پرش به محتوا

تبرک: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰٬۱۶۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۱۴
imported>Hrezaei
imported>Hrezaei
خط ۲۲۹: خط ۲۲۹:


===سیره صحابه و تابعین===
===سیره صحابه و تابعین===
صحابه نیز همزمان با پیامبر و بعد ازایشان به حضرت تبرک می جستند. بررسي زندگاني پيامبر اکرم و کيفيت رفتار ياران ايشان حکايت از اين دارد که مسلمانان صدر اسلام، اهتمام فراوان به برکت جویی از وجود حضرت و امور متعلق به ایشان داشته اند.
توجه و اهتمام از سوی برخی افراد تا اندازه ای بوده که گمان می رفت آن فرد مجنون شده است.  به همین جهت، صحابه نسبت به نگهداری آثار حضرت و بزرگداشت آنها اقدام می نمودند.
تبرک به ایشان علاوه بر دریافت اثار معنوی و فیوضات الهی از مجرای غیر طبیعی، به انگیزه اظهار ارادت و محبت به پيامبر و اهل بیت ایشان، به عنوان سفارش خداوند و نبی اسلام نیز بوده است ؛زیرا احترام به انبياء و اولياء و آثار ایشان از مصاديق بزرگداشت و تعظيم شعائر الهي و مورد تأکید قرآن کریم است و دقت نظر در موارد تبرک جویی اصحاب نشان می دهد که علاوه بر برکت جویی، درصدد تعظیم آن انسان بزرگ و محبت زیاد به وی نیز داشته است.
مواردی مانند تعظیم قبر و تربت قبر نبوی از سوی دختر پیامبر8  و ائمه شیعه:  بر روی چشم گذاردن موی حضرت توسط احمد بن حنبل و خودداری امام شافعی از اسب سواری در مدینه تنها به این دلیل که این شهر، محل قدم های حضرت بوده است  نشان دهنده این است که مسلمانان صدر اسلام، عظمت خاصی به مکان ها و آثار منسوب به اولیای دین دارد و این تعظیم به واسطه انتساب به ولی خدا می باشد.
تبرک جویی مسلمانان به حضرت، بر سه نحو بوده است. تبرک به اجزایی از بدن حضرت، تبرک به اشیای متعلق به ایشان و تبرک به مکان¬های مرتبط با حضرت.
===تبرک به بدن پیامبر===
يکي از مواردی که مسلمانان در تبرک اهتمام زیادی به آن داشتند،  موهای حضرت رسول6 بوده است و اصحاب، موی سر ايشان را به عنوان تبرك و تيمن  نزد خويش نگاه مي داشتند. 
در نقلي بيان شده زماني كه  رسول خدا موي سرشان را اصلاح مي كردند اصحاب گرد او مي گشتند و هر تار مويي كه بر زمين مي‌افتاد، به عنوان تبرك برمي داشتند.  خالد بن ولید نيز در جنگها پیشانی بندی که چند تار از موهای حضرت در آن قرار داشت به عنوان تبرک و تیمن جهت پیروزی در جنگ به سر خود می بست.  احمد بن حنبل نیز به موی حضرت تبرک می جسته است. 
تبرک به عرق ایشان نیز از دیگر موارد برکت جویی اصحاب است. تبرک انس بن مالک  و امّ سلیم  به عرق ایشان از جمله نقل های معتبر در این زمینه است. تبرک به آب دهان حضرت و تحنیک اطفال مکه  و مدینه توسط ایشان از اعمال رایج بوده است.
 
ناخن حضرت  که گاهی ایشان خودشان آنرا جهت تبرک میان اصحاب تقسیم می نمودند،  باقيمانده آب آشاميدني  ظرف آب ایشان، دينارهاي اعطایی حضرت، آب چاه حدیبیه  که به واسطه حضرت متبرک شده است و نیز آب وضوي حضرت از موارد مورد اهتمام اصحاب بوده است.  حتی در برخی موارد ، اصحاب آب وضوی حضرت را می نوشیدند. و در نقلي، بيان شده صحابه دهانه مشكي را كه حضرت از آن آب خورده بودند را بريده و به قصد تبرك بردند.
در منابع تاریخی نام بیست چشمه وچاه آمده که به وسیله حضرت متبرّک شده است و مورد اهتمام اصحاب بوده اند.
===تبرک به وسایل پیامبر===
وسائل متعلق به حضرت نیز از دیگر موارد در این زمینه بوده است.  عصا،  لباس  و عبا،  عمامه،  کفش،  سجاده نبوي، قبضة شمشير نبوي،  قوس و بيرق نبوي  و تخت حضرت  که براي حمل اموات مورد تبرک قرار مي گرفته  از جمله این موارد است. مسلمانان علاوه بر این، حتی دستي که در بيعت با حضرت، با ایشان در تماس بوده را نيز متبرک دانسته و به آن تبرک مي¬جستند.
===تبرک به مکان های منسوب به پیامبر===
مسلمانان صدر اسلام نسبت به  مکان هایی که مکان¬هايی که به نوعی منتسب با حضرت بوده و ایشان در آنجا نماز خوانده  یا حتی نشسته بودند  به عنوان محلی متبرک اهتمام داشته اند. آنان کوشیدند تا فهرست مکان هایی را که حضرت قدم بر آن گذاشته بود را ثبت کنند. حتی در صدر اسلام، در زیارت مسجد قبا زائران درست همان کوچه ها و راه هایی را طی می کردند که رسول خدا پیموده بود.  فهرست این مکان ها در قرن سوم توسط فاکهی با عنوان "المواضع التی دخلها رسول الله" ثبت گردیده است  و در برخی منابع دیگر نیز ذکر گردیده است.
عبدالله بن عمر  از افرادی بوده که اهتمام و توجه ویژه ای نسبت به این امر داشته است و در مکان¬های منسوب به رسول الله نماز می خوانده است.  این امر انچنان واضح است که برخی از مخالفان امر تبرک جویی، این کار عبدالله را از روی اجتهاد شخصی و منحصر به فرد می داند. درحالیکه برخی دیگر به واسطه همین روایات و نقل ها برآنند که تتبع آثار رسول اکرم و تبرک به آن مستحب است. 
برخی از این مکان ها که در مکه قرار داشته عبارتند از:
محل تولد  و منحر حضرت ،  محل تحقق بیعت رضوان «تحت الشجره»(فتح():18)، غاری که محل شروع هجرت رسول الله از مکه بوده  و مسجد بنا شده در آن منطقه،  مسجد الغنم که پس از فتح مکه مشرکان در آنجا با حضرت بیعت کردند، مسجد خیف که محل خطبه حجه الوداع بوده است  و محل نماز هفتصد پیامبر است و سفارش زیادی به نماز در آن شده است،  مسجد ردم الاعلی، مسجد مختفی، خانه ام هانی، مسجدی در راه ذی طول، مسجد عُرَیض،  خانه خدیجه که محل تولد فاطمه زهرا بوده است،  خانه ارقم بن ابی ارقم که محل مخفی شدن مسلمانان از تعرض مشرکین مکه بوده است،  مسجد الغدیر که محل ایراد خطبه غدیر بوده است،  مسجد الجن که محل بیعت جنیان با حضرت بوده است، سنگ در نزدیک قبه الوحی در مسجد الحرام که گفته شده به پیغمبر سلام نموده است،  سنگی نیز در نزدیک مکه قرار دارد که گفته شده حضرت در مسیر بازگشت از عمره روی آن استراحت نموده است، سنگی در گوشه مسجد الحرام قرار داشته که نقش قدوم مبارک حضرت بر روی آن قرار داشته است.
اماکن متبرک دیگری نیز که در مدینه قرار داشته عبارتند از: منبر  و روضه نبوی که دعا خواندن در کنار روضه نبوی و منبر حضرت از آداب دینی مورد اتفاق مسلمانان بوده است.  مسلمانان جهت تبرك تربت حضرت را بر مي داشتند و اين كار به اندازه اي شيوع يافت كه عايشه دستور داد ديواري در جلوي قبر حضرت بنا نمايند.  بنا بر نقلي، صحابه زماني كه به مسجد النبي وارد مي شدند قسمتي از منبر كه كنار قبر حضرت بود را گرفته و رو به قبله دعا مي كردند. زمانی که مردم مدینه از خشکسالی شکایت داشتند به سفارش عایشه، سوراخی بالای روضه حضرت باز کردند و به برکت قبر حضرت بر مردم باران بارید.
درخواست ابوبکر و عمر جهت خاک شدن در کنار قبر حضرت وجهی نداشته جز متبرک شدن به ایشان و بهره مندی از  برکات حضرت. غار ثور، غار حراء، مسجد شجره که محل احرام حضرت بوده است،  مسجد الاجابه که حضرت در بازگشت از عمره در آن نمازخوانده بود و مردم آنرا از روی تبرک می¬بوسند،  مسجد البغله و مسجد الفتح،  مسجد قبا که نماز در آن ثواب زیادی دارد،  مشربه ام ابراهیم،  مسجد فضیخ و قبور شهیدان احد و مسجد احزاب یا فتح، مسجد عتبان بن مالک ديگر مكان هاي متبرك بوده است.


== تبرک جویی به غیر پیامبر==
== تبرک جویی به غیر پیامبر==
کاربر ناشناس