پرش به محتوا

ولایت امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۵۸: خط ۵۸:
==ولایت، شرط قبولی یا صحت ایمان و اعمال==
==ولایت، شرط قبولی یا صحت ایمان و اعمال==
[[پرونده:شاهی که ولی بود علی بود.jpg|بندانگشتی|300x300px|نستعلیق و نقاشی‌خط اثر جواد بختیاری]]
[[پرونده:شاهی که ولی بود علی بود.jpg|بندانگشتی|300x300px|نستعلیق و نقاشی‌خط اثر جواد بختیاری]]
در برخی روایات، ولایت امام علی(ع) شرط قبولی [[ایمان]] دانسته شده است. برای نمونه در روایتی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است: «... عَلِیٌّ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ ... لَايَقْبَلُ‏ اللَّهُ‏ الْإِیمَانَ‏ إِلَّا بِوَلَايَتِهِ‏ وَ طَاعَتِهِ؛ علی [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] است و ایمان پذیرفته نمی‌شود مگر به ولایت و اطاعت او».<ref>صدوق، الأمالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۱؛ طبری آملی، بشارة المصطفى لشيعة المرتضى، ۱۳۸۳ق، ص۱۸؛ نیز نگاه کنید به خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۳۴.</ref>
در برخی روایات، ولایت امام علی(ع) شرط قبولی [[ایمان]] دانسته شده است. برای نمونه در روایتی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است: «... عَلِیٌّ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ ... لَايَقْبَلُ‏ اللهُ‏ الْإِیمَانَ‏ إِلَّا بِوَلَايَتِهِ‏ وَ طَاعَتِهِ؛ علی [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] است و ایمان پذیرفته نمی‌شود مگر به ولایت و اطاعت او».<ref>صدوق، الأمالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۱؛ طبری آملی، بشارة المصطفى لشيعة المرتضى، ۱۳۸۳ق، ص۱۸؛ نیز نگاه کنید به خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۳۴.</ref>


در روایتی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] از پیامبر(ص)‌ نقل شده است که اگر کسی به‌اندازه عمر [[حضرت نوح(ع)|نوح]] عبادت و به‌اندازه کوه احد طلا انفاق کند، هزاران بار [[حج]] گذارد و در راه خدا شهید شود، اما ولایت امام علی(ع) را نپذیرفته باشد، خداوند او را با صورت در آتش [[جهنم]] می‌افکند و بوی بهشت را هرگز استشمام نمی‌کند.<ref>ابن‌شاذان قمی، الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۳ق، ص۹۶.</ref> مشابه این روایت درباره ولایت ائمه(ع) نیز نقل شده است.<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۵، ح۲۳۱۳.</ref> در [[تفسیر قمی]] در تفسیر آیه ۱۸ سوره ابراهیم آمده است که اگر کسی ولایت امام علی(ع) را نپذیرد، عملش باطل و مانند خاكسترى است كه باد تندی در روزى طوفانى بر آن بوزد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۶۸.</ref>
در روایتی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] از پیامبر(ص)‌ نقل شده است که اگر کسی به‌اندازه عمر [[حضرت نوح(ع)|نوح]] عبادت و به‌اندازه کوه احد طلا انفاق کند، هزاران بار [[حج]] گذارد و در راه خدا شهید شود، اما ولایت امام علی(ع) را نپذیرفته باشد، خداوند او را با صورت در آتش [[جهنم]] می‌افکند و بوی بهشت را هرگز استشمام نمی‌کند.<ref>ابن‌شاذان قمی، الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۳ق، ص۹۶.</ref> مشابه این روایت درباره ولایت ائمه(ع) نیز نقل شده است.<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۵، ح۲۳۱۳.</ref> در [[تفسیر قمی]] در تفسیر آیه ۱۸ سوره ابراهیم آمده است که اگر کسی ولایت امام علی(ع) را نپذیرد، عملش باطل و مانند خاكسترى است كه باد تندی در روزى طوفانى بر آن بوزد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۶۸.</ref>


در حدیثی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] بدون تصریح به ولایت امام علی(ع)، ولایت ولی الله شرط قبولی اعمال و ایمان ذکر شده است: «... أَمَا لَوْ أَنَّ رَجُلًا قَامَ لَيْلَهُ وَ صَامَ نَهَارَهُ وَ تَصَدَّقَ بِجَمِيعِ مَالِهِ وَ حَجَّ جَمِيعَ دَهْرِهِ وَ لَمْ يَعْرِفْ وَلَايَةَ وَلِيِّ اللَّهِ فَيُوَالِيَهُ وَ يَكُونَ جَمِيعُ أَعْمَالِهِ بِدَلَالَتِهِ إِلَيْهِ، مَا كَانَ لَهُ عَلَى اللَّهِ حَقٌّ فِي ثَوَابِهِ، وَ لَا كَانَ مِنْ أَهْلِ الْإِيمَان‏؛ همانا اگر مردی شب‌ها را به عبادت بپا خیزد و روزها را روزه بدارد، همه اموالش را صدقه دهد، تمام دوران عمرش را حج گزارد، اما ولایت ولی خدا را نشناسد تا از او پیروی کند، و اعمالش با راهنمایی او نباشد، برای او ثوابی از سوی خداوند متعال نخواهد بود و او از اهل ایمان نیست».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۹، ح۵.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] این حدیث را [[حدیث صحیح|صحیح]] دانسته<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۲.</ref> و در توضیح اینکه چرا چنین کسی ثوابی ندارد گفته است زیرا چنین کسی مؤمن شمرده نمی‌شود و براساس [[آیه|آیات]] تنها به مؤمنان وعده [[ثواب]] داده شده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۸.</ref>
در حدیثی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] بدون تصریح به ولایت امام علی(ع)، ولایت ولی الله شرط قبولی اعمال و ایمان ذکر شده است: «... أَمَا لَوْ أَنَّ رَجُلًا قَامَ لَيْلَهُ وَ صَامَ نَهَارَهُ وَ تَصَدَّقَ بِجَمِيعِ مَالِهِ وَ حَجَّ جَمِيعَ دَهْرِهِ وَ لَمْ يَعْرِفْ وَلَايَةَ وَلِيِّ اللهِ فَيُوَالِيَهُ وَ يَكُونَ جَمِيعُ أَعْمَالِهِ بِدَلَالَتِهِ إِلَيْهِ، مَا كَانَ لَهُ عَلَى اللهِ حَقٌّ فِي ثَوَابِهِ، وَ لَا كَانَ مِنْ أَهْلِ الْإِيمَان‏؛ همانا اگر مردی شب‌ها را به عبادت بپا خیزد و روزها را روزه بدارد، همه اموالش را صدقه دهد، تمام دوران عمرش را حج گزارد، اما ولایت ولی خدا را نشناسد تا از او پیروی کند، و اعمالش با راهنمایی او نباشد، برای او ثوابی از سوی خداوند متعال نخواهد بود و او از اهل ایمان نیست».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۹، ح۵.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] این حدیث را [[حدیث صحیح|صحیح]] دانسته<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۲.</ref> و در توضیح اینکه چرا چنین کسی ثوابی ندارد گفته است زیرا چنین کسی مؤمن شمرده نمی‌شود و براساس [[آیه|آیات]] تنها به مؤمنان وعده [[ثواب]] داده شده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۸.</ref>


در اینکه ولایت شرط صحت اعمال است و عبادات در صورت فقدان آن باطل است و قضا دارند، یا آنکه ولایت شرط قبولی اعمال است و بدون آن اعمال گرچه در ظاهر صحیح‌اند و قضا ندارند، اما مقبول نیستند، میان علمای شیعه اختلاف‌نظر وجود دارد؛ عده‌ای از علما،‌<ref>برای نمونه نگاه کنید به موسوی عاملی، مدارک الاحکام، ‌۱۴۱۱ق، ج۷، ص۷۵؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ‌۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۴؛ خوئی، موسوعة الامام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۲۱، ص۴۵۲-۴۵۴؛ طباطبایی قمی، الغایة القصوی (کتاب الصوم)، ۱۴۱۷ق ص۲۸۷.</ref> پذیرش ولایت را شرط صحت عبادات و اعمال، و گروهی<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ‌۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۱۲ و ۶۱۳، حاشیه بروجردی و کاشف الغطا؛ امام خمینی، شرح چهل حدیث، ‌۱۳۸۱ش، ص۵۷۶-۵۷۸؛ سبحانی، المحصول فی علم الاصول،‌ ‌۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۸۰ و ۱۸۱.</ref> آن را شرط قبولی اعمال و استحقاق ثواب دانسته‌اند.  
در اینکه ولایت شرط صحت اعمال است و عبادات در صورت فقدان آن باطل است و قضا دارند، یا آنکه ولایت شرط قبولی اعمال است و بدون آن اعمال گرچه در ظاهر صحیح‌اند و قضا ندارند، اما مقبول نیستند، میان علمای شیعه اختلاف‌نظر وجود دارد؛ عده‌ای از علما،‌<ref>برای نمونه نگاه کنید به موسوی عاملی، مدارک الاحکام، ‌۱۴۱۱ق، ج۷، ص۷۵؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ‌۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۴؛ خوئی، موسوعة الامام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۲۱، ص۴۵۲-۴۵۴؛ طباطبایی قمی، الغایة القصوی (کتاب الصوم)، ۱۴۱۷ق ص۲۸۷.</ref> پذیرش ولایت را شرط صحت عبادات و اعمال، و گروهی<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ‌۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۱۲ و ۶۱۳، حاشیه بروجردی و کاشف الغطا؛ امام خمینی، شرح چهل حدیث، ‌۱۳۸۱ش، ص۵۷۶-۵۷۸؛ سبحانی، المحصول فی علم الاصول،‌ ‌۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۸۰ و ۱۸۱.</ref> آن را شرط قبولی اعمال و استحقاق ثواب دانسته‌اند.  
۱۷٬۴۸۳

ویرایش