تبرک: تفاوت میان نسخه‌ها

قرآن کریم در ضمن چند آیه به بحث تبرک پرداخته است و هیچ اشاره ای به عدم جواز آن و شرک آمیز بودنش نکرده است. علاوه بر اینکه برخی از این موارد، توسط پیامبران و در محضر ایشان انجام شده است که همین مسأله به روشنی نشان دهنده جواز این عمل است.

تبرک حضرت يعقوب به پيراهن فرزندش يوسف یکی از موارد اشاره قرآن کریم به تبرک است. زمانی که یوسف به برادرانش گفت پیراهنش را بر روی چشمان پدرشان بیفکنند: ««'''اذهبوا بقميصي هذا فالقوه علي وجه ابي يأت بصيرا''' »<ref>(يوسف(12): 93)</ref> رحمت خداوند از [[پیراهن یوسف]] بر چشمان یعقوب نبی جاری شد و وی با بركت جستن از آن لباس<ref> جوادی آملی، ص534</ref> و به برکت آن لباس، بینایی چشمان خود را بازیافت. <ref>اندلسی، ج2، ص626 </ref>

 

نمونه دیگر، تبرک [[بنی اسرائیل]] به [[تابوت موسی]] بوده است. صندوقی که در آن اشیای متعلق به خاندان موسی و [[حضرت هارون(ع)|هارون]] و الواح مقدسی که بر حضرت موسی ع نازل شده بود قرار داشت و حضرت موسی آنرا به يوشع بن نون سپرده بود. <ref>مکارم، ج3، ص240</ref>

 

 

 

 

در روایتی، محل بین [[حجر الاسود]] و مقام ابراهیم، محل دفن تعداد زیادی از پیامبران معرفی شده است و به همین جهت مبارک است. <ref>قرشی، ج1، ص244</ref>

[[سنت]] [[پیامبر اكرم‌(ص)|حضرت رسول(ص)]] پشتوانه جواز تبرک جویی می باشد. برخی روایات، اشاره به این دارد که ایشان [[اصحاب]] را نسبت به تبرک جستن از خود بر می انگیخت. متون تاریخی و حدیثی [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] مواردی از این دست را نقل نموده است. <ref>احمدی، ص62-64</ref>

چنانکه به اصحاب امر فرمودند که از چاه ناقه صالح تبرک بجوید و این امر دلیل بر جواز تبرک به آثار انبیا و صالحان است، اگرچه از دنیا رفته باشند. <ref>قرطبی، ج11، ص47</ref>

در شب ازدواج [[حضرت فاطمه(س)]] [[پیامبر اکرم(ص)]] پس از وضو گرفتن، بقيه آب وضوی خویش را به سر و صورت و بدن ایشان پاشيد و از خداوند خواستار برکت در ایشان و نسلشان شد. <ref>قندوزی، ص174-175 و 196-197</ref>

در چند روایت نقل شده که ایشان پس از انجام اعمال حج، موهای خویش را تراشید و آنها را میان مسلمانان تقسیم نمود. <ref>بیهقی، ج7، ص68؛ ابن کثیر، ج5، ص189</ref>

[[فاطمه زهرا سلام‌الله علیها|فاطمه زهرا(س)]] دختر پیامبر بعد از وفات پدرش بر سر قبر ایشان حاضر شد و تربت ایشان را به نشانه تبرک بر سر و صورت خویش می مالیدند. <ref>مرعشی، ج10، ص 436؛ سمهودی، ج4، ص217 ؛ ابن صباغ، ص132</ref>

تبرک جویی به قبر پیامبر، سیره مستمر امامان معصوم و اهل بیت بوده است. در منابع روایی تبرک [[امام حسین(ع)]]،<ref>ابن اعثم،ج5 ،ص26-27؛ مجلسي ،ج44، ص328 </ref> [[امام صادق(ع)]]، <ref>مجلسی، ج100، ص157-158</ref> [[امام رضا(ع)]]<ref> قمی، الانوار البهیه، ص110</ref>و [[امام جواد(ع)]]<ref> کلینی، ج1، ص353؛ مجلسی، ج50، ص68</ref> نمونه هایی از این تبرک جویی به قبر پیامبر است.

[[امام حسن(ع)]] نیز به واسطه برکت قبر نبوی، وصیت نمود در صورت امکان و بدون اینکه باعث نزاع شود، در کنار ایشان به خاک سپرده گردد. <ref>مجلسي، ج44، ص156</ref>

تبرک [[امام صادق(ع)]] به عصای پیامبر(ص) <ref>قمی، الکنی و الالقاب، ج1، ص25</ref> و نیز تبرک [[حضرت علی(ع)]] به باقیمانده [[حنوط]] رسول خدا(ص) <ref>حاكم نيشابوري، ج1، ص361</ref> شاهدهای دیگری بر این سیره است.

صحابه نیز همزمان با پیامبر و بعد ازایشان به حضرت تبرک می جستند. بررسي زندگاني پيامبر اکرم و رفتار ياران ايشان نشان دهنده این است که مسلمانان صدر اسلام، اهتمام فراوان به برکت جستن از وجود پیامبر و چیزهایی است که به ایشان تعلق داشته است. <ref>احمدی، ص17</ref> به همین جهت، صحابه نسبت به نگهداری آثار حضرت و بزرگداشت آنها اقدام می نمودند. توجه و اهمیت زیادی از سوی برخی افراد تا اندازه ای بوده که گمان می رفت آن فرد مجنون شده است. <ref>ذهبی، ج3، ص 213</ref>

تبرک به ایشان به دو جهت بوده است. هم به دست آوردن آثار معنوی از شخصیت ایشان و هم به جهت اظهار ارادت و محبت به پيامبر و اهل بیت ایشان. از آنجا که احترام به انبياء و اولياء و آثار ایشان از مصاديق بزرگداشت و [[تعظيم شعائر]] الهي است و دقت در موارد تبرک جویی صحابه نشان می دهد که این کار، علاوه بر برکت جستن از شخصیت پیامبر، به دنبال بزرگداشت این انسان های برگ و محبت زیاد به آنها است.

يکي از مواردی که مسلمانان در تبرک اهتمام زیادی به آن داشتند، موهای [[حضرت رسول(ص)]] بوده است <ref>نووی، ج15، ص82</ref> و اصحاب، موی سر ايشان را به عنوان تبرك و تيمن نزد خويش نگاه مي داشتند. <ref>مسلم، ج7، ص79؛ ابن حجر، فتح الباری، ج6، ص213</ref>