساب داشته و عمری خوانده‌اند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref> محدث قمی هم علت عمری خواندن او را انتساب او از طرف مادر به عمر بن اطرف اعلی گفته است.<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>


ملقب شدن عثمان به «سمّان» و «زیات» از این جهت بود که او به خرید و فروش روغن و زیتون می‌پرداخت. وی مسئولیت‌های وکالت و نیابت از جانب امام را مخفی می‌کرد تا از گزند حکومت محفوظ بماند. عثمان، اموال و نامههای شیعیان را در ظرف‌های روغن می‌گذاشت تا نزد امام ببرد و کسی از وجود و محتوای آن باخبر نشود.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>
ملقب شدن عثمان به «سمّان» و «زیات» از این جهت بود که او به خرید و فروش روغن و زیتون می‌پرداخت. وی مسئولیت‌های وکالت و نیابت از جانب امام را مخفی می‌کرد تا از گزند حکومت محفوظ بماند. عثمان، اموال و نامه‌های شیعیان را در ظرف‌های روغن می‌گذاشت تا نزد امام ببرد و کسی از وجود و محتوای آن باخبر نشود.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>


او را به دلیل انتساب به قبیله بنی اسد، اسدی نیز خوانده‌اند و عسکری هم گفته‌اند چون او از محله «عسکر» در سامرا بوده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>
او را به دلیل انتساب به قبیله بنی اسد، اسدی نیز خوانده‌اند و عسکری هم گفته‌اند چون او از محله «عسکر» در سامرا بوده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>
خط ۶۶: خط ۶۵:
پس از شهادت امام عسکری او عهده‌دار مراسم دفن و کفن امام می‌شود و به اعتقاد [[امامیه]] این نشانه‌ها بر نمایندگی او از امام غائب گواهی می‌دهند.<ref>نک: طوسی، الغیبه، ص۲۳۱</ref><ref>طوسی،الغیبه، ص۳۵۶.</ref>
پس از شهادت امام عسکری او عهده‌دار مراسم دفن و کفن امام می‌شود و به اعتقاد [[امامیه]] این نشانه‌ها بر نمایندگی او از امام غائب گواهی می‌دهند.<ref>نک: طوسی، الغیبه، ص۲۳۱</ref><ref>طوسی،الغیبه، ص۳۵۶.</ref>


===وکالت امام زمان===
==وکالت امام زمان==
عثمان بن سعید در سال ۲۶۰ق با تصریح امام عسکری نائب امام مهدی گردید. امام حسن عسکری فرزند خود را در حضور چهل نفر از اصحاب نشان دادند و دستور دادند تا در طول [[غیبت امام زمان(عج)|غیبت]] [[امام دوازدهم]] از عثمان، نماینده او، اطاعت کنند.<ref>طوسی، الغیبه، ص۲۳۲- ۲۳۱، صدوق، کمال الدین، ص۴۳۵</ref><ref>برای اطلاع کامل از آن افراد رجوع کنید به: نجاشی، ص۴۱ و ۲۰۲ و ۳۲۳ </ref> خود حضرت مهدی نیز در مقابل اهل قم به نیابت عمان بن سعید اشاره کرده و آنان را به او ارجاع داد.<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۶.</ref>
عثمان بن سعید در سال ۲۶۰ق با تصریح امام عسکری نائب امام مهدی گردید. امام حسن عسکری فرزند خود را در حضور چهل نفر از اصحاب نشان دادند و دستور دادند تا در طول [[غیبت امام زمان(عج)|غیبت]] [[امام دوازدهم]] از عثمان، نماینده او، اطاعت کنند.<ref>طوسی، الغیبه، ص۲۳۲- ۲۳۱، صدوق، کمال الدین، ص۴۳۵</ref><ref>برای اطلاع کامل از آن افراد رجوع کنید به: نجاشی، ص۴۱ و ۲۰۲ و ۳۲۳ </ref> خود حضرت مهدی نیز در مقابل اهل قم به نیابت عمان بن سعید اشاره کرده و آنان را به او ارجاع داد.<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۶.</ref>


خط ۷۳: خط ۷۲:
== نامه تسلیت امام==
== نامه تسلیت امام==
امام زمان هنگام وفات عثمان بن سعید به فرزندش محمد بن عثمان نامه‌ای نگاشته و او را تسلیت می‌گوید. امام در این نامه رضایت کامل خویش را از عثمان بن سعید اعلام داشته و برای او طلب مغفرت میکند. امام احساس غربت خویش را در نبود او اعلام می‌کند و فرزندش محمد بن عثمان را به جای او منصوب می‌کند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۶۱.</ref>
امام زمان هنگام وفات عثمان بن سعید به فرزندش محمد بن عثمان نامه‌ای نگاشته و او را تسلیت می‌گوید. امام در این نامه رضایت کامل خویش را از عثمان بن سعید اعلام داشته و برای او طلب مغفرت میکند. امام احساس غربت خویش را در نبود او اعلام می‌کند و فرزندش محمد بن عثمان را به جای او منصوب می‌کند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۶۱.</ref>
 
== نقش عثمان در ماجرای جعفر کذاب==
==کارگزاران نائب امام==
==زیارت‌نامه عثمان بن سعید==
==زیارت‌نامه عثمان بن سعید==
علامه مجلسی در بحارالانوار زیارت‌نامه‌ای برای عثمان بن سعید نقل کرده که در نسخه‌ای قدیمی از یک عالم شیعه آن را دیده است. مجلسی به نام کتاب و نویسنده هیچ اشاره‌ای نمی‌کند. متن زیارت‌نامه از این قرار است:<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref><ref group="یادداشت">
علامه مجلسی در بحارالانوار زیارت‌نامه‌ای برای عثمان بن سعید نقل کرده که در نسخه‌ای قدیمی از یک عالم شیعه آن را دیده است. مجلسی به نام کتاب و نویسنده هیچ اشاره‌ای نمی‌کند. متن زیارت‌نامه از این قرار است:<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref><ref group="یادداشت">
خط ۹۰: خط ۹۰:
*صدر، سید محمد، تاریخ الغیبه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۲ق.
*صدر، سید محمد، تاریخ الغیبه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۲ق.
*ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
*ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
*صدوق، کمال الدین.
*کلینی، کافی.
*هاشم معروف الحسنی.
*نجاشی، رجال.
*جمعی از نویسندگان، ره توشه عتبات عالیات، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۱ش.
*جمعی از نویسندگان، ره توشه عتبات عالیات، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۱ش.
*شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، جامعه مدرسین، 1419ق.


{{پایان}}
{{پایان}}
خط ۱۲۴: خط ۱۲۱:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[رده:یاران امام مهدی]]
[[رده:یاران امام عسکری]]
[[رده:مدفونان در بغداد]]
[[رده:یاران امام هادی]]
[[رده:نواب اربعه]]
[[رده:یاران امام جواد]]
[[رده:مقاله‌های بنیادین ویکی‌شیعه]]


[[رده:یاران امام مهدی]]
[[رده:یاران امام مهدی]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۳

ویرایش