حسینیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نامگذاری مکان‌های ویژه عزاداری حسینی، در مناطق گوناگون شیعه‌نشین تابع مناسبات و ادبیات محلی بوده است؛ مثلاً در [[ایران]] و [[عراق]]، بیشتر از واژه [[تکیه]] استفاده می‌شده و در روندی رو به رشد، حسینیه در کنار واژه‌هایی چون میدان و چهارسوق به کار می‌رفته است. در ایران معاصر، بیشترِ مکان‌هایی که برای برگزاری مراسم عزاداری حسینی بنا می‌شوند حسینیه نامیده می‌شوند<ref>رجوع کنید به: معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>و تقریباً دیگر هیچ مکان نوساخته‌ای را با این کاربرد، تکیه نمی‌نامند و حتی در بازسازی‌ها، نام تکیه‌ها را به حسینیه یا [[مسجد]] برمی‌گردانند.<ref>ر ک.رجوع کنید به: معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۵۱۰؛ شاطری، واژه نامه محرم، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.</ref>

بیشتر حسینیه‌ها معماری ساده‌ای دارند و فضایی سرپوشیده برای تجمع‌اند ولی بعضی از آنها از لحاظ تزیینات داخلی و بیرونی دارای اهمیت‌اند، مانند حسینیه شیخ محمدتقی فرحی و حسینیه آقا شیخ علی در بهشهر [[مازندران]] و حسینیه مشیر.<ref>رک. همایونی، همانجا؛ ستوده، ج۴، بخش ۱، ص۶۹۰ـ۶۹۱</ref> [[حسینیه ارشاد]] نیز که با اهداف فرهنگی و اجتماعی در حدود سال ۱۳۴۵ش در [[تهران]] تأسیس شده، از معماری مدرن و تالار برگزاری سخنرانی برخوردار است.

حسینیه‌ها معمولاً بناهایی منفردند ولی گاهی در مجموعه‌ای شامل باغ، [[مسجد]]، ایوان، حمام و بازارچه و... نیز بنا می‌شوند، مانند حسینیه مشیر در [[شیراز]]<ref>ر ک. همایونی، ص۱۰ـ۱۴؛ دایرةالمعارف تشیع، ذیل “حسینیه مشیر” </ref>و حسینیه امیر سلیمانی در [[تهران]].<ref>ر ک. تابنده، ص۲۴۹ـ۲۵۵؛ دایرةالمعارف تشیع، ذیل “حسینیه امیرسلیمانی” </ref>

گاه، نام واقف یا بانی را بر روی حسینیه می‌گذارند، مثل حسینیه سیدمحمد صالح در [[کربلا]]، حسینیه اصطهباناتی در [[نجف]] و حسینیه مؤمن علی یزدی در [[کاظمین]]<ref>ر ک. انصاری قمی، وقف، سال ۲،ش ۱، ص۷۷،ش ۳، ص۸۴، سال ۳،ش ۱، ص۱۰۱</ref>یا آنها را به نام اصناف می‌خوانند، مانند حسینیه خیاط‌ها، حسینیه دباغ‌ها، حسینیه صباغ‌ها، هر سه در [[بیرجند]]<ref>رضائی، ص۱۲۶ـ۱۲۷</ref> یا حسینیه خرازها، حسینیه نجارها، حسینیه قنادها و حسینیه بزازها، همگی در [[سبزوار]].<ref>محمدی، ص۲۶۱</ref> حسینیه‌هایی که اهالی برخی شهرها در شهرهای دیگر بنا می‌کنند، به نام گروه مهاجران یا زائران خوانده می‌شوند، مانند حسینیه اصفهانی‌ها، حسینیه تهرانی‌ها، حسینیه قمی‌ها، و حسینیه آذربایجانی‌ها، همگی در کربلا<ref>انصاری قمی، وقف، سال۲، ش۳، ص۸۳ـ۸۴</ref>. برخی حسینیه‌ها نیز به نام محله‌ای که در آن واقع شده‌اند خوانده می‌شوند، از جمله در [[نائین]]، ابیانه و [[کاشان]].<ref>ر ک. سلطان زاده، ۱۳۷۴ش، ص۱۳۰؛ بلوکباشی، ص۵۹، ۶۱؛ مشهدی نوش آبادی، ص۱۰</ref> نام‌گذاری حسینیه‌ها به نام [[امامان]] و [[معصومان]] و فرزندان آنها نیز مرسوم است.<ref>ر ک. رجوع کنید به: معتمدی، عزاداری سنتی، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۱۵۱، ۱۶۵، ۱۶۸، ۱۸۰ و جاهای دیگر</ref>