شهادت دروغ: تفاوت میان نسخه‌ها

شهادت دروغ (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۳۴

۱۱۵ بایت حذف‌شده ، ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Roohish

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۶٬۲۱۵

ویرایش

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 در [[قانون مجازات اسلامی]] ایران نیز زندان و جزای نقدی، از مجازات‌هایی است که برای شهادت دروغ، در نظر گرفته شده است.
 ==اهمیت و جایگاه==
-به گفته [[شیخ طوسی]] در [[کتاب مبسوط]] شهادت دروغ، از [[گناهان کبیره]]، بزرگتر شمرده شده؛<ref>شیخ طوسى، المبسوط فی فقه الإمامية، ۱۳۸۷ق، ج‌۸، ص۱۶۴.</ref> و به گفته برخی بعد از [[شرک]] به [[خدا]]، گناهی بزرگتر از آن نیست.<ref>مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۹، ص۲۶۴؛  ابن براج، المهذب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ۵۶۲.</ref> در [[فقه امامیه]]، بابی با عنوان «[[الشهادات]]» وجود دارد که در آن به موضوعِ شهادت دروغ هم پرداخته شده است.<ref>نجفی، جواهر الكلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۲۵۲.</ref>
+به گفته [[شیخ طوسی]] در [[کتاب مبسوط]] شهادت دروغ، از [[گناهان کبیره]]، بزرگتر شمرده شده؛<ref>شیخ طوسى، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج‌۸، ص۱۶۴.</ref> و به گفته برخی بعد از [[شرک]] به [[خدا]]، گناهی بزرگتر از آن نیست.<ref>مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۹، ص۲۶۴؛  ابن براج، المهذب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ۵۶۲.</ref> در [[فقه امامیه]]، بابی با عنوان «[[الشهادات]]» وجود دارد که در آن به موضوعِ شهادت دروغ هم پرداخته شده است.<ref>نجفی، جواهر الكلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۲۵۲.</ref>
 ===تعریف===
@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 ==دلایل حرمت شهادت دروغ==
-فقهای شیعه شهادت دروغ را [[حرام]] شمرده و به [[آیه ۳۰ سوره حج]] «وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ‌ الزُّور» استناد کرده‌اند؛<ref>شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامية، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۶۴.</ref> [[امام خمینی]] و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] بر این باورند [[آیه]] مورد اشاره به حرمت گفتارِ باطل که شامل [[دروغ]]، شهادت دروغ و [[غناء]] می‌شود، دلالت دارد.<ref>امام خمینی، المكاسب المحرمة، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۳۴۴؛ خامنه‌ای، غناء و موسیقی، ۱۳۹۸، ص۳۸.</ref><br>برخی از مفسران از آیه ۷۲ [[سوره فرقان]] (وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ)  نیز حرمت شهادت به دروغ را استفاده کرده اند.<ref>طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۷،  ص۳۱۵.</ref>
+فقهای شیعه شهادت دروغ را [[حرام]] شمرده و به [[آیه ۳۰ سوره حج]] «وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ‌ الزُّور» استناد کرده‌اند؛<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۶۴.</ref> [[امام خمینی]] و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] بر این باورند [[آیه]] مورد اشاره به حرمت گفتارِ باطل که شامل [[دروغ]]، شهادت دروغ و [[غناء]] می‌شود، دلالت دارد.<ref>امام خمینی، المكاسب المحرمة، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۳۴۴؛ خامنه‌ای، غناء و موسیقی، ۱۳۹۸، ص۳۸.</ref><br>برخی از مفسران از آیه ۷۲ [[سوره فرقان]] (وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ)  نیز حرمت شهادت به دروغ را استفاده کرده اند.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۴۱۵ق، ج۷،  ص۳۱۵.</ref>
 برخی از فقها، بر پایه [[روایت|روایتی]] از [[امام صادق(ع)]] مبنی بر اینکه «گواهى دهنده به دروغ، هنوز قدم از جاى خود بر نداشته كه [[آتش دوزخ]] بر او واجب می‌‏شود.»<ref>کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۸۳، ح۲.</ref> بر حرام بودنِ شهادت دروغ، استدلال کرده‌اند.<ref>بروجردی، جامع أحاديث الشيعة، ۱۳۸۶ش، ج۳۰، ص۳۲۸.</ref> برخی دیگر، بر اساس این روایت از [[امام باقر(ع)]] «هيچ مردى نيست كه به منظور بردنِ مال مرد مسلمانى، بر ضدّ او شهادت دروغ دهد، مگر آن كه خداوند عزَّوَجَلَّ به جاى آن، سند دوزخى بودنِ او را مى‌نويسد.»<ref>شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۶۱، ح ۳۳۳۸.</ref> بر حرمت آن استناد جسته‌اند.<ref>علامه حلی، تحریر الأحکام، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۲۹۷ و ۲۹۸.</ref>
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 ==پیامدهای فقهی و حقوقی==
 ===نقض حکم صادرشده===
-به گفته [[شهید اول]] در کتاب [[الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة (کتاب)|الدروس الشرعیه]]، در صورتی که دروغ بودنِ شهادتِ شهود قبل از إجرای حکم ثابت شود، [[حکم قاضی]] نقض می‌شود.<ref>شهید اول، الدروس الشرعية فی فقه الإمامية، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۳.</ref> طبق ماده ۱۳۱۹ [[قانون مدنی]] ایران نیز اگر شاهد از شهادت خود رجوع کند یا معلوم شود که بر خلاف واقع شهادت داده است؛ به چنین شهادتی ترتیب اثر داده نمی‌شود؛<ref>کمالان، هندبوک کاربردی قوانین و مقررا حقوقی، ۱۳۹۱ش، ص۲۰۴.</ref>
+به گفته [[شهید اول]] در کتاب [[الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة (کتاب)|الدروس الشرعیه]]، در صورتی که دروغ بودنِ شهادتِ شهود قبل از إجرای حکم ثابت شود، [[حکم قاضی]] نقض می‌شود.<ref>شهید اول، الدروس الشرعية، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۳.</ref> طبق ماده ۱۳۱۹ [[قانون مدنی]] ایران نیز اگر شاهد از شهادت خود رجوع کند یا معلوم شود که بر خلاف واقع شهادت داده است؛ به چنین شهادتی ترتیب اثر داده نمی‌شود؛<ref>کمالان، هندبوک کاربردی قوانین و مقررا حقوقی، ۱۳۹۱ش، ص۲۰۴.</ref>
 === جبران خسارت و قصاص===
 و اگر دروغ گواهی‌دهندگان پس از اجرایِ حکم ثابت شود، شاهدان ضامن مالی هستند که محکومٌ‌علیه (کسی که حکم بر علیه اوست)، آن‌را پرداخته است.<ref>مرعشی شوشترى، ديدگاه‌هاى نو در حقوق، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۲۲.</ref> و اگر (محکومٌ‌علیه)، به قصاص یا دیه محکوم شده و حُکم آن إجرا شده باشد، شاهدان به قصاص یا پرداخت دیه محکوم می‌شوند.<ref>بجنوردى، قواعد فقهیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۸؛ خویی، مبانی تکملة المنهاج، ۱۴۲۲ق، ج۴۱، ص۱۹۱.</ref> زیرا در این‌گونه موارد سبب (عامل اصلی) از مباشر (کسی که حُکم را اجرا نموده است) قوی‌تر است.<ref>مرعشی شوشترى، ديدگاه‌هاى نو در حقوق، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۲۲.</ref>
 === حبس، جریمه‌ مالی ===
-برخی از [[فقها]] با استناد به سیره [[امام علی(ع)]] در زمان حکومتش، به زندانی کردن شاهد دروغگو [[فتوا]] داده‌اند.<ref>هاشمی شاهرودی، موسوعة الفقه الإسلامی المقارن، ۱۴۳۲ق، ج۵، ص۲۹۵.</ref>چنان‌که بر اساس ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی ایران کسی که در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهد، به زندان<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۱۶۱.</ref> و جزای نقدی<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۱۶۱.</ref> محکوم می‌شود.
+برخی از [[فقها]] با استناد به سیره [[امام علی(ع)]] در زمان حکومتش، به زندانی کردن شاهد دروغگو [[فتوا]] داده‌اند.<ref>هاشمی شاهرودی، موسوعة الفقه الإسلامی المقارن، ۱۴۳۲ق، ج۵، ص۲۹۵.</ref> چنان‌که بر اساس ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی ایران کسی که در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهد، به زندان<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۱۶۱.</ref> و جزای نقدی<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۱۶۱.</ref> محکوم می‌شود.
 بر اساس تبصره همین ماده، مجازات مزبور علاوه بر مجازاتی است که در باب [[حدود شرعی|حدود]] و [[قصاص]] و [[دیات]] برای شهادت دروغ ذکر گردیده است.<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۱۶۱.</ref>
 === عدم پذیریش گواهی‌های بعدی===