پرش به محتوا

توکل: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۵۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
افزایش منبع
جز (افزایش مطلب)
جز (افزایش منبع)
خط ۸: خط ۸:
توکل در لغت به معنای «اظهار ناتوانی در کاری و اعتماد کردن به دیگری» است.<ref>ابن فارس، معجم مقائیس اللغه، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۳۶.</ref> در اصطلاح، به معنای آن است که انسان معتقد باشد که جز خداوند مؤثری وجود ندارد<ref> غزالی، احیاء علوم الدین، ج۴، ص۲۷۷. </ref> و تنها به او اعتماد کند<ref> اخلاق در قرآن، ج۲، ص۲۴۷.</ref> و از غیر او قطع امید نماید.<ref> نراقی، ج۲، ص۳۸۴.</ref> از این‌رو متوکل کسی است که فقط به خدا متکی است و به غیر او امید ندارد.
توکل در لغت به معنای «اظهار ناتوانی در کاری و اعتماد کردن به دیگری» است.<ref>ابن فارس، معجم مقائیس اللغه، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۳۶.</ref> در اصطلاح، به معنای آن است که انسان معتقد باشد که جز خداوند مؤثری وجود ندارد<ref> غزالی، احیاء علوم الدین، ج۴، ص۲۷۷. </ref> و تنها به او اعتماد کند<ref> اخلاق در قرآن، ج۲، ص۲۴۷.</ref> و از غیر او قطع امید نماید.<ref> نراقی، ج۲، ص۳۸۴.</ref> از این‌رو متوکل کسی است که فقط به خدا متکی است و به غیر او امید ندارد.


[[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] توکل را به معنای ارجاع دادن تأثیر امور به خداوند و تنها او را مؤثر دانستن دانسته است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۹، ص۷۸.</ref> همچنین بر پایه روایتی از [[پیامبر اکرم]]، معنای توکل آن است که انسان بداند آفریدگان هیچ سود و زیانی برای او ندارند و فقط به خداوند امیدوار باشد و از غیر او نترسد و تنها برای او کار کند. <ref>ری شهری، میزان الحکمه، ۱۴۲۲ق، ج۱۱، ص۴۸۵۷، ح۲۲۵۲۳.</ref>
[[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] توکل را به معنای ارجاع دادن تأثیر امور به خداوند و تنها او را مؤثر دانستن دانسته است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۹، ص۷۸.</ref> همچنین بر پایه روایتی از [[پیامبر اکرم]]، معنای توکل آن است که انسان بداند آفریدگان هیچ سود و زیانی برای او ندارند و فقط به خداوند امیدوار باشد و از غیر او نترسد و تنها برای او کار کند. <ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۲۶۱.</ref>


=== رابطه توکل با تفویض، رضا و تسلیم ===
=== رابطه توکل با تفویض، رضا و تسلیم ===
خط ۱۶: خط ۱۶:


== اهمیت و جایگاه==
== اهمیت و جایگاه==
توکل و مشتقات آن ۷۰ بار در قرآن به کار رفته است.{{مدرک}} قرآن در موارد متعددی از [[ایمان]] و توکل در کنار یکدیگر سخن به میان آورده<ref>سوره ملک، آیه۲۹؛ سوره یونس، آیه۸۴؛ سوره مائده، آیه۲۳؛ سوره شوری، آیه۳۶؛ سوره نحل، آیه۹۹؛ سوره انفال، آیه۲.</ref> و توکل را لازمه [[ایمان]] دانسته است.<ref> سوره آل عمران، آیه۱۲۲؛ سوره مائده، آیه۲۳؛ طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۱۸۸.</ref> به عنوان نمونه در آیه «مؤمنان کسانی هستند که ... و تنها بر پروردگارشان توکل دارند.»<ref>سوره انفال، آیه۲.</ref>{{یادداشت|اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ اِذا ذُکرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ اذا تُلِیتْ عَلَیهِمْ ایاتُهُ زادَتْهُمْ ایمانَاً وَ عَلی رَبِّهِمْ یتَوَکلُونَ}} توکل از ویژگی‌های مؤمنان معرفی شده و در آیات متعدد دیگری نیز تعبیر «و عَلی اللّهِ فَلْیتَوَکَلِ المُؤمنون» به کار رفته است.<ref>سوره آل عمران، آیات ۱۲۲،۱۶۰؛ سوره مائده، آیه ۱۱؛ سوره توبه، آیه ۵۱؛ سوره ابراهیم، آیه ۱۱؛ سوره تغابن، آیه۱۳؛ سوره مجادله ،آيه۱۰.</ref> همچنین آمده است که خدا متوکلان را دوست دارد <ref>سوره آل عمران، آیه۱۵۹.</ref>و کسی که بر خدا توکل کند خدا او را کفایت می کند. <ref>سوره طلاق، آیه۳.</ref>
توکل و مشتقات آن ۷۰ بار در قرآن به کار رفته است.<ref>ماهروزاده، رابطه توکل و توسل به اسباب، ص۶۴.</ref> قرآن در موارد متعددی از [[ایمان]] و توکل در کنار یکدیگر سخن به میان آورده<ref>سوره ملک، آیه۲۹؛ سوره یونس، آیه۸۴؛ سوره مائده، آیه۲۳؛ سوره شوری، آیه۳۶؛ سوره نحل، آیه۹۹؛ سوره انفال، آیه۲.</ref> و توکل را لازمه [[ایمان]] دانسته است.<ref> سوره آل عمران، آیه۱۲۲؛ سوره مائده، آیه۲۳؛ طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۱۸۸.</ref> به عنوان نمونه در آیه «مؤمنان کسانی هستند که ... و تنها بر پروردگارشان توکل دارند.»<ref>سوره انفال، آیه۲.</ref>{{یادداشت|اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ اِذا ذُکرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ اذا تُلِیتْ عَلَیهِمْ ایاتُهُ زادَتْهُمْ ایمانَاً وَ عَلی رَبِّهِمْ یتَوَکلُونَ}} توکل از ویژگی‌های مؤمنان معرفی شده و در آیات متعدد دیگری نیز تعبیر «و عَلی اللّهِ فَلْیتَوَکَلِ المُؤمنون» به کار رفته است.<ref>سوره آل عمران، آیات ۱۲۲،۱۶۰؛ سوره مائده، آیه ۱۱؛ سوره توبه، آیه ۵۱؛ سوره ابراهیم، آیه ۱۱؛ سوره تغابن، آیه۱۳؛ سوره مجادله ،آيه۱۰.</ref> همچنین آمده است که خدا متوکلان را دوست دارد <ref>سوره آل عمران، آیه۱۵۹.</ref>و کسی که بر خدا توکل کند خدا او را کفایت می کند. <ref>سوره طلاق، آیه۳.</ref>


در احادیث نیز توکل تبیین و بر آن سفارش شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۳-۶۵؛ مجلسی، ج ۶۸، ص۱۳۵، ۱۳۸، ۱۴۳، ۱۴۷، ۱۵۳.</ref> بر پایه روایتی، از [[امام علی(ع)]]، توکل در کنار تفویض، رضا به قضای الهی و تسلیم در برابر اوامر او، یکی از ارکان چهارگانه [[ایمان]] شمرده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۷.</ref>همچنین بنا بر حدیثی از [[امام رضا(ع)]] توکل بر خدا یکی از اجزای [[یقین]] است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۲.</ref> در [[حدیث جنود عقل و جهل]] از [[امام صادق(ع)]]، توکل از جنود عقل و ضد [[حرص]] معرفی شده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۱.</ref>
در احادیث نیز توکل تبیین و بر آن سفارش شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۳-۶۵؛ مجلسی، ج ۶۸، ص۱۳۵، ۱۳۸، ۱۴۳، ۱۴۷، ۱۵۳.</ref> بر پایه روایتی، از [[امام علی(ع)]]، توکل در کنار تفویض، رضا به قضای الهی و تسلیم در برابر اوامر او، یکی از ارکان چهارگانه [[ایمان]] شمرده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۷.</ref>همچنین بنا بر حدیثی از [[امام رضا(ع)]] توکل بر خدا یکی از اجزای [[یقین]] است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۲.</ref> در [[حدیث جنود عقل و جهل]] از [[امام صادق(ع)]]، توکل از جنود عقل و ضد [[حرص]] معرفی شده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۱.</ref>
خط ۶۵: خط ۶۵:
* الفقه المنسوب الی الامام الرضا علیه‌السلام، مشهد، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۶ق.  
* الفقه المنسوب الی الامام الرضا علیه‌السلام، مشهد، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۶ق.  
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.
* طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م/۱۳۴۴ش.
* طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م/۱۳۴۴ش.
*مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب.
*مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب.
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1119814 ماهروزاده، طاهره، رابطه توکل و توسل به اسباب، نامه جامعه]
{{پایان}}
{{پایان}}