اللمعة الدمشقیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''اللمعة الدمشقيّة فی فقه الامامیة''' معروف به «لُمعه» مجموعه ای کامل از [[فقه]] [[امامیه]] و اثر محمد بن مكى جزينى عاملى، معروف به [[شهید اول]] است. اين كتاب از مشهورترين مصنفات شهيد اول و معتبرترين متون فقهى [[شيعه]] است که در حوزه های علمیه شیعی تدریس می شود.

== اعتبار کتاب ==

كتاب اللمعة الدمشقيّة در بردارندۀ يك دوره از مهم‌ ترين مباحث فقهى مى‌ باشد كه به سبك فقه فتوايى نوشته شده و گاهى نيز به صورت بسيار مختصر، مباحث استدلالى در آن ديده مى‌ شود و به دليل اختصار و تعابير روان همراه با نظم و ترتيب از جايگاه خاصى برخوردار است. از زمان نگارش اين كتاب گرانقدر، فقهاى عظام توجه خاص به آن داشته و در تأليفات خود به آن استناد نموده‌اند. این کتاب، امروزه یکی از منابع درسی طلاب شیعه در حوزه های علمیه محسوب می گردد.<ref>تاریخ فقه و فقها، ص 233.</ref>

== روش تأليف ==

[[شیخ حر عاملی]] می نویسد: شهید یک سال در قلعه [[شام]] محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ حال آن که از منابع فقهی غیر از کتاب مختصر نافع تألیف [[محقق اول]]، کتاب دیگری در نزد وی نبوده است.<ref>امل الآمل، ج 1، ص 183.</ref> شهيد اول در اين كتاب، ابتدا احكام هر باب را ذكر نموده و پس از آن مسائلى كه با اين احكام ارتباط داشته و سپس [[مستحبات]] و [[مکروهات]] را بيان نموده است و آن چنان كه در پايان كتاب آمده است نظريات مشهور از فقها در آن ذكر شده است.

== علت تألیف ==

بنا بر آن چه در خطبه اول کتاب از شهید اول آمده است وی این کتاب را به درخواست جماعتی که از آنان با عنوان «بعض الدیانین» تعبیر می کند نوشته است.<ref>اللمعه الدمشقیه، ص 13.</ref> و در پایان کتاب از آنان با تعبیر «بعض الطلاب» یاد می کند.<ref>اللمعه الدمشقیه، ص 269.</ref> [[شهید ثانی]] در [[شرح لمعه]] می گوید: كتاب به درخواست [[شمس الدین محمد آوی]] يكى از اصحاب و نزديكان سلطان على بن مؤيد از سلاطين [[سربداران]] [[خراسان]] نوشته شده است تا اين كتاب مرجع در احكام فقهى و حكومتى آنان باشد.<ref>شرح اللمعه، ج 1، ص 238.</ref>

== عناوین کتاب ==

مباحث كتاب اللمعة الدمشقيّة در چهار قسمت [[عبادات]]، [[معاملات]]، [[ایقاعات]] و [[احکام]] مطرح شده است. این کتاب ها عبارتند از:

== شروح لمعه ==

شروح لمعه را می توان به دو دسته تقسيم کرد. گروهى كه داراى نام مستقلى هستند و گروهى كه با نام شرح يا حاشيه مشهور شده‌اند.

=== شروح دارای نام مستقل ===

# [[الروضة البهیة في شرح اللمعة الدمشقیة]]، ، تأليف [[شهید ثانی]] (متوفای 966 ق) که معروف ترین شرح لمعه می باشد.

# [[الدرة الحائريّة]]، از [[على نقى بن حسن طباطبايى]] (متوفای 1289 ق).

# [[النجعة فی شرح اللمعة]]، از [[محمد تقی شوشتری]] (متوفای 1416 ق).<ref>الذریعه، ج 8، 14، 16، 22 و 23. اعیان الشیعه، ج 4، ص 255.</ref>

=== شروح بدون نام ===

# حاشيه بر لمعه، تأليف بعض اصحاب، در سال 932 نوشته شده است..

# شرح لمعه، از ميرزا على بن محمد بن حسين سلطان العلماء حسينى.

# شرح لمعه، از سيد محمد معروف به قيصر (متوفای 1255 ق).<ref>الذریعه،ج 6، 13 و 14. اعیان الشیعه، ج 10، ص 41.</ref>

=== نظم و شعر لمعه ===

# [[التحفة القواميّة]]، سيد قوام الدين محمد بن محمد مهدى سيفى قزوينى.<ref>الذریعه، ج 1، ص 490. ج 3، ص 462.</ref>

# [[لؤلؤ الأحكام و نخبة الأحكام]]، از شيخ على بن محمد جعفر شريعتمدار استرآبادى.<ref>الذریعه، ج 24، ص 92.</ref>

# كنز الدر الأيتام.

== نشر و چاپ ==

کتاب لمعه دمشقیه بارها چاپ های متعدد شده است که یکی از این چاپ ها با شرح آن در دو جلد به زبان عربی، به کوشش انتشارات دارالعالم الاسلامی در [[بیروت]] چاپ و منتشر شده است.

== پانویس ==

{{پانویس}}