confirmed، protected، templateeditor
۱٬۶۸۵
ویرایش
مدرسه فیضیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح لینک‌های سبز
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح لینک‌های سبز) |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''مدرسه فیضیّه'''، از مدارس علمیه قم است که در کنار [[حرم حضرت معصومه]] قرار دارد. این مدرسه از [[سال ۱۳۲۰ هجری شمسی|۱۳۲۰ش]] کانون اجتماع طلاب و روحانیان حوزه علمیه قم بوده است. از این‌رو برخی از دیدارها و سخنرانی‌های امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای با حوزویان و نیز اجتماعات سیاسی در آن برگزار می‌شده است. در سال [[سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|۱۳۴۲ش]] مأموران [[حکومت پهلوی]] به این مدرسه حمله کردند در این حمله تعدادی از طلاب کشته شدند. همچنین [[سخنرانی امام خمینی در | '''مدرسه فیضیّه'''، از مدارس علمیه [[قم]] است که در کنار [[حرم حضرت معصومه(س)|حرم حضرت معصومه]] قرار دارد. این مدرسه از [[سال ۱۳۲۰ هجری شمسی|۱۳۲۰ش]] کانون اجتماع طلاب و روحانیان حوزه علمیه قم بوده است. از این‌رو برخی از دیدارها و سخنرانی‌های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] با حوزویان و نیز اجتماعات سیاسی در آن برگزار می‌شده است. در سال [[سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|۱۳۴۲ش]] مأموران [[حکومت پهلوی]] به این مدرسه حمله کردند در این حمله تعدادی از طلاب کشته شدند. همچنین [[سخنرانی امام خمینی در عاشورای سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش]] که منجر به [[قیام ۱۵ خرداد]] گردید، در این مدرسه ایراد شده بود. | ||
عالمان بسیاری ساکن این مدرسه بوده و در آن تحصیل یا تدریس کرده‌اند. | عالمان بسیاری ساکن این مدرسه بوده و در آن تحصیل یا تدریس کرده‌اند. | ||
==اهمیت و موقعیت== | ==اهمیت و موقعیت== | ||
[[پرونده:مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه در مدرسه فیضیه.jpg|بندانگشتی|برگزاری مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه در زیرزمین مدرسه فیضیه]] | [[پرونده:مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه در مدرسه فیضیه.jpg|بندانگشتی|برگزاری مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه در زیرزمین مدرسه فیضیه]] | ||
مدرسه فیضیه از مدارس علمیه شهر قم است که در دوره [[صفویه]] تأسیس شد و به‌واسطه مجاورت با [[حرم حضرت معصومه]]، مزیت خاصی یافته است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> این مدرسه از حوالی سال [[۱۳۲۰ش]] کانون تحولات سیاسی بوده است. همچنین برخی از دیدارهای امام خمینی با طلاب و روحانیان در آن برگزار می‌شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> از جمله نخستین دیدار امام خمینی با مردم قم پس از انقلاب در این مدرسه برگزار شد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n21978/سرویس_های_اطلاع_رسانی/امام_خمینی_و_انقلاب_اسلامی/نخستین_سخنرانی_امام_خمینى_پس_از_پیروزى_انقلاب_اسلامى_در_جمع_اهالی_قم نخستین سخنرانی امام خمینى پس از پیروزى انقلاب اسلامى در جمع اهالی قم]، پرتال امام خمینی.</ref> | مدرسه فیضیه از مدارس علمیه شهر [[قم]] است که در دوره [[صفویان|صفویه]] تأسیس شد و به‌واسطه مجاورت با [[حرم حضرت معصومه(س)|حرم حضرت معصومه]]، مزیت خاصی یافته است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> این مدرسه از حوالی سال [[سال ۱۳۲۰ هجری شمسی|۱۳۲۰ش]] کانون تحولات سیاسی بوده است. همچنین برخی از دیدارهای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] با طلاب و روحانیان در آن برگزار می‌شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> از جمله نخستین دیدار امام خمینی با مردم قم پس از انقلاب در این مدرسه برگزار شد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n21978/سرویس_های_اطلاع_رسانی/امام_خمینی_و_انقلاب_اسلامی/نخستین_سخنرانی_امام_خمینى_پس_از_پیروزى_انقلاب_اسلامى_در_جمع_اهالی_قم نخستین سخنرانی امام خمینى پس از پیروزى انقلاب اسلامى در جمع اهالی قم]، پرتال امام خمینی.</ref> | ||
این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء قم|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. قبل از تأسیس [[مدرسه حجتیه]]، مدرسه فیضیه بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> | این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء (قم)|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. قبل از تأسیس [[مدرسه علمیه حجتیه (قم)|مدرسه حجتیه]]، مدرسه فیضیه بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> | ||
عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به‌گفته مدرسی طباطبایی، [[بهاءالدین عاملی]]، [[سلطان العلماء]]، [[قاضی سعید قمی]]، [[ملاعبدالرزاق لاهیجی]] و [[فیض کاشانی]] در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> همچنین گفته‌اند آیت‌الله بروجردی نیز در این مدرسه تدریس می‌کرده است.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۴.</ref> امام خمینی از [[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی| ۱۳۰۰]] تا [[سال ۱۳۰۶ هجری شمسی|۱۳۰۶ش]] در این مدرسه سکونت داشته است<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۲.</ref> حُجره محل سکونت او (حجره شماره ۲۳) در میان طلاب به حجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود. همچنین [[سیدرضا بهاء الدینی]] ، [[مرتضی مطهری]] و [[حسینعلی منتظری]] نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشتند.<ref>[https://qom.icpikw.ir/fa/c3_3145/اماکن_منتسب_به_امام_در_قم/مدرسه_فیضیه «مدرسه فیضیه»]، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.</ref> | عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به‌گفته مدرسی طباطبایی، [[شیخ بهائی|بهاءالدین عاملی]]، [[سلطان العلماء]]، [[قاضی سعید قمی]]، [[عبدالرزاق لاهیجی|ملاعبدالرزاق لاهیجی]] و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> همچنین گفته‌اند آیت‌الله بروجردی نیز در این مدرسه تدریس می‌کرده است.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۴.</ref> امام خمینی از [[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی| ۱۳۰۰]] تا [[سال ۱۳۰۶ هجری شمسی|۱۳۰۶ش]] در این مدرسه سکونت داشته است<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۲.</ref> حُجره محل سکونت او (حجره شماره ۲۳) در میان طلاب به حجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود. همچنین [[سید رضا بهاءالدینی|سیدرضا بهاء الدینی]] ، [[مرتضی مطهری]] و [[حسینعلی منتظری]] نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشتند.<ref>[https://qom.icpikw.ir/fa/c3_3145/اماکن_منتسب_به_امام_در_قم/مدرسه_فیضیه «مدرسه فیضیه»]، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.</ref> | ||
مدرسه فیضیه در ۹ بهمن ۱۳۸۶ش با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> در دوره‌ای، در جمهوری اسلامی ایران تصویر این مدرسه بر روی سکه و اسکناس‌ها ضرب می‌شد. | مدرسه فیضیه در ۹ بهمن [[سال ۱۳۸۶ هجری شمسی|۱۳۸۶ش]] با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> در دوره‌ای، در جمهوری اسلامی ایران تصویر این مدرسه بر روی سکه و اسکناس‌ها ضرب می‌شد. | ||
==وقایع مهم== | ==وقایع مهم== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
{{اصلی|واقعه فیضیه}} | {{اصلی|واقعه فیضیه}} | ||
[[پرونده:سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه در خرداد 1342.jpg|180px|بندانگشتی|[[سخنرانی امام در عاشورای ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه (خرداد ۱۳۴۲ش]])]] | [[پرونده:سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه در خرداد 1342.jpg|180px|بندانگشتی|[[سخنرانی امام در عاشورای ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه (خرداد ۱۳۴۲ش]])]] | ||
در ۲ فروردین سال ۱۳۴۲ش مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه حمله کردند. این حمله پس از اعتراض [[امام خمینی]] به تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] و نیز لوایح شش‌گانه و [[انقلاب سفید]] و اعلام عزای عمومی در سالروز [[۲۵ شوال|شهادت امام جعفر صادق(ع)]] انجام شد.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۷-۶۸.</ref> از این حمله به واقعه فیضیه یاد می‌شود. | در ۲ فروردین سال ۱۳۴۲ش مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه حمله کردند. این حمله پس از اعتراض [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] به تصویب [[قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی|لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] و نیز لوایح شش‌گانه و [[انقلاب سفید]] و اعلام عزای عمومی در سالروز [[۲۵ شوال|شهادت امام جعفر صادق(ع)]] انجام شد.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۷-۶۸.</ref> از این حمله به واقعه فیضیه یاد می‌شود. | ||
===سخنرانی امام خمینی در خرداد۱۳۴۲ش=== | ===سخنرانی امام خمینی در خرداد۱۳۴۲ش=== | ||
{{اصلی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش}} | {{اصلی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش}} | ||
سخنرانی [[۱۳ خرداد]] ۱۳۴۲ش [[امام خمینی]] در مدرسه فیضیه ایراد شد. امام خمینی در این سخنرانی از حکومت پهلوی انتقاد کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ج۱، ص۲۴۳.</ref> پس از این سخنرانی، در [[۱۵ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش، مأموران [[حکومت پهلوی]] امام خمینی را دستگیر و برای زندان به [[تهران]] انتقال دادند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref> به‌دنبال این واقعه، [[قیام ۱۵ خرداد]] مردم [[قم]] شکل گرفت.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref> | سخنرانی [[۱۳ خرداد]] ۱۳۴۲ش [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در مدرسه فیضیه ایراد شد. امام خمینی در این سخنرانی از حکومت پهلوی انتقاد کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ج۱، ص۲۴۳.</ref> پس از این سخنرانی، در [[۱۵ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش، مأموران [[حکومت پهلوی]] امام خمینی را دستگیر و برای زندان به [[تهران]] انتقال دادند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref> به‌دنبال این واقعه، [[قیام ۱۵ خرداد]] مردم [[قم]] شکل گرفت.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref> | ||
=== تعطیلی مدرسه=== | === تعطیلی مدرسه=== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
گفته شده نام‌گذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که [[فیض کاشانی]] از علمای دوره [[صفویه]] مدتی در این مدرسه سکونت<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> یا تدریس<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۳۹.</ref> داشته است. ناصرالشریعه نویسنده کتاب تاریخ قم معتقد است دلیل نام‌گذاری این مدرسه به فیضیه همجواری آن با مزار فیض‌آثار (حضرت معصومه) است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰؛ نگاه کنید به شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> طبق آنچه در کتاب [[گنجینه آثار قم (کتاب)|گنجینه آثار قم]] آمده است مدرسه از این‌رو فیضیه نامیده شده که به درخواست و تحت نظر فیض کاشانی ساخته شده است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳.</ref> | گفته شده نام‌گذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] از علمای دوره [[صفویان|صفویه]] مدتی در این مدرسه سکونت<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> یا تدریس<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۳۹.</ref> داشته است. ناصرالشریعه نویسنده کتاب تاریخ قم معتقد است دلیل نام‌گذاری این مدرسه به فیضیه همجواری آن با مزار فیض‌آثار (حضرت معصومه) است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰؛ نگاه کنید به شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> طبق آنچه در کتاب [[گنجینه آثار قم (کتاب)|گنجینه آثار قم]] آمده است مدرسه از این‌رو فیضیه نامیده شده که به درخواست و تحت نظر فیض کاشانی ساخته شده است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳.</ref> | ||
== تاریخچه بنا== | == تاریخچه بنا== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال، مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر ورودی صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه، مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است که از اواخر قرن یازدهم، نام آن به مدرسه فیضیه تغییر یافته است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> | بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال، مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر ورودی صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه، مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است که از اواخر قرن یازدهم، نام آن به مدرسه فیضیه تغییر یافته است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> | ||
در گزارش دیگری آمده است این مدرسه در قرن پنجم قمری در دوره سلجوقیان بنا شد، در سال ۶۱۷ق در حمله مغولان تخریب شد و اثری از آن باقی نماند و سپس در دوره صفویه بازسازی شد.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۵۷.</ref> برخی نیز معتقدند قبل از تأسیس مدرسه فیضیه، در جای آن مدرسه ستی فاطمه بوده است که [[عبدالجلیل رازی]] متکلم قرن ششم در [[النقض (کتاب)|کتاب النقض]]<ref> قزوینی رازی، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۱۹۵.</ref> از آن یاد کرده است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۰-۶۷۱.</ref> | در گزارش دیگری آمده است این مدرسه در قرن پنجم قمری در دوره سلجوقیان بنا شد، در سال ۶۱۷ق در حمله مغولان تخریب شد و اثری از آن باقی نماند و سپس در دوره صفویه بازسازی شد.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۵۷.</ref> برخی نیز معتقدند قبل از تأسیس مدرسه فیضیه، در جای آن مدرسه ستی فاطمه بوده است که [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل رازی]] متکلم قرن ششم در [[النقض (کتاب)|کتاب النقض]]<ref> قزوینی رازی، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۱۹۵.</ref> از آن یاد کرده است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۰-۶۷۱.</ref> | ||
فتحعلی‌شاه قاجار بنای قدیمی مدرسه را در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه پایین، چهار ایوان بلند، دوازده غرفه سپهرنشان و حوضی دوازده ذرع در دوازده ذرع می‌شد.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> همچنین در این زمان، صحن مدرسه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد. پیش از آن، مدرسه از صحن عتیق حرم جدا بود و گذری بین آنها وجود داشت.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳-۶۷۵.</ref> | فتحعلی‌شاه قاجار بنای قدیمی مدرسه را در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه پایین، چهار ایوان بلند، دوازده غرفه سپهرنشان و حوضی دوازده ذرع در دوازده ذرع می‌شد.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> همچنین در این زمان، صحن مدرسه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد. پیش از آن، مدرسه از صحن عتیق حرم جدا بود و گذری بین آنها وجود داشت.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳-۶۷۵.</ref> | ||
در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و [[شیخ عبدالکریم حائری]] در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در [[واقعه فیضیه]] این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] تعمیر شد.<ref> منصوری و رجایی، [http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»]، پایگاه اطلاع‌رسانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲.</ref> در [[جمهوری اسلامی ایران|دوره جمهوری اسلامی]] در زیر حیاط مدرسه، زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> | در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در [[واقعه فیضیه]] این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] تعمیر شد.<ref> منصوری و رجایی، [http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»]، پایگاه اطلاع‌رسانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲.</ref> در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|دوره جمهوری اسلامی]] در زیر حیاط مدرسه، زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> | ||
=== وضعیت فعلی=== | === وضعیت فعلی=== | ||
بنای فعلی مدرسه مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> و در دوره‌های بعد تکمیل شده است. این بنا دارای چهار ایوان در دو طبقه است و در هر طبقه چهل حجره قرار دارد.<ref>زنده‌دل، استان قم،۱۳۷۹ش، ص۵۷. </ref> سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌های آن با کاشی تزئین شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> شیخ عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۹ش برابر ۱۳۴۹ق در این مدرسه کتابخانه‌ای بنا نهاد که با نام [[کتابخانه آیت‌الله حائری]] شناخته می‌شود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۸.</ref> | بنای فعلی مدرسه مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> و در دوره‌های بعد تکمیل شده است. این بنا دارای چهار ایوان در دو طبقه است و در هر طبقه چهل حجره قرار دارد.<ref>زنده‌دل، استان قم،۱۳۷۹ش، ص۵۷. </ref> سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌های آن با کاشی تزئین شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> شیخ عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۹ش برابر ۱۳۴۹ق در این مدرسه کتابخانه‌ای بنا نهاد که با نام [[کتابخانه آیت‌الله حائری]] شناخته می‌شود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۸.</ref> | ||
== کاربری== | == کاربری== | ||
گفته شده مدرسه فیضیه در ابتدا کاروانسرا و محلی برای استراحت زائران حرم حضرت معصومه بوده است و به‌تدریج به مدرسه علمیه و محل سکونت و درس طلاب تبدیل شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> این بنا در دوره مشروطه نیز به محلی برای سکونت گدایان و دراویش تبدیل شده بود که آیت‌الله میرزا محمد فیض در سال ۱۲۸۵ش آن را در اختیار گرفت.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۱.</ref> | گفته شده مدرسه فیضیه در ابتدا کاروانسرا و محلی برای استراحت زائران [[حرم حضرت معصومه(س)|حرم حضرت معصومه]] بوده است و به‌تدریج به مدرسه علمیه و محل سکونت و درس طلاب تبدیل شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> این بنا در دوره مشروطه نیز به محلی برای سکونت گدایان و دراویش تبدیل شده بود که آیت‌الله میرزا محمد فیض در سال ۱۲۸۵ش آن را در اختیار گرفت.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۱.</ref> | ||
مدرسه فیضیه کاربری آموزشی و خوابگاهی دارد. حجره‌های طبقه دوم این مدرسه محل سکونت طلاب و حجره‌های طبقه اول محل برگزاری دروس حوزوی است. همچنین در زیرزمین مدرسه نماز جماعت و دیگر مراسم‌های مذهبی برگزار می‌شود. اجتماعات و برنامه‌های سیاسی عمومی نیز معمولاً در حیاط مدرسه برگزار می‌شود. | مدرسه فیضیه کاربری آموزشی و خوابگاهی دارد. حجره‌های طبقه دوم این مدرسه محل سکونت طلاب و حجره‌های طبقه اول محل برگزاری دروس حوزوی است. همچنین در زیرزمین مدرسه نماز جماعت و دیگر مراسم‌های مذهبی برگزار می‌شود. اجتماعات و برنامه‌های سیاسی عمومی نیز معمولاً در حیاط مدرسه برگزار می‌شود. | ||