پرش به محتوا

توکل: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۰۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
افزایش منبع
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش منبع)
خط ۴۴: خط ۴۴:


==رابطه توکل با کار و کوشش==
==رابطه توکل با کار و کوشش==
گفته شده، برخی توکل را به معنای دست روی دست گذاشتن و رها کردن کار و کوشش می‌پندارند<ref>غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۸۲؛ نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۶.</ref> از نظر برخی ریشه نظری این تفکر علیت ارسطویی است که اسباب و علل طبیعی را واجد جوهر و قدرت اثربخشی می‌داند.{{مدرک}} اما از نظر اسلام، توکل، منافاتی با کار و تلاش ندارد.<ref> فیض کاشانی، المحجة البیضاء، دفتر نشر اسلامی، ج۷، ص۴۱۳.</ref> همچنین اعتماد بر اسباب و علل ظاهری منافاتی با [[توحید افعالی]] ندارد زیرا اسباب و علل ظاهری قدرت استقلالی ندارند و تأثیر آنها در دایره قدرت و [[مشیت]] خداوند است.{{مدرک}} در احادیث نیز، توسل به اسباب طبیعی در کنار توکل، سفارش شده است. به عنوان نمونه از پیامبر(ص) نقل شده، زانوی شتر را ببند و توکل کن.<ref> طبرسی، مشکاة الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۳۱۹-۳۲۰.</ref>  
گفته شده، برخی توکل را به معنای دست روی دست گذاشتن و رها کردن کار و کوشش می‌پندارند<ref>غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۸۲؛ نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۶.</ref> از نظر برخی ریشه نظری این تفکر علیت ارسطویی است که اسباب و علل طبیعی را واجد جوهر و قدرت اثربخشی می‌داند.{{مدرک}} اما از نظر اسلام، توکل، منافاتی با کار و تلاش ندارد.<ref> فیض کاشانی، المحجة البیضاء، دفتر نشر اسلامی، ج۷، ص۴۱۳.</ref> همچنین اعتماد بر اسباب و علل ظاهری منافاتی با [[توحید افعالی]] ندارد زیرا اسباب و علل ظاهری قدرت استقلالی ندارند و تأثیر آنها در دایره قدرت و [[مشیت]] خداوند است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۲۹۷. </ref> در احادیث نیز، توسل به اسباب طبیعی در کنار توکل، سفارش شده است. به عنوان نمونه از پیامبر(ص) نقل شده، زانوی شتر را ببند و توکل کن.<ref> طبرسی، مشکاة الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۳۱۹-۳۲۰.</ref>  


جلال الدین مولوی در داستان شیر و نخچیران به دو دیدگاه درباره توکل پرداخته است. او شیر را نماینده کسانی معرفی می‌کند که توکل را به معنای نفی کوشش نمی‌دانند و نخچیران را نماد گروهی برمی‌شمارد که توکل را با ترک کوشش در زندگی انسان یکی می‌دانند. و خود معتقد است که توکل به این معنا نیست که آدمی دست از کار و کوشش بکشد.<ref>مولوی، مثنوی معنوی، ۱۳۶۳ش، (دفتر اول) ج۱، ص۵۶-۶۲. </ref>
جلال الدین مولوی در داستان شیر و نخچیران به دو دیدگاه درباره توکل پرداخته است. او شیر را نماینده کسانی معرفی می‌کند که توکل را به معنای نفی کوشش نمی‌دانند و نخچیران را نماد گروهی برمی‌شمارد که توکل را با ترک کوشش در زندگی انسان یکی می‌دانند. و خود معتقد است که توکل به این معنا نیست که آدمی دست از کار و کوشش بکشد.<ref>مولوی، مثنوی معنوی، ۱۳۶۳ش، (دفتر اول) ج۱، ص۵۶-۶۲. </ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
* غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
* غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
* فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌تا.  
* فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌تا.  
*[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15677/1/94 کاشانی، ملاعبدالرزاق، شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، تصحیح:‌علی شیروانی، تهران، الزهراء، ۱۳۷۹ش.]
* [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15677/1/94 کاشانی، ملاعبدالرزاق، شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، تصحیح:‌علی شیروانی، تهران، الزهراء، ۱۳۷۹ش.]
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1119814 ماهروزاده، طاهره، رابطه توکل و توسل به اسباب، نامه جامعه، سال سیزدهم، ش ۱۱۵، پاییز ۱۳۹۴ش.]
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1119814 ماهروزاده، طاهره، رابطه توکل و توسل به اسباب، نامه جامعه، سال سیزدهم، ش ۱۱۵، پاییز ۱۳۹۴ش.]
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
* مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، مثنوی معنوی، تصحیح: رینولد نیکلسون، اهتمام: نصرالله پورجوادی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
* مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، مثنوی معنوی، تصحیح: رینولد نیکلسون، اهتمام: نصرالله پورجوادی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
* نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، تصحیح: سید محمد کلانتر، نجف، مطبعة النجف، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م.  
* نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، تصحیح: سید محمد کلانتر، نجف، مطبعة النجف، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م.  
* غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
* ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقائیس اللغه، تصحیح: عبدالسلام محمد هارون، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۰۴ق.
* نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، تصحیح: سید محمد کلانتر، نجف، مطبعة النجف، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م.
* فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌تا.
* تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح: مصطفی درایتی، قم، دفتر تبلیغات، ۱۳۶۶ش.
* شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، نجف، مطبعة حیدریه، بیتا.
* الفقه المنسوب الی الامام الرضا علیه‌السلام، مشهد، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۶ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.
* طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م/۱۳۴۴ش.
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1119814 ماهروزاده، طاهره، رابطه توکل و توسل به اسباب، نامه جامعه، سال سیزدهم، ش ۱۱۵، پاییز ۱۳۹۴ش.]
* [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15677/1/94 کاشانی، ملاعبدالرزاق، شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، تصحیح:‌علی شیروانی، تهران، الزهراء، ۱۳۷۹ش.]
*امام خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸ش.
* [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6368 خواجه نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، تهران، علمیه اسلامیه، بی‌تا.]
* مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، مثنوی معنوی، تصحیح: رینولد نیکلسون، اهتمام: نصرالله پورجوادی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=255975 tebyan.net مصاحبه با آیت الله سید رضی شیرازی]
* [http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=255975 tebyan.net مصاحبه با آیت الله سید رضی شیرازی]