پرش به محتوا

اصلاحات ارضی: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ مهٔ ۲۰۲۲
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:


== جایگاه و اهمیت ==
== جایگاه و اهمیت ==
اصلاحات ارضی در [[ایران]] یا اصلاح نظام زمین‌داری و یا توزیع زمین بر پایه قانون<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/240031 آذرنگ عبدالحسین، «اصلاحات ارضی»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴].</ref> تغییرات اساسی بود که در مالکیت اراضی کشاورزی شکل گرفت که با ادعای افزایش بهره‌وری عمومی جامعه، زمین‌های دولتی و زمین‌داران بزرگ، بین کشاورزان تقسیم و سبب آزادی کشاورزان در کار کشاورزی می‌شد.<ref>قرشی و دیگران، جبهه گیری احزاب در مقابل اصلاحات ارضی رژیم پهلوی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۹-۱۲۱.</ref> هدف این طرح خارج کردن زمین‌های کشاورزی از دست فئودالها یا مالکان بزرگ و ایجاد خرده مالکی و توزیع زمین بین کشاورزان بود.<ref>همایون کاتوزیان، دولت و جامعه در ایران (انقراض قاجار و استقرار سلسله پهلوی)، ۱۳۷۹ش.</ref>
اصلاحات ارضی در [[ایران]] یا اصلاح نظام زمین‌داری و یا توزیع زمین بر پایه قانون<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/240031 آذرنگ عبدالحسین، «اصلاحات ارضی»، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴].</ref> تغییرات اساسی بود که در مالکیت اراضی کشاورزی شکل گرفت که با ادعای افزایش بهره‌وری عمومی جامعه، زمین‌های دولتی و زمین‌داران بزرگ، بین کشاورزان تقسیم و سبب آزادی کشاورزان در کار کشاورزی می‌شد.<ref>قرشی و دیگران، جبهه گیری احزاب در مقابل اصلاحات ارضی رژیم پهلوی، ۱۳۷۹ش، ص۱۱۹-۱۲۱.</ref> هدف این طرح خارج کردن زمین‌های کشاورزی از دست فئودالها{{یادداشت| فئودال [فرانسوی: féodal]  زمین‌دار بزرگ، به‌ویژه در اروپای قرون وسطی که از دسترنج کشاورزان و رعایا بهره‌برداری می‌کرد.فئودالیسم [فرانسوی: féodalisme]  ۱. نظام اجتماعی اروپا در قرون وسطی که در آن مالکان بزرگ صاحب زمین‌های وسیع بودند و کشاورزان و رعایای وابسته به زمین برای آن‌ها کار می‌کردند.
۲. نظام ارباب و رعیتی در ایران و آسیای میانه.
فرهنگ عمید}}
یا مالکان بزرگ و ایجاد خرده مالکی و توزیع زمین بین کشاورزان بود.<ref>همایون کاتوزیان، دولت و جامعه در ایران (انقراض قاجار و استقرار سلسله پهلوی)، ۱۳۷۹ش.</ref>


بازتوزیع زمین و بهره‌برداری به نفع روستائیان<ref>ازکیا، «جستاری در نقد و بررسی کتاب اصلاحات ارضی در ایران؛ اثر آ.ک.اس لمبتون»، ص۵۶-۷۱.</ref> از مهمترین اقدامات<ref>زاهد، «گذری بر قانون اصلاحات ارضی در ایران»، ص۹۱.</ref> اجرایی <ref>رضانژاد، و دیگران، «بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)»، ص۱۲۳-۱۴۲.</ref> و از برنامه‌های تحول اجتماعی<ref>خرمشاد، موسی نژاد، «دولت پهلوی، اصلاحات ارضی و نظریه توسعه روستو»، ص۱۴۵-۱۷۴.</ref> در حکومت پهلوی بود که به عنوان یک قانون پیشرو و مبتنی بر اهداف بلندپروازانه،<ref>زاهد، «گذری بر قانون اصلاحات ارضی در ایران»، ص۹۱.</ref> زمینه‌ساز تحولات عمیقی در مالکیت اراضی، ساختار طبقاتی و ترکیب گروه‌های حاکم شد.<ref>رضانژاد، و دیگران، «بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)»، ص۱۲۳-۱۴۲.</ref> تا پیش از اصلاحات ارضی، دولت‌ها بر درآمد حاصل از تولید کشاورزی متکی بودند.<ref>حجت، «تأثیر اصلاحات ارضی بر شکل روستاهای ایران».</ref>
بازتوزیع زمین و بهره‌برداری به نفع روستائیان<ref>ازکیا، «جستاری در نقد و بررسی کتاب اصلاحات ارضی در ایران؛ اثر آ.ک.اس لمبتون»، ص۵۶-۷۱.</ref> از مهم‌ترین اقدامات<ref>زاهد، «گذری بر قانون اصلاحات ارضی در ایران»، ص۹۱.</ref> اجرایی <ref>رضانژاد، و دیگران، «بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)»، ص۱۲۳-۱۴۲.</ref> و از برنامه‌های تحول اجتماعی<ref>خرمشاد، موسی نژاد، «دولت پهلوی، اصلاحات ارضی و نظریه توسعه روستو»، ص۱۴۵-۱۷۴.</ref> در حکومت پهلوی بود که به عنوان یک قانون پیشرو و مبتنی بر اهداف بلندپروازانه،<ref>زاهد، «گذری بر قانون اصلاحات ارضی در ایران»، ص۹۱.</ref> زمینه‌ساز تحولات عمیقی در مالکیت اراضی، ساختار طبقاتی و ترکیب گروه‌های حاکم شد.<ref>رضانژاد، و دیگران، «بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)»، ص۱۲۳-۱۴۲.</ref> تا پیش از اصلاحات ارضی، دولت‌ها بر درآمد حاصل از تولید کشاورزی متکی بودند.<ref>حجت، «تأثیر اصلاحات ارضی بر شکل روستاهای ایران».</ref>


محمدرضا پهلوی مدعی بود که این اقدام همه کشاورزان ایران را صاحب زمین کرده و ایران را از یک کشور فئودالی به سوی کشاورزی آزاد و صنعتی شدن رهنمون می‌سازد.<ref>همایون کاتوزیان، دولت و جامعه در ایران (انقراض قاجار و استقرار سلسله پهلوی)، ۱۳۷۹ش.</ref> آغاز این طرح از منطقه [[آذربایجان شرقی]] و شهر مراغه کلید خورد و پس از مدتی به دیگر مناطق ایران گسترش یافت<ref>رضانژاد، و دیگران، «بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)»، ص۱۲۳-۱۴۲.</ref> و درنهایت این طرح در سال [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ش]]، به پایان رسید.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/1887 «بررسی ضربات "اصلاحات ارضی" به اقتصاد کشور»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی].</ref>
محمدرضا پهلوی مدعی بود که این اقدام همه کشاورزان ایران را صاحب زمین کرده و ایران را از یک کشور فئودالی به سوی کشاورزی آزاد و صنعتی شدن رهنمون می‌سازد.<ref>همایون کاتوزیان، دولت و جامعه در ایران (انقراض قاجار و استقرار سلسله پهلوی)، ۱۳۷۹ش.</ref> آغاز این طرح از منطقه [[آذربایجان شرقی]] و شهر مراغه کلید خورد و پس از مدتی به دیگر مناطق ایران گسترش یافت<ref>رضانژاد، و دیگران، «بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)»، ص۱۲۳-۱۴۲.</ref> و درنهایت این طرح در سال [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ش]]، به پایان رسید.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/1887 «بررسی ضربات "اصلاحات ارضی" به اقتصاد کشور»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی].</ref>
۱۷٬۵۹۰

ویرایش