قاعده لاضرر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱. روایاتی که جمله «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» و یا «لاضرر و لاضرار» عیناٌ در آنها ذکر شده است و این خودش دو دسته است:<ref>سبحانی، ایضاحات السنیة للقواعد الفقهیة، ۱۳۹۴ش، ص۱۰۲.</ref>

::::الف. روایات مربوط به ماجرای [[سمرة بن جندب فزاری|سَمُرَة بن جُنْدَب‏ فَزاری]]{{یادداشت|[[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] روایتی را از [[زرارة بن اعین|زرارة]] به نقل از [[امام باقر(ع)]] آورده است که در زمان [[پیامبر(ص)]] شخصی بود به نام [[سمرة بن جندب]] و در باغ یکی از [[انصار]] درخت خرمایی داشت و بدون اجازه به درخت خود سر می‌زد و این کار او موجب ناراحتی مرد انصاری شد و او به پیامبر شکایت برد. پیامبر سمرة بن جندب را احضار کرد و از او خواست هنگام ورود به باغ اجازه بگیرد، اما سمره نپذیرفت. پیامبر به او پیشنهاد فروختن درخت و یا بخشیدن آن در مقابل درختی در [[بهشت]] داد که او همه این‌ها را رد کرد. در نهایت پیامبر به مرد انصاری گفت برو و درخت خرمای او را از ریشه درآور و نزد او بیانداز؛ زیرا «لاضرر و لاضرار فی الاسلام؛ در اسلام ضرر و زیان زدن ممنوع است.» (کلینی، الکافی، ۱۴۳۰ق، ج۱۰، ص۴۷۶.) روایت دیگری با همین مضمون را کلینی نقل کرده است که الفاظ آن اندکی متفاوت است. «انک رجل مضار و لاضرر و لا ضرار علی مؤمن» (کلینی، الکافی، ۱۴۳۰ق، ج۱۰، ص۴۸۵-۴۸۶.)}} که با الفاظ مختلف وارد شده<ref>سبحانی، ایضاحات السنیة للقواعد الفقهیة، ص۱۰۲.</ref> و مشتمل بر چهار روایت است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۵، ص۴۲۷-۴۲۹.</ref>

۲. روایاتی که جمله «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» در متن آنها وارد نشده و خود دو دسته اند: یک دسته روایاتی که فقط با لفظ «ضرار» وارد شده‌اند<ref>سبحانی، ایضاحات السنیة للقواعد الفقهیة، ۱۳۹۴ش، ص۱۱۳؛ حرعاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۶ق، ج۱۸، ص۲۷۵.</ref> و دسته دیگر روایاتی‌اند که بر حرمت ضرر زدن به خود و دیگری دلالت می‌کنند.<ref>سبحانی، ایضاحات السنیة للقواعد الفقهیة، ۱۳۹۴ش، ص۱۱۴؛ کلینی، الکافی، ۱۴۳۰ق، ج۱۰، ص۴۸۳.</ref>