کاربر:M.abedini/صفحه تمرین
﴿إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَنْ يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ١٩﴾ [آل عمران:19]
﴿در حقیقت دین نزد خدا همان اسلام است و کسانی که کتاب [آسمانی] به آنان داده شده با یکدیگر به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنکه علم برای آنان [حاصل] آمد آن هم به سابقه حسدی که میان آنان وجود داشت و هر کس به آیات خدا کفر ورزد پس [بداند] که خدا زودشمار است ١٩﴾
معرفی آیه
این آیه بیانگر وضعیتی است که اهل کتاب، یعنی یهودیان و مسیحیان، نسبت به پیامبر اسلام(ص) داشتند.[۱] آنها در کتب آسمانی(تورات و انجیل) از اوصاف و مشخصات و زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) آگاه بودند،[۲] و به ظهور پیامبر اسلام(ص) بشارت میدادند، اما پس از مبعوث شدن پیامبر(ص)، از پذیرش دین اسلام خودداری و به انکار او پرداختند.[۳]
آیه «إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ» با تفسیری که از حقیقت دین می کند ........در مقام رد تفکر اهل کتاب نیز است [۴] آنها معتقد بودند برتر از دین یهود و یا وجود ندارد.[۵]
به گفته مکارم شیرازی مفسر، دین به مجموعه قواعد مربوط به عقاید، اخلاق، احکام و حقوق بشر قوانین و آدابی گفته شده که انسان با عمل به آنها می تواند به خدا نزدیک شود و به سعادت دو جهان برسد.[۶] اسلام نیز در این آیه به معنای لغوی آن[۷] یعنی تسلیم بودن در برابر خداوند، تفسیر شده است.[۸] روایت حضرت علی(ع) نیز در تأیید این تفسیر نیز بیان شده که اسلام را به معنای تسلیم گرفته است(تسنیم ج۱۳ ص۴۶۵)
بنابر این مفهوم «اسلام» به معنای تسلیم و خضوع در برابر خداوند، همان روح کلی همه ادیان الهی است.[۹] هر چند دین مبین اسلام شریعت ادیان دیگر را منسوخ کرده اما آنچه از خطوط کلی عقاید، فقه و حقوق ادیان دیگر که مطابق با دین مبین اسلام است ثابت می داند.(تسنیم ج ۱۳ ص۴۳۷)
هر چند دین اسلام شریعت ادیان دیگر را منسوح می داند
با اختلاف در احکام و اعمال برای بندگان آورند. [۱۰]
همچنین همین معنا نیز در دعای پیامبران (یوسف ۱۰۱) و توصیه‌های آنها به فرزندانشان (بقره ۱۳۲) در آیات متعددی مشاهده شده است(تسنیم ج۱۳ ص۴۳۴)
از اين رو، حصر در آیه «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ» به معنای منحصر كردن ادیان حق است به اسلام و نه به معناى منحصر كردن اسلام به يك دین خاص [۱۱]
به گفته جوادی آملی، دین تنها اسلام است و همه پیامبران الهی دینی واحد داشتند. (تسنیم ج۱۳ ص۴۳۴)
پانویس
- ↑ طباطبایی، المیزان في تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۱۲۰.
- ↑ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۱۸.
- ↑ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۴۷۲؛ خازن، لباب التأويل في معاني التنزيل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۳۲.
- ↑ خازن، لباب التأويل في معاني التنزيل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۳۴.
- ↑ خازن، لباب التأويل في معاني التنزيل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۳۴.
- ↑ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۴۲۸؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۴۷۰.
- ↑ طباطبایی، المیزان في تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۱۲۰.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ۱۳۸۷ش ج۳، ص۵۷.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ۱۳۸۷ش ج۳، ص۵۷؛ محمد رشید، تفسير المنار، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۲۵۷.
- ↑ محمد رشید، تفسير المنار، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۲۵۷.
- ↑ مغنیه، التفسير الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۷.
منابع
مغنيه، محمدجواد، التفسير الکاشف، قم، دار الكتاب الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
خازن، علی بن محمد، تفسير الخازن المسمى لباب التأويل في معاني التنزيل، تصحیح، محمد علی شاهين عبدالسلام، بيروت، دار الكتب العلمية، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح: فضل‌الله یزدی طباطبایی، هاشم رسولی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، اسراء، چاپ سوم، ۱۳۸۹ش.
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق. رضا، محمد رشید، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر، قم، پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.