Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۸۸۴
ویرایش
ابوالصلاح حلبی: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>S.J.Mosavi جز (لینک بین زبان) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
''' | '''تقیالدین بن نجمالدین'''، معروف به '''ابو الصلاح حلبی''' (۳۷۴-۴۴۷ق)، [[فقیه]] و [[کلام امامیه|متکلم]] [[امامیه|امامی]] قرن چهارم و پنجم [[هجری قمری]] است. او از شاگردان [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]] بود. از شاگردان مشهور وی میتوان [[ابن براج|ابن بَرّاج]] و [[محمد بن علی کراجکی]] را نام برد. | ||
دیدگاههای فقهی حلبی تا حد زیادی | دیدگاههای فقهی حلبی تا حد زیادی نزدیک به [[مکتب فقهی بغداد|مکتب بغداد]] و متأثر از نظرات سید مرتضی است. بر طبق دیدگاه حلبی، منصب [[قضا]] تنها در صلاحیت [[امام معصوم|امامان معصوم]] و نایبان آنهاست و کسانی که به نیابت از امام معصوم عهدهدار امر قضا میشوند، باید ویژگیهایی مانند عقل، بصیرت، وَرَع، عدالت، بردباری و قصد و تصمیم جدّی در اجرای احکام داشته باشند. از آثار مشهور وی میتوان [[الکافی فی الفقه (کتاب)|الکافی فی الفقه]] و [[تقریب المعارف (کتاب)|تقریب المعارف]] را نام برد. | ||
==تولد و وفات== | ==تولد و وفات== | ||
ابوالصلاح در سال ۳۷۴ ق. در [[حلب]] به دنیا آمد.<ref>ابنحجر عسقلانی، ج ۲، | ابوالصلاح در سال ۳۷۴ ق. در [[حلب]] به دنیا آمد.<ref>ابنحجر عسقلانی، ج ۲، ص۷۱</ref> برخی منابع،<ref>امین، ج ۳، ص۶۳۴؛ مدرستبریزی، ج ۷، ص۱۶۱</ref> تاریخ تولد اورا ۳۴۷ق ذکر کردند که احتمالاً ناشی از [[تصحیف]] است.<ref>ابوالصلاح حلبی، ۱۳۶۲ش، مقدمه استادی، ص۵</ref> | ||
وی ظاهراً فراگیری علم را در زادگاه خود آغاز | وی ظاهراً فراگیری علم را در زادگاه خود آغاز کرده است. | ||
حلبی را | حلبی را که سرآمد عالمان [[شام]] بود به وثاقت، زهد، قناعت، و مهارت داشتن در طب و فقه ستودهاند. | ||
او در ۴۴۷ق در مسیر بازگشت از سفر [[حج]]، در [[رمله|رَمله]] [[فلسطین]] وفات نمود.<ref>منتجبالدین رازی؛ ابنشهرآشوب؛ ذهبی، همانجاها؛ قس ابنحجر عسقلانی، همانجا، | او در ۴۴۷ق در مسیر بازگشت از سفر [[حج]]، در [[رمله|رَمله]] [[فلسطین]] وفات نمود.<ref>منتجبالدین رازی؛ ابنشهرآشوب؛ ذهبی، همانجاها؛ قس ابنحجر عسقلانی، همانجا، که محل وفات را حلب دانسته است</ref> | ||
==استادان== | ==استادان== | ||
ابوالصلاح حلبی از [[حلب]] به [[بغداد]] رفت و در آنجا نزد [[سید مرتضی]] درس خواند و در زمره شاگردان مبرِّز او قرار گرفت، | ابوالصلاح حلبی از [[حلب]] به [[بغداد]] رفت و در آنجا نزد [[سید مرتضی]] درس خواند و در زمره شاگردان مبرِّز او قرار گرفت، چنانکه بعدها سیدمرتضی پاسخ استفتائات مردم حلب را به او ارجاع میداد و حلبی نماینده او در حلب به شمار میرفت.<ref>منتجبالدین رازی، ص۴۴؛ ابنشهر آشوب، ص۲۹؛ مجلسی، ج ۱۰۵، ص۱۵۸-۱۵۹</ref> | ||
استاد دیگر او [[شیخ طوسی]] بود | استاد دیگر او [[شیخ طوسی]] بود که در کتاب رجال<ref>طوسی ص۴۵۷</ref> حلبی را از شاگردان خود به شمار آورده است. برخی [[حمزة بن عبدالعزیز سلار دیلمی]] را نیز جزو استادان او ذکر کردهاند.<ref>طریحی، ذیل «سلار» ؛ کاظمی تستری، ص۸</ref> | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
ابوالصلاح، پس از فراگیری [[فقه]] و علوم دیگر، به حلب بازگشت و به تدریس پرداخت. در حوزه درس او شاگردان بسیاری پرورش یافتند. برخی از شاگردان و راویان [[حدیث]] از او عبارتاند از: | ابوالصلاح، پس از فراگیری [[فقه]] و علوم دیگر، به حلب بازگشت و به تدریس پرداخت. در حوزه درس او شاگردان بسیاری پرورش یافتند. برخی از شاگردان و راویان [[حدیث]] از او عبارتاند از: | ||
#[[ثابت بن اسلم حلبی]]، | #[[ثابت بن اسلم حلبی]]، که پس از وفات حلبی بر جای او نشست. | ||
#[[عبدالعزیز حلبی|قاضی عبدالعزیز ابنبرّاج]] | #[[عبدالعزیز حلبی|قاضی عبدالعزیز ابنبرّاج]] | ||
#[[عبدالرحمان بن احمد مفید نیشابوری]] | #[[عبدالرحمان بن احمد مفید نیشابوری]] | ||
#[[محمد بن علی | #[[محمد بن علی کراجکی]] | ||
#[[ریحان بن عبداللّه حبشی|ابومحمد ریحان بن عبداللّه حبشی]]<ref>ابنحجر عسقلانی، ج ۵، | #[[ریحان بن عبداللّه حبشی|ابومحمد ریحان بن عبداللّه حبشی]]<ref>ابنحجر عسقلانی، ج ۵، ص۳۰۰؛ حرّ عاملی، قسم ۲، ص۱۲۰، ۱۵۲؛ افندی اصفهانی، ج ۴، ص۲۶۸؛ برای دیگر شاگردان او رجوع کنید به ابوالصلاح حلبی، ۱۳۶۲ش، همان مقدمه، ص۱۵-۱۸</ref> | ||
==دیدگاههای فقهی == | ==دیدگاههای فقهی == | ||
دیدگاههای فقهی حلبی تا حد زیادی | دیدگاههای فقهی حلبی تا حد زیادی نزدیک به [[مکتب بغداد]] و متأثر از آرای استادش سید مرتضی است، از جمله در مورد حجت نبودن [[خبر واحد]]<ref>ابوالصلاح حلبی، ۱۳۶۲ش، ص۵۱۱.</ref> با این همه، آرای آن دو با یکدیگر اختلافاتی دارند که ابوالفتح کراجکی در [[غایةالانصاف فی مسائلالخلاف]] بدانها پرداخته و عمدتاً از نظر سیدمرتضی دفاع کرده است.<ref>نوری، ج ۳، ص۱۲۹.</ref> | ||
هر چند آرای فقهی حلبی در هر مسئله | هر چند آرای فقهی حلبی در هر مسئله کمتر با دیدگاه مشهور ناسازگار است، در پارهای موارد وی با نظر مشهور به مخالفت برخاسته است.<ref> ابنادریس حلّی، ج ۱، ص۴۹۰؛ علامه حلّی، ج ۱، ص۳۶۶، ج ۴، ص۸۳، ج ۵، ص۲۰۰، ۳۶۷، ج ۹، ص۷۴</ref> | ||
بر طبق دیدگاه حلبی،<ref> | بر طبق دیدگاه حلبی،<ref>حلبی، ۱۳۶۲ش، ص۴۲۱-۴۲۳</ref> منصب [[قضا]] تنها در صلاحیت [[امام معصوم|امامان معصوم]] و نایبان آنهاست و کسانی که به نیابت از امام معصوم عهدهدار امر قضا میشوند، باید ویژگیهایی مانند عقل، بصیرت، وَرَع، عدالت، بردباری و قصد و تصمیم جدّی در اجرای احکام داشته باشند. | ||
بر این اساس، پذیرش تولی قضاوت، حتی اگر از جانب | بر این اساس، پذیرش تولی قضاوت، حتی اگر از جانب حاکمی ستمگر پیشنهاد شود، بر واجدان شرایط، جایز بلکه واجب است، زیرا در واقع آنان نایب امام به شمار میروند نه نماینده حاکم. | ||
== آثار== | == آثار== | ||
[[پرونده:قبرستان جبل الجوشن.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:قبرستان جبل الجوشن.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|قبرستان جبل الجوشن محل دفن ابوالصلاح حلبی]] | ||
برخی از آثار متعدد فقهی و | برخی از آثار متعدد فقهی و کلامی حلبی، برجامانده است. | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
# مهمترین و مشهورترین اثر او | # مهمترین و مشهورترین اثر او کتاب [[الکافی فی الفقه]] است که یک دوره فقه جامع و در بردارنده پارهای مباحث کلامی است. او در این اثر ابتدا شقوق مختلف هر مسئله را به اجمال و سپس بهتفصیل بررسی کرده و نظر خود را (گاه با استناد به ادلّه) بیان داشته است. فقهای شیعه به کتاب الکافی بسیار استناد کرده و آن را ستودهاند، از جمله [[ابن ادریس حلی]]<ref>حلی ج ۲، ص۴۴۹</ref> آن را تألیفی نیکو و محققانه خوانده است. | ||
# تألیف دیگر حلبی، [[تقریب المعارف (کتاب) |تقریب المعارف]]، شامل مباحث [[کلام امامیه| | # تألیف دیگر حلبی، [[تقریب المعارف (کتاب)|تقریب المعارف]]، شامل مباحث [[کلام امامیه|کلامی]]، به ویژه [[توحید]] و [[نبوت]] و [[امامت]] و [[عدل]]، است. از ویژگیهای این اثر استفاده از منابعی است که امروزه در دسترس نیستند، مانند [[تاریخ ثقفی]] و [[تاریخ واقدی]]. | ||
# البدایة فی الفقه | # البدایة فی الفقه | ||
# العمدة و اللوامع | # العمدة و اللوامع | ||
# | # الکافیة | ||
# الشافیة، | # الشافیة، | ||
# شرح بر الذخیره [[سید مرتضی]] | # شرح بر الذخیره [[سید مرتضی]] | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
# منتخب المعارف | # منتخب المعارف | ||
# المعراج (در حدیث) | # المعراج (در حدیث) | ||
# البرهان علی ثبوت الایمان.<ref>ابنشهرآشوب، همانجا؛ دیلمی، | # البرهان علی ثبوت الایمان.<ref>ابنشهرآشوب، همانجا؛ دیلمی، ص۴۴-۵۸؛ آقابزرگ طهرانی، ج ۲۱، ص۲۲۴، ج ۲۲، ص۴۳۵، ج ۲۶، ص۹۶-۹۷؛ ابوالصلاح حلبی، ۱۳۷۵ش، همان مقدمه، ص۳۷-۴۱؛ برای فهرست آثار او رجوع کنید به ابوالصلاح حلبی، ۱۳۶۲ش، همان مقدمه، ص۱۹-۲۲</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابنادریس حلّی، | * ابنادریس حلّی، کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق. | ||
* ابنحجر عسقلانی، لسانالمیزان، حیدرآباد، | * ابنحجر عسقلانی، لسانالمیزان، حیدرآباد، دکن ۱۳۲۹-۱۳۳۱، چاپ افست بیروت، ۱۳۹۰/۱۹۷۱. | ||
* ابنشهرآشوب، | * ابنشهرآشوب، کتاب معالمالعلماء، چاپ عباس اقبال آشتیانی، تهران، ۱۳۵۳ش. | ||
* ابوالصلاح حلبی، تقریبالمعارف، چاپ فارس تبریزیان حسون، قم، ۱۳۷۵ش. | * ابوالصلاح حلبی، تقریبالمعارف، چاپ فارس تبریزیان حسون، قم، ۱۳۷۵ش. | ||
* ابوالصلاح حلبی، | * ابوالصلاح حلبی، الکافی فی الفقه، چاپ رضا استادی، اصفهان، ۱۳۶۲ش. | ||
* عبداللّهبن عیسی افندیاصفهانی، ریاضالعلماء و حیاض الفضلاء، چاپ احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق. | * عبداللّهبن عیسی افندیاصفهانی، ریاضالعلماء و حیاض الفضلاء، چاپ احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق. | ||
* امین. | * امین. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
* فخرالدینبن محمد طریحی، مجمعالبحرین، چاپ احمد حسینی، تهران، ۱۳۶۲ش. | * فخرالدینبن محمد طریحی، مجمعالبحرین، چاپ احمد حسینی، تهران، ۱۳۶۲ش. | ||
* محمدبن حسن طوسی، رجالالطوسی، نجف ۱۳۸۰/۱۹۶۱، چاپ افست قم، بیتا. | * محمدبن حسن طوسی، رجالالطوسی، نجف ۱۳۸۰/۱۹۶۱، چاپ افست قم، بیتا. | ||
* حسنبن یوسف علامه حلّی، مختلف الشیعة فی | * حسنبن یوسف علامه حلّی، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، قم، ۱۴۱۲-۱۴۲۰ق. | ||
* اسداللّهبن اسماعیل | * اسداللّهبن اسماعیل کاظمی تستری، مقابس الانوار و نفایس الأسرار فی احکام النبی المختار و عترته الاطهار، قم، آلالبیت، بیتا. | ||
* محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران، ۱۳۶۹ش. | * محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران، ۱۳۶۹ش. | ||
* علیبن عبیداللّه منتجبالدین رازی، الفهرست، چاپ جلالالدین محدث ارموی، قم، ۱۳۶۶ش. | * علیبن عبیداللّه منتجبالدین رازی، الفهرست، چاپ جلالالدین محدث ارموی، قم، ۱۳۶۶ش. | ||
* حسینبن محمدتقی نوری، خاتمة | * حسینبن محمدتقی نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، ۱۴۱۵-۱۴۲۰ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
* منبع مقاله: [http://lib.eshia.ir/23019/1/6453 دانشنامه جهان اسلام] | * منبع مقاله: [http://lib.eshia.ir/23019/1/6453 دانشنامه جهان اسلام] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/81483/default.aspx اندیشه | * [http://ensani.ir/fa/content/81483/default.aspx اندیشه سیاسی ابوالصلاح حلبی] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/62652/default.aspx اندیشه | * [http://ensani.ir/fa/content/62652/default.aspx اندیشه سیاسی ابی الصلاح حلبی] | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||