توحید مفضل (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

نام توحید مفضّل در فهرست کتابهای [[سید بن طاووس]] آمده است<ref>کولبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲.</ref> و بنا بر توضیحات وی،<ref>ابن طاووس، الامان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۹۱.</ref> آن کتاب، ظاهراً همین است که در دسترس ماست. و بیان داشته تاکنون هیچ‌یک از علما وقوع تغییر و تحریفی را در متن این کتاب گزارش نکرده است و کسی مدعی نشده که توحید مفضّل کنونی غیر از آن است که مفضّل بن عمر جعفی از قول امام صادق(ع)روایت نموده است، بلکه سیره آنان در نقل و ترجمه و شرح این اثر، نشان از اعتقاد به عدم تحریف و تغییر دارد.

[[آقا بزرگ طهرانی]] در [[الذریعه]]<ref>ج ۴، ص۴۸۲ ـ ۴۸۳.</ref> به این نکته اشاره کرده که ظاهراً بخش دیگر توحید مفضّل، در بیان احوال ملکوت اعلا، را که در دوره [[سید بن طاووس]] شهرت و تداول چندانی نداشته،<ref>ابن طاووس، الامان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۹۱.</ref> شخصی به نام [[سید میرزاابوالقاسم ذهبی|سیدمیرزاابوالقاسم ذهبی]]، معاصر آقابزرگ، یافته و تماماً در کتاب خود به نام ''تباشیرالحکمه'' آورده است.

توحید مفضل برای نخستین بار در ۱۲۸۷ش در [[ایران]] به چاپ رسید. از آن پس تاکنون، متن و ترجمه‌ها و شروح متعددی از توحید مفضّل در [[مصر]]، عراق و ایران چاپ شده است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۹۱، ۴۸۲ ـ ۴۸۳؛ آقابزرگ طهرانی، مصنفات شیعه، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۶۷؛ فاضل، فهرست نسخه‌های خطی، ۱۳۶۳-۱۳۶۷ش، ج۳، ص۱۵۱۵.</ref>

ظاهراً اولین ترجمه فارسی کتاب توحید مفضل را شیخ [[فخرالدین ترکستانی]] که مقیم [[قم]] بوده، در سال ۱۰۶۵ق به انجام رسانده است. همچنین [[محمدباقر مجلسی]] این اثر را ترجمه و شرح کرده و در [[بحارالانوار]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، بیروت، ج۳، ص۵۷ ـ ۱۵۱.</ref>نیز آورده است.