۱۷٬۸۰۹
ویرایش
محمد بن علی الهادی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش منبع
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش منبع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش منبع) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
آرامگاه سید محمد در شهر [[بلد]] در ۵۰ كیلومتری جنوب [[سامراء]] قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌رود. | آرامگاه سید محمد در شهر [[بلد]] در ۵۰ كیلومتری جنوب [[سامراء]] قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌رود. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
سید محمد فرزند [[امام هادی(ع)]] بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref> گفته شده مادرش [[مادر امام حسن عسکری|حدیث]] یا سلیل نام داشت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در حدود سال ۲۲۸ق در [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد شد.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور [[متوکل عباسی]]، به [[سامرا]] احضار شد، سید محمد در صریا ماند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست ولی گفته شده در [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] از سامراء راهی مدینه شد.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.</ref> هنگامی که به [[بلد]] رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.<ref>ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.</ref> | سید محمد فرزند [[امام هادی(ع)]] بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref> گفته شده مادرش [[مادر امام حسن عسکری|حدیث]] یا سلیل نام داشت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در حدود سال ۲۲۸ق در [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد شد.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور [[متوکل عباسی]]، به [[سامرا]] احضار شد، سید محمد در صریا ماند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست ولی گفته شده در [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] از سامراء راهی مدینه شد.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.</ref> هنگامی که به [[بلد]] رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.<ref>ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.</ref> | ||
=== نوادگان=== | === نوادگان=== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
به گفته [[باقر شریف قرشی]] محقق شیعی (درگذشته۱۴۳۳ق) اخلاق و ادب سید محمّد او را از دیگران متمایز میساخت.<ref>قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.</ref> از این‌رو برخی شیعیان تصور می‌کردند که امامت پس از امام هادی(ع) به او می‌رسد.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۱؛ قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.</ref> همچنین سید محمد همواره ملازم امام عسکری بود<ref> | به گفته [[باقر شریف قرشی]] محقق شیعی (درگذشته۱۴۳۳ق) اخلاق و ادب سید محمّد او را از دیگران متمایز میساخت.<ref>قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.</ref> از این‌رو برخی شیعیان تصور می‌کردند که امامت پس از امام هادی(ع) به او می‌رسد.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۱؛ قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.</ref> همچنین سید محمد همواره ملازم امام عسکری بود<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات محمد بن علی الهادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)، ص۲۱.</ref> و به گفته باقرشریف قرشی امام عسکری تربیت و آموزش او را برعهده داشت.<ref>قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.</ref>بر پایه آنچه که محدث قمی نقل کرده امام حسن عسکری(ع) در مصیبت او گریبان خود را چاک زد و در پاسخ کسانی که به او اعتراض کردند به گریبان چاک دادن موسی در مرگ برادرش هارون استناد کرد.<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۴۱۰؛ قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ص۵۲۲.</ref> | ||
بنا به گزارش [[سعد بن عبدالله اشعری]] و [[حسن بن موسی نوبختی]] از فرقه‌نگاران شیعی قرن سوم و چهارم پس از شهادت امام هادی(ع)، گروهی از شیعیان وفات سید محمد را انکار کرده و به [[امامت]] او معتقد شدند. آنان می‌گفتند سید محمد، جانشین پدرش و همان [[مهدی موعود]] است. چراکه امام هادی(ع) او را برای [[امامت]] معرفی کرده و از آنجا که نسبت [[دروغ]] بر امام جایز نیست و [[بداء]] هم رخ نداده، پس او در حقیقت نمرده و پدرش از گزند مردم او را پنهان کرده است.<ref> اشعری قمی، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref> با آنکه سید محمد در زمان حیات امام هادی(ع) از دنیا رفته بود<ref> اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱.</ref> و امام هادی(ع) در [[مجلس ختم|مجلس ختمی]] که برایش برگزار کرد، به امامت [[امام حسن عسکری(ع)]] اشاره کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۲۴۶.</ref> بر پایه روایتی در این مراسم حدود ۱۵۰ نفر از [[آل ابی‌طالب]]، [[بنی‌هاشم]] و [[قریش]] حضور داشتند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۲۴۶.</ref> | بنا به گزارش [[سعد بن عبدالله اشعری]] و [[حسن بن موسی نوبختی]] از فرقه‌نگاران شیعی قرن سوم و چهارم پس از شهادت امام هادی(ع)، گروهی از شیعیان وفات سید محمد را انکار کرده و به [[امامت]] او معتقد شدند. آنان می‌گفتند سید محمد، جانشین پدرش و همان [[مهدی موعود]] است. چراکه امام هادی(ع) او را برای [[امامت]] معرفی کرده و از آنجا که نسبت [[دروغ]] بر امام جایز نیست و [[بداء]] هم رخ نداده، پس او در حقیقت نمرده و پدرش از گزند مردم او را پنهان کرده است.<ref> اشعری قمی، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref> با آنکه سید محمد در زمان حیات امام هادی(ع) از دنیا رفته بود<ref> اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱.</ref> و امام هادی(ع) در [[مجلس ختم|مجلس ختمی]] که برایش برگزار کرد، به امامت [[امام حسن عسکری(ع)]] اشاره کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۲۴۶.</ref> بر پایه روایتی در این مراسم حدود ۱۵۰ نفر از [[آل ابی‌طالب]]، [[بنی‌هاشم]] و [[قریش]] حضور داشتند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۲۴۶.</ref> | ||
به گفته [[میرزا حسین نوری]] محدث شیعی (درگذشته ۱۳۲۰ق) کرامات سید محمد متواتر و نزد [[اهل سنت]] هم معروف است. مردم عراق می‌ترسند به نام او [[سوگند]] یاد کنند. اگر کسی از آنان را به برداشتن مالی متهم کنند، آن را برمی‌گردانند، ولی به سید محمد [[سوگند|قسم]] نمی‌خورند.<ref>نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> در برخی منابع، [[کرامت|کراماتی]] از سید محمد نقل شده است.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی، نشر مشعر، ص۳۰۲.</ref> [[محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)» حدود ۶۰ کرامت از وی ذکر کرده است. | به گفته [[میرزا حسین نوری]] محدث شیعی (درگذشته ۱۳۲۰ق) کرامات سید محمد متواتر و نزد [[اهل سنت]] هم معروف است. مردم عراق می‌ترسند به نام او [[سوگند]] یاد کنند. اگر کسی از آنان را به برداشتن مالی متهم کنند، آن را برمی‌گردانند، ولی به سید محمد [[سوگند|قسم]] نمی‌خورند.<ref>نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> در برخی منابع، [[کرامت|کراماتی]] از سید محمد نقل شده است.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی، نشر مشعر، ص۳۰۲.</ref> [[محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)» حدود ۶۰ کرامت از وی ذکر کرده است.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.</ref> | ||
== حرم== | == حرم== | ||
[[پرونده:Seyyed mohammad2.jpg|بندانگشتی|آسیب‌دیدن ساختمان مرقد سید محمد در حمله [[داعش]] (سال ۱۳۹۵ش)]] | [[پرونده:Seyyed mohammad2.jpg|بندانگشتی|آسیب‌دیدن ساختمان مرقد سید محمد در حمله [[داعش]] (سال ۱۳۹۵ش)]] | ||
مرقد سید محمد در شهر بلد در | مرقد سید محمد در شهر بلد و در فاصله [[کاظمین]] و [[سامرا]] قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌رود. معمولا کسانی که برای زیارت [[حرم عسکریین]] به سامرا می‌روند مرقد سید محمد را نیز زیارت می‌کنند. | ||
از تاریخ بنای اولیه حرم سید محمد، اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال گفته شده از تعمیراتی که در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ق در این آستانه انجام گرفته برمی‌آید که بنای نخستین آن متعلّق به قرن چهارم است که به دستور [[عضدالدوله دیلمی]] از حاکمان [[آل بویه]] انجام گرفته است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۰.</ref> بنای دوم آن مربوط به قرن دهم قمری است که به‌دستور [[شاه اسماعیل صفوی]]، پس از فتح بغداد ایجاد شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.</ref> | |||
از تاریخ بنای اولیه حرم سید محمد، اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال گفته شده از تعمیراتی که در سال‌های ۱۳۷۹ | |||
همچنین از تجدید بنای مرقد سید محمد در سال ۱۱۸۹ق نیز سخن گفته شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.</ref> زین‌العابدین بن محمد سلماسی درگذشته ۱۲۶۶ق از شاگردان [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] در سال ۱۲۰۸ق به دستور امیرحسین خان سردار، بنایی از آجر و گچ برآن بنا کرد و مکانی برای اسکان زایران ساخت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۸.</ref> در سال ۱۲۴۴ق ملامحمد صالح قزوینی حائری بناهای سابق را خراب کرد و بنای جدیدی همراه با گنبد کاشی‌کاری‌شده ایجاد کرد. این بازسازی در سال ۱۲۵۰ق پایان یافت.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.</ref> گفته شده [[سید محسن امین]] در سال ۱۲۵۰ق سردار حسین‌خان و در سال ۱۳۱۰ق [[میرزا حسین نوری]] آن را تعمیر کرده‌اند.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.</ref> همچنین [[میرزای شیرازی]] (۱۲۳۰-۱۳۱۲ق) از مراجع تقلید پس از سکونت در [[سامرا]] و نیز میرزامحمد تهرانی عسکری تعمیراتی در حرم سید محمد انجام دادند و حجره‌هایی به آن افزودند.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.</ref> | همچنین از تجدید بنای مرقد سید محمد در سال ۱۱۸۹ق نیز سخن گفته شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.</ref> زین‌العابدین بن محمد سلماسی درگذشته ۱۲۶۶ق از شاگردان [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] در سال ۱۲۰۸ق به دستور امیرحسین خان سردار، بنایی از آجر و گچ برآن بنا کرد و مکانی برای اسکان زایران ساخت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۸.</ref> در سال ۱۲۴۴ق ملامحمد صالح قزوینی حائری بناهای سابق را خراب کرد و بنای جدیدی همراه با گنبد کاشی‌کاری‌شده ایجاد کرد. این بازسازی در سال ۱۲۵۰ق پایان یافت.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.</ref> گفته شده [[سید محسن امین]] در سال ۱۲۵۰ق سردار حسین‌خان و در سال ۱۳۱۰ق [[میرزا حسین نوری]] آن را تعمیر کرده‌اند.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.</ref> همچنین [[میرزای شیرازی]] (۱۲۳۰-۱۳۱۲ق) از مراجع تقلید پس از سکونت در [[سامرا]] و نیز میرزامحمد تهرانی عسکری تعمیراتی در حرم سید محمد انجام دادند و حجره‌هایی به آن افزودند.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۰: | ||
==تک‌نگاری== | ==تک‌نگاری== | ||
درباره سید محمد آثار نوشته شده است برخی از آنها عبارتند از: | درباره سید محمد آثار نوشته شده است برخی از آنها عبارتند از: | ||
*'''حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)''' اثر [[محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در احوال سید محمد. این کتاب به زبان عربی تألیف شده و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است. کتاب دو بخش دارد: بخش اول به | *'''حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)''' اثر [[محمدعلی اردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در احوال سید محمد. این کتاب به زبان عربی تألیف شده و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است. کتاب دو بخش دارد: بخش اول به معرفی سید محمد و مرقد او<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰.</ref> و بخش دوم به کراماتی از او اختصاص دارد.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.</ref> اردوبادی در این کتاب به تاریخچه بنای مرقد سید محمد پرداخته است او ضمن اشاره به گفته حسن بن موسی نوبختی در ذیل بحث از فرقه منسوب به سید محمد که از مرگ او در سامرا یاد کرده<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.</ref>شهرت مزار سید محمد را به خورشید تشبیه کرده است.<ref>اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)، ۱۴۲۷ق، ص۳۵.</ref> | ||
*'''رساله‌ای در کرامات سید محمد بن علی الهادی'''، تألیف جابر آل عبدالغفار کشمیری. | *'''رساله‌ای در کرامات سید محمد بن علی الهادی'''، تألیف جابر آل عبدالغفار کشمیری. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۷: | ||
*قمی، عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم و الاآثار مع تطیق النصوص الوارده علی بحار الانوار، قم، دارالاسوه، ۱۴۱۴ق. | *قمی، عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم و الاآثار مع تطیق النصوص الوارده علی بحار الانوار، قم، دارالاسوه، ۱۴۱۴ق. | ||
*نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۴ق. | *نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۴ق. | ||
* اردوبادی، محمدعلی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع)، دارالمحجة البیضاء، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{امام هادی}} | {{امام هادی}} | ||