کاربر:M.alavirad/مقالات
ابو الحسن مقاتل بن سليمان از پيشوايان علم تفسير بشمار مى آيد و بسيارى از مفسّران و محدّثان گفته هاى خود را به او مستند مى دارند اصلش از بلخ بوده سپس به مرو و از آن جا به عراق آمده و در سال 150 وفات يافته است. آثار مهمّى در علوم قرآن و قراءات و تفسير تأليف كرده كه مهمتر از همه تفسير كبير اوست كه ابن نديم در الفهرست از آن ياد كرده[1] خطيب بغدادى در تاريخ بغداد گفته هاى موافقان و مخالفان او را نقل كرده است. برخى گفته اند مهارت و استادى او در تفسير همچون مهارت و استادى زهير بن ابى سلمى در شعر و ابو حنيفه در كلام است و برخى ديگر گفته اند او در دروغ و بدعت همپايه جهم بن صفوان و عمر بن صبيح مى باشد[2]، طبرى از او در تفسير خود نقل نكرده و او را غيرموثوق دانسته است[3] و برخى گفته اند كه او قرآن را مطابق عقيده يهود و نصارى تفسير مى كرده[4]. از كتاب «وجوه القرآن» كه به تازى تأليف كرده اثرى در دست نيست و سيوطى هنگامى كه در معرفت وجوه و نظاير در قرآن بحث مى كند گويد: «از قدما، مقاتل بن سليمان در اين باب كتاب تأليف كرده است»[5]. بروكلمن نیز در كتاب خود آثارى كه از مقاتل بن سليمان باقى مانده نقل كرده است[6]. (وجوه قرآن، متنج1، ص: 359)
__________________________________________________
(1)- الفهرست، ابن النديم، ص 51.
(2)- تاريخ بغداد، خطيب بغدادى، ج 13، ص 160.
(3)- معجم الادباء، ياقوت حموى، ج 6، ص 441.
(4)- حيوة الحيوان، دميرى، ج 2، ص 320.
(5)- الاتقان فى علوم القرآن، سيوطى ج 1، ص 142.
(6)- تاريخ ادبيات عرب، بروكلمن، ملحقات ج 1، ص 332.