حسن مثنی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←همسر و فرزندان) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
حسن مثنیٰ، در [[واقعه کربلا]] در لشکر [[امام حسین(ع)]] بود و مجروح شد و با وساطت اسماء بن خارجه فزاری، از معرکه نجات یافت و در [[کوفه]] تحت درمان قرار گرفت. او پس از بهبودی، از کوفه به [[مدینه]] بازگشت. | حسن مثنیٰ، در [[واقعه کربلا]] در لشکر [[امام حسین(ع)]] بود و مجروح شد و با وساطت اسماء بن خارجه فزاری، از معرکه نجات یافت و در [[کوفه]] تحت درمان قرار گرفت. او پس از بهبودی، از کوفه به [[مدینه]] بازگشت. | ||
او در شورش [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث]]، علیه [[حجاج بن یوسف]] شرکت کرد. حسن مثنیٰ در زمان خودش، متولی صدقات [[امیرالمؤمنین(ع)]] بود. در اینکه آیا حسن مثنیٰ ادعای [[امامت]] کرده یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع [[زیدیه]] و ملل و نحل نویسان از حسن مثنـی به‌عنوان یکی از امامان زیدیه یاد | او در شورش [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث]]، علیه [[حجاج بن یوسف]] شرکت کرد. حسن مثنیٰ در زمان خودش، متولی صدقات [[امیرالمؤمنین(ع)]] بود. در اینکه آیا حسن مثنیٰ ادعای [[امامت]] کرده یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع [[زیدیه]] و ملل و نحل نویسان از حسن مثنـی به‌عنوان یکی از امامان زیدیه یاد کردهاند. | ||
== نسب و کنیه == | == نسب و کنیه == | ||
{{تبارنامه امام حسن مجتبی}} | {{تبارنامه امام حسن مجتبی}} | ||
پدر حسن مثنیٰ [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادرش [[خوله دختر منظور بن زبّان فرازی|خَوْلَه بنت منظور بن زَبّان فَزاری]] بود.<ref> مصعب بن | پدر حسن مثنیٰ [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادرش [[خوله دختر منظور بن زبّان فرازی|خَوْلَه بنت منظور بن زَبّان فَزاری]] بود.<ref> مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲؛ طبری، تاریخ الامم، ج۵، ص۴۶۹.</ref> خوله پس از کشته‌شدن همسرش، [[محمد بن طلحة بن عبیدالله]]، در [[جنگ جمل]] (۳۶ق)، به همسری [[امام حسن(ع)]] درآمد.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸؛ قس ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲.</ref> [[کنیه]] وی ابومحمد است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، ص۹۸.</ref> | ||
== همسر و فرزندان == | == همسر و فرزندان == | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
=== فرزندان === | === فرزندان === | ||
فرزندان پسر او از [[فاطمه دختر امام حسین]] عبارت‌اند از: [[عبدالله محض]]، [[ابراهیم | فرزندان پسر او از [[فاطمه دختر امام حسین]] عبارت‌اند از: [[عبدالله محض]]، [[ابراهیم عمر]] و [[حسن مثلث]]، که هر سه در زندان [[ابوجعفر منصور]]، خلیفه [[عباسیان|عباسی]]، درگذشتند.<ref> ابن‌سعد، ج۵، ص۳۱۹؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۴۰۳-۴۰۴؛ ابن عنبه، عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب، ص۱۰۱.</ref> | ||
بعدها نوادگان او به‌خصوص از نسل عبدالله، که خود فردی عالم و ادیب بود،<ref> رجوع کنید به ابوالفرج اصفهانی، ج۲۱، ص۸۵-۹۳</ref> قیام‌های مهمی علیه [[عباسیان]] را رهبری کردند. محمد مشهور به [[نفس زکیه]] و ابراهیم مشهور به [[قتیل باخمرا|قتیل باخَمْرا]] از آن جمله‌اند. | بعدها نوادگان او به‌خصوص از نسل عبدالله، که خود فردی عالم و ادیب بود،<ref> رجوع کنید به ابوالفرج اصفهانی، ج۲۱، ص۸۵-۹۳</ref> قیام‌های مهمی علیه [[عباسیان]] را رهبری کردند. محمد مشهور به [[نفس زکیه]] و ابراهیم مشهور به [[قتیل باخمرا|قتیل باخَمْرا]] از آن جمله‌اند. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==متولی موقوفات امام علی(ع)== | ==متولی موقوفات امام علی(ع)== | ||
حسن مثنّی بر اساس وصیت [[امام علی(ع)]]<ref> ر.ک: مصعب بن | حسن مثنّی بر اساس وصیت [[امام علی(ع)]]<ref> ر.ک: مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ حسنی، ص۳۸۴</ref> عهده‌دار و متولی صدقات و موقوفات امیرمؤمنان (ع) در [[مدینه]] بود.<ref> مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۴۰۳؛ مفید، ج۲، ص۲۳.</ref> | ||
[[حجاج بن یوسف|حجّاج بن یوسف ثقفی]] هنگامی که والی [[مدینه]] بود، از حسن مثنّی خواست عمویش، [[عمر بن حسن بن علی|عمر بن علی]]، را در تولیت این صدقات با خود شریک سازد، اما او به سبب اینکه تولیت صدقات فقط مختص فرزندان [[فاطمه(س)]] است، از این کار امتناع کرد و به [[شام]] نزد [[عبدالملک بن مروان]]، خلیفه [[بنی امیه|اموی]]، رفت. خلیفه نیز حجّاج را از این کار منع کرد.<ref> مصعب بن | [[حجاج بن یوسف|حجّاج بن یوسف ثقفی]] هنگامی که والی [[مدینه]] بود، از حسن مثنّی خواست عمویش، [[عمر بن حسن بن علی|عمر بن علی]]، را در تولیت این صدقات با خود شریک سازد، اما او به سبب اینکه تولیت صدقات فقط مختص فرزندان [[فاطمه(س)]] است، از این کار امتناع کرد و به [[شام]] نزد [[عبدالملک بن مروان]]، خلیفه [[بنی امیه|اموی]]، رفت. خلیفه نیز حجّاج را از این کار منع کرد.<ref> مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶ـ۴۷؛ بلاذری؛ حسنی، المصابیح، ص۳۸۴؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۶۵؛ ابن‌عنبه، عمدةالطالب فی انساب آل ابیطالب، ص۹۹.</ref> | ||
حسن مثنّی تولیت موقوفات علی(ع) را بعد از خود به فرزندش، | حسن مثنّی تولیت موقوفات علی(ع) را بعد از خود به فرزندش، عبدالله، سپرد؛ اما [[منصور عباسی]]، عبدالله را به زندان انداخت و تولیت موقوفات را خود به عهده گرفت.<ref> رجوع کنید به حسنی، المصابیح، ص۳۸۳؛ مُحَلِّی، الحدائق الوردیة فی مناقب ائمة الزیدیة، ج۲، ص۲۳۸.</ref> | ||
==همکاری با عبدالرحمان بن محمد== | ==همکاری با عبدالرحمان بن محمد== | ||
هنگامی که [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث کندی]] بر [[حجاج بن یوسف|حجّاج بن یوسف]] شورید، قصد داشت خود را [[خلیفه]] معرفی کند، اما چون امر [[خلافت]] فقط برای فردی [[قریش|قریشی]] مورد پذیرش بود، با بزرگان [[علویان]]، یعنی [[امام سجاد(ع)]] و حسن مثنـّی برای پذیرش [[خلافت]] نامه‌نگاری کرد. امام سجاد(ع) تقاضای او را رد کرد و حسن مثنّی نیز که احتمال می‌داد شورشیان [[بیعت]] خود را بشکنند، از این‌کار سر باز زد، اما در پی اصرار آنها پذیرفت و با او با عنوان خلیفه بیعت شد. عالمان مشهور عراقی چون [[عبدالرحمان بن ابی لیلی]]، [[شعبی]]، [[محمدبن سیرین]] و [[حسن بصری]] با او، که به الرضا ملقب شد، [[بیعت]] کردند.<ref> ر.ک: حسنی، المصابیح، ص۳۸۰-۳۸۱</ref> | هنگامی که [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث کندی]] بر [[حجاج بن یوسف|حجّاج بن یوسف]] شورید، قصد داشت خود را [[خلیفه]] معرفی کند، اما چون امر [[خلافت]] فقط برای فردی [[قریش|قریشی]] مورد پذیرش بود، با بزرگان [[علویان]]، یعنی [[امام سجاد(ع)]] و حسن مثنـّی برای پذیرش [[خلافت]] نامه‌نگاری کرد. امام سجاد(ع) تقاضای او را رد کرد و حسن مثنّی نیز که احتمال می‌داد شورشیان [[بیعت]] خود را بشکنند، از این‌کار سر باز زد، اما در پی اصرار آنها پذیرفت و با او با عنوان خلیفه بیعت شد. عالمان مشهور عراقی چون [[عبدالرحمان بن ابی لیلی]]، [[شعبی]]، [[محمدبن سیرین]] و [[حسن بصری]] با او، که به الرضا ملقب شد، [[بیعت]] کردند.<ref> ر.ک: حسنی، المصابیح، ص۳۸۰-۳۸۱</ref> | ||
اما به گفته [[شیخ مفید]]، حسن مثنّی هرگز ادعای [[امامت]] نکرده و کسی نیز به نام او چنین ادعایی ننموده است.<ref>مفید، الارشاد فی معرفة | اما به گفته [[شیخ مفید]]، حسن مثنّی هرگز ادعای [[امامت]] نکرده و کسی نیز به نام او چنین ادعایی ننموده است.<ref>مفید، الارشاد فی معرفة حجج‌الله علی العباد، ج۲، ص۲۶</ref> | ||
== زیدیان == | == زیدیان == | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
*حُمید بن احمد مُحَلِّی، الحدائق الوردیة فی مناقب ائمة الزیدیة، صنعا، چاپ مرتضی بن زید محطوری حسنی، ۱۴۲۳/۲۰۰۲. | *حُمید بن احمد مُحَلِّی، الحدائق الوردیة فی مناقب ائمة الزیدیة، صنعا، چاپ مرتضی بن زید محطوری حسنی، ۱۴۲۳/۲۰۰۲. | ||
*قاضی طباطبایی، محمدعلی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سید الشهدا علیه‌السلام، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ وانتشارات، ۱۳۸۳. | *قاضی طباطبایی، محمدعلی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سید الشهدا علیه‌السلام، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ وانتشارات، ۱۳۸۳. | ||
*مصعب بن | *مصعب بن عبدالله، کتاب نسب قریش، قاهره، چاپ لوی پرووانسال، ۱۹۵۳م. | ||
*مفید، محمدبن محمد، الارشاد فی معرفة | *مفید، محمدبن محمد، الارشاد فی معرفة حجج‌الله علی العباد، قم، ۱۴۱۳. | ||
*مفید، محمدبن محمد، ارشاد، ترجمه محمدباقر محمودی، انتشارات اسلامیه، ۱۳۸۰ش. | *مفید، محمدبن محمد، ارشاد، ترجمه محمدباقر محمودی، انتشارات اسلامیه، ۱۳۸۰ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||