عزاداری طویریج: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عزاداری طُوَیریج''' [[سوگواری]] عزاداران از شهر طویریج تا [[حرم امام حسین(ع)]] که هر‌ ساله در [[روز عاشورا]] انجام می‌گیرد. گفته شده عزاداری طُوَیریج، بزرگترین مراسم عزای حسینی روز عاشورا در جهان است. فاصله طویریج تا [[کربلا]] ۲۰ کیلومتر است و در بین مسیر نیز افراد و کاروان‌های دیگر به عزاداران ملحق می‌شوند.

این مراسم غالباٌ به صورت [[هروله|هَروَله‌کنان]] انجام می‌گیرد. عزاداران در مسیر شعارهائی همچون «واحسینا»، «لبیک یاحسین» و «وا ویل علی العباس» سر می‌دهند.

گفته شده است که [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|علامه بحرالعلوم]] به دسته طویریج داخل شد و بیان کرد که این ورود به خاطر مشاهده [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] در این دسته بوده است. ولی برخی پژوهشگران این داستان را دارای مدرک معتبری نمی‌دانند.

اولین برگزار‌کننده مراسم به صورت هروله، [[سید صالح قزوینی]] قبل از سال ۱۳۰۴ق است. اما برخی ریشه عزای هروله طویریج را بیش از ۳۰۰ سال قبل دانسته و آن را نماد حرکت هروله‌کنان مردان [[بنی‌اسد|بنی‌اسد]] از شهر طویریج در سال [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] برای تدفین [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] معرفی کردند.

مراسم دسته طویریج، بزرگترین مراسم عزای حسینی در [[روز عاشورا]] در جهان محسوب می‌شود.<ref>[https://imamhussain.org/persian/10823 «نگاهی به عزای طویریج بزرگترین عزای حسینی»]، العتبة الحسینیة المقدسة.</ref> همچنین گفته شده که این دسته، از بزرگترین تجمعات بشری در جهان است.<ref>[https://imamhussain.org/persian/news/33208 «برگزاری بزرگترین مراسم عزاداری جهان در روز شهادت حضرت سید الشهدا(ع) در کربلای معلی»]، العتبة الحسینیة المقدسة.</ref>

دسته عزاداری، صبح روز عاشورا از شهر طویریج واقع در ۲۰ کیلومتری [[کربلا]]، حرکت خود را به سمت [[حرم امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، آغاز می‌کند و پیش از ظهر در منطقه‌ای به‌نام [[قنطرة السلام]] واقع در دو کیلومتری شهر کربلا برای ادای [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]]، توقف می‌کند. در طول مسیر، افراد و کاروان‌هایی که قصد ورود به کربلا را دارند با این دسته همراه شده و جمعیتی چند صد‌ هزار نفری را تشکیل می‌دهند. دسته عزا پس از ورود به کربلا، ابتدا به [[خیمه‌گاه]] وارد شده و سپس وارد [[حرم امام حسین(ع)]] و [[حرم حضرت عباس(ع)]] می‌شوند.<ref>[https://imamhussain.org/persian/10823 «نگاهی به عزای طویریج بزرگترین عزای حسینی»]، العتبة الحسینیة المقدسة.</ref>پس از سقوط [[صدام حسین|حکومت صدام]] جمعیتی چند میلیونی از [[عراق]] و خارج آن که بخش قابل توجهی [[ایران|ایرانی]] هستند، در مراسم عزای طویریج، شرکت می‌کنند.<ref>[https://www.irna.ir/news/84020924 «آیین طویریج در کربلا برگزار شد»]، خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>

این مراسم هر ساله تا بعد از ظهر به طول می‌انجامد و آخرین گروهی که شرکت می‌کنند، نیرو‌های امنیتی و زنان عراقی هستند.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/353651  «عزاداری هروله طویریج در بین الحرمین کربلا آغاز شد»]، خبرگزاری صداوسیما.</ref>

«رَکضَة الطُوَیریج»، اشاره به نوع سوگواری این دسته دارد، به این صورت که عزاداران با سر و پای‌ برهنه، هروله‌کنان (دوان‌دوان) به‌سوی [[حرم امام حسین(ع)]] حرکت می‌کنند.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/264123 «داستان دسته طویریج چیست؟»]، سایت مشرق.</ref> مراسم رکضه حدود ۱۵۰ سال قدمت دارد.<ref>[https://www.irna.ir/news/84020924 «آیین طویریج در کربلا برگزار شد»]، خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>

عزاداران در بین راه و نیز هنگام ورود به حرم امام حسین(ع) و حرم اباالفضل(ع) شعارهایی همچون، واحسین، [[لبیک یاحسین]]، [[یا لثارات الحسین|یا لَثاراتِ الحسین]]، لبیک یا داعی الله، أبد و الله ما ننسی حسینا (به خدا قسم تا آخر دنیا امام حسین(ع) را فراموش نمی‌کینم)، یا عباس جی بالمای لسکینه (ای عباس(ع)، برای سکینه آب بیاور)، الیوم الیوم نعزّی فاطمه (امروز به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] تسلیت عرض می‌کنیم)، واویل علی العباس را سر می‌دهند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1426451 «دسته طویریج دسته‌ای به بلندای چهاده قرن»]، خبر آنلاین.</ref>

بنا‌ به‌ نقل برخی منابع، شکل‌گیری موکب طویریج و حرکت دسته به صورت هروله توسط [[سید صالح قزوینی]] بوده است. او دو سال در [[دهه محرم]] و عاشورا خانه‌اش را در طویریج، مکان عزاداری امام حسین(ع) کرده بود. سید صالح صبح روز عاشورا، [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|مقتل سید بن طاووس]] را در ماجرای شهادت امام حسین(ع) می‌خواند؛ درحالی که ده‌ها هزار نفر حضور داشتند و پس از خوردن صبحانه، پیاده به‌سوی کربلا به‌راه افتادند.<ref> قزوینی و رضایی، «موکب عزاداری طویریج و نقش سیدصالح حسینی قزوینی در احیا و تداوم آن»، ص۲-۳.</ref> وقتی به منطقه باب الطویریج که یکی از دروازه‌های ورودی شهر کربلاست رسیدند، اقامه نماز ظهر کردند و سپس مراسم رکضه طویریج را به سمت حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) در پیش گرفتند.<ref>[https://www.irna.ir/news/84020924 «آیین طویریج در کربلا برگزار شد»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref> ساعتی پس از ظهر که وقت شهادت امام حسین(ع) است، زائران پیاده وارد کربلا شدند. اما سید صالح سوار بر اسب، در بین [[زائر|هزاران زائر]] حرکت کرد. این روش، بعد از وفات سید صالح در سال ۱۳۰۴ق در بین فرزندانش مورد عمل قرار گرفت. از آن پس تا دهه آخر قرن چهاردهم، موکب طویریج را بازماندگان از نسل سید صالح، رهبری می‌کنند.<ref> قزوینی و رضایی، «موکب عزاداری طویریج و نقش سیدصالح حسینی قزوینی در احیا و تداوم آن»، ص۲-۳.</ref>

این مراسم تا سال [[سال ۱۳۶۹ هجری شمسی|۱۳۶۹ش]] ادامه داشت. در سال [[سال ۱۳۷۰ هجری شمسی|۱۳۷۰ش]] [[حکومت بعث]] برپایی آن را ممنوع کرد. اما مردم برای برگزاری این مراسم پافشاری کردند و این امر، موجب بازداشت‌ و اعدام شرکت‌کنندگان شد. برپایی این مراسم بعد از سقوط حکومت صدام در سال [[سال ۱۳۸۲ هجری شمسی|۱۳۸۲ش]] از سر گرفته شد و روز به روز گسترش یافت.<ref>[https://imamhussain.org/persian/news/33208 «برگزاری بزرگترین مراسم عزاداری جهان در روز شهادت حضرت سید الشهدا(ع) در کربلای معلی»]، سایت العتبة الحسینیة المقدسة.</ref>

سید صالح شهرستانی در کتاب تاریخ النیاحه معتقد است که هروله طویریج بیش از سه قرن است که برقرار است و شرکت‌کنندگان معتقدند که نمادی از حرکت [[بنی‌اسد]] در عاشورای سال ۶۱ق را اجرا می‌کنند.<ref>شهرستانی، تاریخ النیاحة علی الامام الشهید الحسین بن علی علیهما السلام، بی‌تا، ج۲، ص۴۵.</ref>

علامه سید بحرالعلوم، روز عاشورایی با عده‌ای از طلاب از [[کربلا]] به استقبال دسته سینه‌زنی طویرج می‌روند. ناگهان طلبه‌ها می‌بینند سید بحرالعلوم با آن عظمت و مقام شامخ علمی مثل سایر سینه‌زن‌ها برهنه شده و سینه می‌زند.... پس از اتمام سینه‌زنی، بعضی از خواص، از آن عالم بزرگ می‌پرسند: چگونه شد که شما بی‌اختیار وارد سینه‌زنی شدید و آن گونه مشغول عزاداری گردیدید؟

فرمود: وقتی به دسته سینه‌زنی رسیدم، دیدم امام عصر(عج) با سر و پای برهنه میان سینه‌زن‌ها به سر و سینه می‌زنند و گریه می‌کنند.<ref>رفیعی، امام زمان(عج) و سید بحر العلوم، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۴-۱۹۷.</ref> این ماجرا در منابع متعددی نقل شده است.<ref>[https://imamhussain.org/persian/10823 «نگاهی به عزای طویریج بزرگترین عزای حسینی»]، سایت العتبة الحسینیة المقدسة.</ref>

براساس تحقیق برخی پژوهشگران این داستان در هیچ منبع مکتوبی که درباره [[امام مهدی(عج)]] و سید بحرالعلوم باشد، نیامده است.<ref>[https://www.pasokh.org/fa/Question/View/12748/ در کتابي خوانده ام امام زمان(عج) همراه عده اي بر سر زنان به ...]، پایگاه اندیشه قم.</ref> و پژوهشگر دیگری نوشته‌ است با توجه به تاریخ شروع عزاداری طویریج از سال ۱۳۰۳ق و درگذشت سید مهدی بحرالعلوم در سال ۱۲۱۲ق این ماجرا نمی‌تواند واقعی باشد و اگر بتوان اصل ماجرا را ثابت کرد، شخصی که در داستان بوده احتمالاً از نوادگان سید بحرالعلوم بوده‌ است.<ref>[http://abbasdavudi.ir/post/Azadari%20EmamZaman%201 «یادداشت اینترنتی در پایگاه خادم المولی»]، مرور خبر ۷ شهریور ۱۴۰۱ش</ref>

*«آیین طویریج در کربلا برگزار شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۹ شهریور ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.

*انصاری، هادی، «دسته طویریج دسته‌ای به بلندای چهارده قرن»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۷ شهریور ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.

*داستان دسته طویریج چیست؟، مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آبان ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.

*رفیعی، سید جعفر، امام زمان و سید بحرالعلوم، انتشارات یاران قائم، قم، ۱۳۸۶ش.

*«عزاداری هروله طویریج در بین الحرمین کربلا آغاز شد»، سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.

*قزوینی، جودت، رضایی، محمدمهدی، «موکب عزاداری طویریج و نقش سید صالح حسینی قزوینی در احیا و تداوم آن»، در مجله فرهنگ زیارت، شماره ۴۳، تابستان ۱۳۹۹ش.

* «نگاهی به عزای طویریج بزرگترین عزای حسینی»، سایت العتبة الحسینیة المقدسة، تاریخ بازدید: ۳۱ مرداد ۱۴۰۱ش.