پرش به محتوا

کاربر:Baradaran/صفحه تمرین ۳

از ویکی شیعه

مشربه ام ابراهیم مکانی در شهر مدینه که محل زندگی ماریه همسر پیامبر اسلام(ص) و مادر ابراهیم فرزند رسول خدا(ص) بود.

علت نام‌گذاری

مشربه به زمین نرمی گفته می‌شود که همیشه سبز است و همچنین برای غرفه و محل بلند نیز کاربرد دارد.[۱] برخی گفته‌اند به دلیل وجود غرفه ام ابراهیم همسر پیامبر در این نخلستان، به کل باغ، مشربه ام ابراهیم گفته شده است.[۲] بعضی از متاخران بر این باورند که پیامبر در این باغ قناتی حفر کرد که آب گوارایی داشت و این آب را برای عابران و دام‌های آنها وقف کرد و چون محل شرب بود، به مشربه شهرت یافت.[۳]

مکان و صاحب قبلی

مشربه ام ابراهیم در شمال منطقه بنی‌قریظه و در حره شرقی قرار گرفته است.[۴] ابن شبه مورخ قرن سوم این باغ را بعد از خانه‌های یهودیان و در کنار زمین‌های ابی عبیدة بن عبدالله بن زمعه اسدی دانسته است.[۵] عده‌ای نیز این باغ را نزدیک حره شرقی دانسته‌اند.[۶] رسول جعفریان تاریخ نگار معاصر به نقل از فیروزابادی، مشربه را در میان نخلستان‌های متعلق به سادات قاسمی از بنی قاسم بن ادریس بن جعفر برادر امام عسکری(ع) دانسته است.[۷]بعضی این مکان را متعلق به مخیریق یهودی دانسته‌اند که به همراه شش باغ دیگر به پیامبر بخشید[۸] که از آن‌ها با نام حوائط سبعه (باغ‌های هفت‌گانه) و یا صدقات رسول خدا(ص) یاد شده است.[۹] درباره مالک قبلی این باغ‌ها، نظریات دیگری نیز وجود دارد.[۱۰]

اسکان ماریه قبطیه

حجت الاسلام طباطبایی: پادشاه روم اسلام آورد و اسلام خود را از ترس شورش مردم مخفی کرد و دو خواهر را برای پیامبر فرستاد که از نوادگان یکی از اوصیای عیسی بوده‌اند و حضرت نسرین را به عقد حسان بن ثابت و ماریه را به عقد خودش در آورد. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

حجت الاسلام طباطبایی: ماریه تنها خانمی بود که بعد از خدیجه لیاقت فرزند دار شدن از پیامبر را پیدا کرد. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

حجت الاسلام طباطبایی: در ایام بارداری ماریه، برخی به او تهمت زدند که او به پیامبر خیانت کرده است. از آنجا که پیامبر دیگر توان بچه دار شدن ندارد. این تهمت‌ها سبب شد تا پیامبر ماریه را به مشربه ام ابراهیم ببرد. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

مشربه ام ابراهیم به خاطر حضور ماریه به این نام معروف شد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۱)

ماریه و خواهرش سیرین از طرف پادشاه مصر مقوقس به پیامبر اهدا شدند زمانی که پیامبر پادشاه مصر را به اسلام دعوت کرد که پیامبر سیرین را به ازدواج حسان بن ثابت در آورد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۰)

ام ابراهیم در ابتدا در یکی از خانه‌های حارثه بن نعمان ساکن بود اما به واسطه حسادت و آزار حفصه پیامبر او را به مشربه ام ابراهیم برد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۱)

ابن سعد از حسادت عایشه نسبت به ماریه نیز سخن گفته است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۱-۲۶۲)

در پی منازعه همسران پیامبر، رسول خدا یک ماه به نزد ماریه در مشربه آمد (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۲)

در این مشربه ماریه قبطیه، ابراهیم را به دنیا آورده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۰)

مشربه ام ابراهیم به خاطر ولادت ابراهیم در این مکان به این نام معروف شد. (ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۳؛ ورثیلانی، نزهة الانظار، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۵۴۵)

ابراهیم در ذی الحجه سال هشتم هجری در مشربه ام ابراهیم متولد شد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۲)

ام ابراهیم در هنگام شدت یافتن درد زایمان چوبی از این مشربه را در دست گرفت که معروف شده است. (ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۴)

ماریه و خواهرش سیرین از طرف پادشاه مصر مقوقس به پیامبر اهدا شدند زمانی که پیامبر پادشاه مصر را به اسلام دعوت کرد که پیامبر سیرین را به ازدواج حسان بن ثابت در آورد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۰)

ام ابراهیم در ابتدا در یکی از خانه‌های حارثه بن نعمان ساکن بود اما به واسطه حسادت و آزار حفصه پیامبر او را به مشربه ام ابراهیم برد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۱)

ابن سعد از حسادت عایشه نسبت به ماریه نیز سخن گفته است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۱-۲۶۲)

در پی منازعه همسران پیامبر، رسول خدا یک ماه به نزد ماریه در مشربه آمد (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۲)

در این مشربه ماریه قبطیه، ابراهیم را به دنیا آورده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۰)

مشربه ام ابراهیم به خاطر ولادت ابراهیم در این مکان به این نام معروف شد. (ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۳؛ ورثیلانی، نزهة الانظار، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۵۴۵)

ابراهیم در ذی الحجه سال هشتم هجری در مشربه ام ابراهیم متولد شد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۲)

ام ابراهیم در هنگام شدت یافتن درد زایمان چوبی از این مشربه را در دست گرفت که معروف شده است. (ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۴)

مسجد و فضیلت مشربه

ابن شبه در قرن سوم از مسجد مشربه به عنوان محلی که پیامبر در آن نماز خوانده، یاد کرده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۳)

پیامبر خود در مشربه ام ابراهیم نماز خوانده است. (ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۶۹؛ ورثیلانی، نزهة الانظار، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۵۴۵)

امام صادق به عقبة بن خالد توصیه کرد که در آنجا نماز بخواند و گفت که آنجا محل سکونت رسول خدا و مصلای او بوده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۳)

مسجد ام ابراهیم همواره مورد توجه شیعیان بوده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۴)

حجت الاسلام طباطبایی: در قدیم کنار مشربه ام ابراهیم مسجدی بود که مصلای رسول خدا بود. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

حجت الاسلام طباطبایی: عبادت‌های طولانی‌مدت پیامبر در مشربه ام ابراهیم بوده چنان که در مکه برای عبادت‌های طولانی مدت به غار حرا و مکان مسجد الاجابه می‌رفت و پیامبر یک ماه در اینجا بوده است. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

ارتباط مشربه با اهلبیت

حجت الاسلام طباطبایی: مشربه ام ابراهیم را پیامبر به حضرت زهرا بخشید. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

حجت الاسلام طباطبایی: دو باغ صفا و دلال را پیامبر به فاطمه بخشید و آنها را به عنوان مهریه حضرت خدیجه دانست که بعد از وفات او به تنها وارثش یعنی فاطمه زهرا می‌رسد. هرچند که خدیجه مهریه خود را بخشیده بود. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933حجت الاسلام ثمری: ولادت امام رضا در همین مکان بوده است. https://www.labbaik.ir/news/131193/

حجت الاسلام ثمری: مادر امام رضا در اینجا مدفون است. https://www.labbaik.ir/news/131193/

حجت الاسلام ثمری: امام کاظم (ع) همزمان با شهادت امام صادق در منظقه مشربه ام ابراهیم ساکن شد. مومن طاق و هشام بن حکم می‌گویند در هنگام شهادت امام صادق وارد مدینه و محله بنی هاشم شدند و دیدند اثری از امام کاظم نیست. https://www.labbaik.ir/news/131193/

وضعیت فعلی

حجت الاسلام ثمری: مشربه ام ابراهیم در منطقه شیعه‌نشین مدینه است. https://www.labbaik.ir/news/131193/

حجت الاسلام ثمری: این منطقه امنیتی بوده و اجازه زیارت به زائران داده نمی‌شود. https://www.labbaik.ir/news/131193/

در حال حاضر مشربه تنها به صورت یک قبرستان باقی مانده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۳)

خیاری یادآور شده که مسجد و مشربه با یک دیوار سیمانی محاصره شده و اطراف آن قربستان اهالی منطقه است و در میانه راه و در سمت چپ مسیر بیمارستان الزهرا به سمت بیمارستان وطنی در حدفاصل بیست متری با خیابان اصلی در یک جاده فرعی قرار دارد. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۳)

تصاویر مشربه در کتاب خیاری به نام «تاريخ المعالم المدينة المنوره» و کتاب «المدينة بين الماضى و الحاضر» ثبت شده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۳-۲۶۴)

سه صورت قبر در اطراف بنای مشربه و در قبرستان که یمی از آن‌ها متعلق به نجمه مادر امام رضا و دیگری متعلق به حمیده بربریه مادر امام کاظم بوده است. (جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۴)

حجت الاسلام ثمری: قبرستان توسط وهابی‌ها تخریب شده است. https://www.labbaik.ir/news/131193/

حجت الاسلام طباطبایی: ام ابراهیم در همین مکان دفن شده است و امروزه قبرستان ام ابراهیم مخصوص شیعیان مدینه است و علما و صلحا و متدینی در آن مدفون هستند. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933

پانویس

  1. فیروزآبادی، قاموس المحیط، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۱۱۵.
  2. احمد بن عبدالحمید، عمده الاخبار فی مدینة المختار، بی‌تا، ص۱۳۹.
  3. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/04/02/2914933
  4. جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۰.
  5. ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۳؛ سمهودی، وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۳، ص۱۵۰.
  6. ورثیلانی، نزهة الانظار، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۵۴۵.
  7. جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۳.
  8. ورثیلانی، نزهة الانظار، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۵۴۵؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۶۰.
  9. ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۴-۱۷۵؛ ورثیلانی، نزهة الانظار، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۵۴۵.
  10. ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۴-۱۷۵.

منابع