حضرت معصومه سلام الله علیها: تفاوت میان نسخه‌ها

به نوشته کتاب [[ریاحین الشریعه]]، معلوم نیست که حضرت معصومه(س) [[ازدواج]] کرده است یا نه و اینکه فرزند داشته است یا خیر؛<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱.</ref> البته مشهور است که حضرت معصومه(س) هرگز ازدواج نکرده است<ref>برای نمونه نگاه کنید به مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۰.</ref> و دلایلی هم برای ازدواج‌ نکردن وی ذکر شده است؛ ازجمله گفته‌اند: او به این جهت که همتایی برایش پیدا نشد، ازدواج نکرد.<ref>مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۱.</ref> همچنین [[یعقوبی]]، تاریخ‌نگار قرن سوم هجری، نوشته است: امام کاظم(ع) وصیت کرده بود که هیچ‌یک از دخترانش ازدواج نکنند؛<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> اما به این سخن اشکال کرده‌اند که چنین سفارشی در وصیت‌نامه‌ای که [[کلینی]] در کتاب [[کافی]] از [[امام کاظم(ع)]] نقل کرده،<ref>نگاه کنید به کلینی، کتاب الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> نیامده است.{{یادداشت| در وصیت امام کاظم آمده است که بدون نظر ونظارت برادرشان امام رضا(ع)اقدامی صورت نگیرد. وَ لَا يُزَوِّجُ بَنَاتِي أَحَدٌ مِنْ إِخْوَتِهِنَّ مِنْ أُمَّهَاتِهِنَّ وَ لَا سُلْطَانٌ وَ لَا عَمٌّ إِلَّا بِرَأْيِهِ وَ مَشُورَتِهِ فَإِنْ فَعَلُوا غَيْرَ ذَلِكَ فَقَدْ خَالَفُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ جَاهَدُوهُ فِي مُلْكِهِ وَ هُوَ أَعْرَفُ بِمَنَاكِحِ قَوْمِهِ فَإِنْ أَرَادَ أَنْ يُزَوِّجَ زَوَّجَ وَ إِنْ أَرَادَ أَنْ يَتْرُكَ تَرَكَ...اگر مردی از شما خواست خواهرش را شوهر دهد، این حق را ندارد، مگر با اجازه و فرمان او (علی) و نه دختران من (حق دارند) که یکی از خواهران خود را شوهر دهند و یا مادران آنها و نه سلطانی، و نه کاری برای آنها انجام دهد، مگر اینکه با نظر و مشورت او (علی) باشد. اگر بدون اجازه او به چنین کاری اقدام کنند، به راستی با خدا و رسولش مخالفت و در سلطنت او منازعه کرده‌اند و او (حضرت رضا) به مصالح قومش در امر ازدواج آگاه‌تر است. اگر خواست به کسی شوهر دهد، شوهر می‌دهد و اگر خواست رد کند، رد می‌کند".کلینی، کافی ج۱، ص۳۱۷.}}<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی از محققان نظر نهایی وقابل پذیرش در عدم ازدواج حضرت معصومه (س) وخواهرانش را شدت اختناق حکومت عباسیان و به ویژه هارون و مأمون دانسته اند، نه وصیت پدر(امام کاظم) و نه نبودن همسر متناسب و هم کفو، که همین باعث شده بود احدی جرئت نکند به راحتی به خانه موسی بن جعفر و بعد از او فرزندش رفت و آمد داشته باشد و داماد آن خانواده گردد. از طرف دیگر، زندانی شدن حضرت موسی بن جعفر(ع) و سرانجام شهادت او، و احضار شدن حضرت رضا(ع) به خراسان و دورافتادن از خواهران، مزید بر این علت بود.<ref>http://ensani.ir/fa/article/58188/</ref>

علمای [[شیعه]] جایگاه والایی برای فاطمه معصومه قائل‌اند و روایاتی درخصوص منزلت او و اهمیت [[زیارت]]ش نقل می‌کنند. [[علامه مجلسی]] در کتاب [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] به [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] پرداخته که طبق آن، تمام شیعیان حضرت با [[شفاعت]] حضرت معصومه(س) به [[بهشت]] وارد می‌شوند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۶۷.</ref>{{یادداشت|وتدخل بشفاعتها شيعتي الجنة بأجمعهم.بحارالانوار، ج۶۰، ص۲۲۸}} در فرازی از [[زیارتنامه]] فاطمه معصومه هم، از وی درخواست شفاعت شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۶۷؛ مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۴۸-۵۴۷.</ref>{{یادداشت|'''یا فاطِمَةُ ا ِشْفَعی لی فِی الْجَنَّهِ فَاِنَّ لَکِ عِنْدَاللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْن'''. در این فراز ازیارت نامه علت در خواست شفاعت از '''فاطمه معصومه''' برای ورود به [[بهشت]] مقام والای او دانسته شده که از این مقام تعبیر به «شأن» شده است. تعبیر به «شأن» در [[زیارت جامعه]] کبیره در باره امامان معصوم(ع) نیز آمده است «مُسْتَبْصِرٌ '''بِشَأْنِكُمْ'''» ودر ادامه‌اش تصریح به گمراهی دشمنان و مخالفان امامان معصوم(ع) شده است «أَنِّي مُؤْمِنٌ بِكُمْ ...وَبِضَلالَةِ مَنْ خالَفَكُمْ». در زیارت جامعه کبیره شأن کبیر و شفاعت مقبول در کنار هم قرار گرفته است که بیانگر ارتباط میان این دو است «وَلَكُمُ الْمَوَدَّةُ الْواجِبَةُ، وَالدَّرَجاتُ الرَّفِيعَةُ، وَالْمَقامُ الْمَحْمُودُ، وَالْمَكانُ الْمَعْلُومُ عِنْدَاللهِ عَزَّوَجَلَّ، وَالْجاهُ الْعَظِيمُ، وَ'''الشَّأْنُ الْكَبِيرُ، وَالشَّفاعَةُ الْمَقْبُولَةُ'''» بنابر این شاید بتوان مقام و شأن در باره حضرت معصومه را نیز بهره‌مندی او از مقامی دانست که در پرتو آن حق [[شفاعت]] دارد. }}

[[محمدتقی شوشتری]]، از علمای علم رجال در قرن چهاردهم شمسی، در [[قاموس الرجال (کتاب)|قاموس الرجال]] نوشته است: در میان فرزندان فراوانِ [[امام کاظم(ع)]]، پس از [[امام رضا(ع)]] کسی هم‌پای معصومه نیست.<ref>شوشتری، تواریخ النبی و الآل، ۱۳۹۱ق، ص۶۵.</ref> [[شیخ عباس قمی]] هم او را برترینِ دختران موسی بن جعفر(ع) دانسته است.<ref>قمی، منتهی‌الآمال، ج۲، ص۳۷۸.</ref> وی هم‌چنین حضرت معصومه را از امام‌زاده‌هایی می‌داند که هم جلیل‌القدر است و قطعاً از فرزندان امام کاظم(ع) است و هم قطعا در همین حرم و مکان مدفون است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۵۶۲</ref>{{یادداشت| غالباً این ویژگی‌های سه گانه در امام زاده‌ها جمع نمی شود که هم نسبتشان به امام معصوم(ع) قطعی باشد و هم دارای مقامات و کرامات باشند و هم محل دفنشان یقینی باشد و این هر سه در مورد حضرت معصومه(س) قطعی است.}}

برپایه روایاتی که از [[امام صادق(ع)]]، [[امام کاظم(ع)]] و [[امام جواد(ع)]] نقل شده است، [[بهشت]]، پاداش کسی است که فاطمه دختر امام كاظم(ع) را [[زیارت]] کند؛<ref>نگاه كنيد به ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۵۳۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۶۵-۲۶۸.</ref> البته در برخی روایات، پاداش‌ بهشت برای کسی دانسته شده که او را با معرفت و شناخت زیارت کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹(۱۰۲)، ص۲۶۶.</ref>{{یادداشت|من زارها عارفا بحقها فله الجنة}}

[[علامه مجلسی]] در کتاب‌های [[زادالمعاد]]، [[بحارالانوار]] و [[تحفةالزائر]]، [[زیارتنامه|زیارتنامه‌ای]] به نقل از [[امام رضا(ع)]] برای فاطمه معصومه آورده است.<ref>نگاه کنید به مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۴۸-۵۴۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۹۹، ۱۴۰۳ق، ص۲۶۶-۲۶۷؛ مجلسی،‌ تحفةالزائر،‌۱۳۸۶ش، ص۴.</ref> البته او در [[تحفة الزائر (کتاب)|تحفة الزائر]] پس از ذکر زیارتنامه، احتمال داده است که متن آن ادامه حدیث امام رضا نباشد و علما آن را افزوده باشند.<ref>مجلسی،‌ تحفةالزائر،‌۱۳۸۶ش، ص۶۶۶.</ref> {{یادداشت| عبارت [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] این است:«محتمل است که زیارت از تتمه حدیث نباشد و از تالیف علما بوده باشد.» و متن حدیث این است که امام رضا(ع) فرمود:«بلی هرکه او را زیارت کند وحق او را شناسد از برای اوست بهشت» بنابر این احتمال تمام متن زیارت نامه از غیر معصوم است. }}گفته‌اند [[حضرت زهرا(س)]] و حضرت معصومه تنها زنانی‌اند که زیارتنامه مأثور (زیارت‌نامه‌ای که سند آن به [[معصوم]] می‌رسد) دارند.<ref>مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۶.</ref>

در [[سال ۱۳۸۴ شمسی]]، «کنگره بزرگداشت شخصیت حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام و مکانت فرهنگی قم» به‌دستور علی‌اکبر مسعودی خمینی، متولی [[آستانه حضرت فاطمه معصومه|آستانه]]، برگزار شد.<ref> کنگره بزرگداشت حضرت فاطمه معصومه، مجموعه مقالات، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲.</ref> در این کنگره که در حرم حضرت معصومه برگزار شد، مراجع تقلیدی چون [[ناصر مکارم شیرازی]] و [[عبدالله جوادی آملی]] سخنرانی کردند.<ref>شرافت، «کنگره بزرگداشت حضرت فاطمه معصومه (س) و مکانت فرهنگی قم»، ص۱۳۹و۱۴۵.</ref>