۱۶٬۴۷۸
ویرایش
نظام درسی حوزه علمیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش اطلاعات کتابشناسی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←مراحل) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش اطلاعات کتابشناسی) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مراحل درسی حوزه== | == مراحل درسی حوزه== | ||
به گفته سید احمد حسینی درس و بحث در حوزه علمیه نجف سه مرحله داشته است. مقدمات، سطوح و خارج | به گفته سید احمد حسینی درس و بحث در حوزه علمیه نجف سه مرحله داشته است. مقدمات، سطوح و خارج | ||
*مقدمات: نخستین مرحله تحصیل در حوزه است که در آن مبادی العربیه شامل صرف و نحو، معانی و بیان و بدیع، منطق، کلام و اولیات اصول فقه تدریس می‌شود. بیشتر کتاب‌هایی که در این مرحله تدریس می‌شود عبارتند از کتاب جامع المقدمات که کتاب‌هایی در صرف، نحو و منطق را در بردارد، البهجة المرضیه سیوطی، شرح الالفیه ابن عقیل، شرح الالفیه ابن ناظم، مغنی اللبیب ابن هشام، شرح النظام در صرف، حاشیه ملا عبدالله بر تهذیب المنطق تفتازانی، المنطق مظفر، تبصرة المتعلمین علامه حلی و شرائع الاسلام محقق حلی.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، ص۵۲.</ref> | *مقدمات: نخستین مرحله تحصیل در حوزه است که در آن مبادی العربیه شامل صرف و نحو، معانی و بیان و بدیع، منطق، کلام و اولیات اصول فقه تدریس می‌شود. بیشتر کتاب‌هایی که در این مرحله تدریس می‌شود عبارتند از کتاب جامع المقدمات که کتاب‌هایی در صرف، نحو و منطق را در بردارد، البهجة المرضیه سیوطی، شرح الالفیه ابن عقیل، شرح الالفیه ابن ناظم، مغنی اللبیب ابن هشام، شرح النظام در صرف، حاشیه ملا عبدالله بر تهذیب المنطق تفتازانی، المنطق مظفر، تبصرة المتعلمین علامه حلی و شرائع الاسلام محقق حلی.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۲.</ref> | ||
*سطوح: این دومین مرحله تحصیل در حوزه است در این مرحله فقه و اصول تدریس می‌شود. در این مرحله بیشتر کتاب‌های معالم الدین، شرح اللمعة الدمشقیه شهید ثانی، کفایة الاصول آخوند خراسانی، رسائل و مکاسب شیخ انصاری تدریس می‌شود. تفاوت مرحله سطوح با مقدمات در این است که در مرحله سطوح کتب عمیق‌تری و استدلالی بیشتری خوانده می‌شود. همچنین برای فهم مطالب باید از تعلیقه، حواشی شرح و مطالب کتب مشابه کمک گرفته می‌شود.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، ص۵۲-۵۳.</ref> | *سطوح: این دومین مرحله تحصیل در حوزه است در این مرحله فقه و اصول تدریس می‌شود. در این مرحله بیشتر کتاب‌های معالم الدین، شرح اللمعة الدمشقیه شهید ثانی، کفایة الاصول آخوند خراسانی، رسائل و مکاسب شیخ انصاری تدریس می‌شود. تفاوت مرحله سطوح با مقدمات در این است که در مرحله سطوح کتب عمیق‌تری و استدلالی بیشتری خوانده می‌شود. همچنین برای فهم مطالب باید از تعلیقه، حواشی شرح و مطالب کتب مشابه کمک گرفته می‌شود.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۲-۵۳.</ref> | ||
* درس خارج: آخرین مرحله تحصیل در حوزه علمیه است. در این مرحله شاگرد به اجتهاد میرسد و توانایی استنباط احکام شرع را از منابع دینی به دست می‌آورد. در این مرحله استاد اقوال مختلف درباره یک موضوع را نقل و ارزیابی می‌کند سپس به ردّ آرایی که به نظرش صحیح نیست و به تقویت رأی مورد نظرش می‌پردازد. در این مرحله استاد ملزم به تدریس متن کتاب خاصی نیست اما از باب‌بندی کتاب‌های فقهی و اصولی تبعیت می‌کند. البته معمولا درس‌های خارج اصول بر مبنای کتاب کفایه الاصول آخوند و درس‌های خارج فقه بر مبنای کتاب عروة الوثقی سید محمدکاظم طباطبایی یزدی شکل می‌گیرد از این‌رو بر این دو کتاب حواشی زیادی نوشته شده است. در این مرحله شاگرد قبل از استاد درباره موضوع مطالعه کرده و در جلسه درس با استاد بحث می‌کند در این مرحله میان شاگرد و استاد مناقشه و بحث جدی علمی درمی‌گیرد.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، ص۵۳-۵۴.</ref> | * درس خارج: آخرین مرحله تحصیل در حوزه علمیه است. در این مرحله شاگرد به اجتهاد میرسد و توانایی استنباط احکام شرع را از منابع دینی به دست می‌آورد. در این مرحله استاد اقوال مختلف درباره یک موضوع را نقل و ارزیابی می‌کند سپس به ردّ آرایی که به نظرش صحیح نیست و به تقویت رأی مورد نظرش می‌پردازد. در این مرحله استاد ملزم به تدریس متن کتاب خاصی نیست اما از باب‌بندی کتاب‌های فقهی و اصولی تبعیت می‌کند. البته معمولا درس‌های خارج اصول بر مبنای کتاب کفایه الاصول آخوند و درس‌های خارج فقه بر مبنای کتاب عروة الوثقی سید محمدکاظم طباطبایی یزدی شکل می‌گیرد از این‌رو بر این دو کتاب حواشی زیادی نوشته شده است. در این مرحله شاگرد قبل از استاد درباره موضوع مطالعه کرده و در جلسه درس با استاد بحث می‌کند در این مرحله میان شاگرد و استاد مناقشه و بحث جدی علمی درمی‌گیرد.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۳-۵۴.</ref> | ||
==مقدمات== | ==مقدمات== | ||
این دوره در نظام درسی جدید حوزه شش سال طول می‌کشد.<ref>بحرالعلوم، ۱۴۰۷، | این دوره در نظام درسی جدید حوزه شش سال طول می‌کشد.<ref>بحرالعلوم، ۱۴۰۷، ص۹۵.</ref> هدف اصلی در این دوره، آموزش ادبیات عرب (صرف، نحو، معانی و بیان و...) و آشنایی با دروس پایه مثل منطق و تسلط طلاب به «زبان قرآن» و نیز آشنایی مقدماتی با فقه و اصول فقه است. | ||
===ادبیات عرب=== | ===ادبیات عرب=== | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
#[[حاشیه ملاعبداللّه]] | #[[حاشیه ملاعبداللّه]] | ||
#[[شرح الشمسیه]] ''[[قطب الدین رازی]]'' | #[[شرح الشمسیه]] ''[[قطب الدین رازی]]'' | ||
# المنطق [[محمدرضا مظفر|مظفر]].<ref>بحرالعلوم، ۱۴۰۷، | # المنطق [[محمدرضا مظفر|مظفر]].<ref>بحرالعلوم، ۱۴۰۷، ص۹۳.</ref> | ||
===فقه و اصول=== | ===فقه و اصول=== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
===دروس جنبی=== | ===دروس جنبی=== | ||
در کنار دروس اصلی که شامل ادبیات، فقه و اصول است، | در کنار دروس اصلی که شامل ادبیات، فقه و اصول است، کتاب‌هایی از اخلاق، عقاید و کلام، تفسیر، تاریخ و ادبیات فارسی در کتب درسی مقدمات گنجانده شده است. | ||
==سطح== | ==سطح== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
#[[فرائد الاصول|رسائل]] [[شیخ انصاری]] | #[[فرائد الاصول|رسائل]] [[شیخ انصاری]] | ||
#[[کفایه الاصول ]] [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانی]].<ref>غروی، | #[[کفایه الاصول ]] [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانی]].<ref>غروی، ص۲۵۵-۲۵۶؛ بهادلی، ص۲۸۰.</ref> | ||
همچنین طلاب می‌توانند به آموختن کتاب‌هایی چون: | همچنین طلاب می‌توانند به آموختن کتاب‌هایی چون: | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
* [http://hozehqom.com/index.aspx?siteid=247&fkeyid=&siteid=247&fkeyid=&siteid=247&pageid=34563 درسنامه حوزه سال تحصیلی ۹۳-۹۴] | * [http://hozehqom.com/index.aspx?siteid=247&fkeyid=&siteid=247&fkeyid=&siteid=247&pageid=34563 درسنامه حوزه سال تحصیلی ۹۳-۹۴] | ||
{{حوزه علمیه}} | {{حوزه علمیه}} | ||
*حسینی، سید احمد، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، بغداد، بی‌تا. | |||
{{کتاب‌های درسی حوزه}} | {{کتاب‌های درسی حوزه}} | ||
[[رده:نظام درسی حوزه]] | [[رده:نظام درسی حوزه]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | ||