پرش به محتوا

نرجس: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ مارس ۲۰۱۹
جز
تمیز کاری
imported>Zakeri
جز (تمیز کاری)
خط ۵۲: خط ۵۲:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''نرجس'''، مادر [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(ع)]] و بنابر نظر مشهور کنیز [[امام عسکری(ع)]]. برای وی نام‌هایی چون سوسن، صَقیل یا صِیقَل، حدیثه، ملیکه و ریحانه نیز ذکر شده است. از زندگانی نرجس اطلاعات چندانی در دست نیست و بیشترِ آنچه در منابع آمده، درباره ملیت و هویت اوست که گزارش‌های این زمینه نیز اختلاف‌های بسیاری دارند. برخی گزارش‌ها او را کنیزی پروش‌یافته در خانه [[حکیمه دختر امام جواد|حکیمه خاتون]] (عمه امام حسن عسکری) و برخی دیگر او را کنیزی سیاه‌پوست یا کنیزی اهل نوبه معرفی کرده‌اند.  
'''نرجس'''، مادر [[امام زمان(عج)]] و بنابر نظر مشهور کنیز [[امام عسکری(ع)]]. برای وی نام‌هایی چون سوسن، صَقیل یا صِیقَل، حدیثه، ملیکه و ریحانه نیز ذکر شده است. از زندگانی نرجس اطلاعات چندانی در دست نیست و بیشترِ آنچه در منابع آمده، درباره ملیت و هویت اوست که گزارش‌های این زمینه نیز اختلاف‌های بسیاری دارند. برخی گزارش‌ها او را کنیزی پروش‌یافته در خانه [[حکیمه خاتون]] (عمه [[امام عسکری(ع)]]) و برخی دیگر او را کنیزی سیاه‌پوست یا کنیزی اهل نوبه معرفی کرده‌اند.  


روایتی نیز وجود دارد که مادر امام زمان را ملیکه (ملیکا) نوه پادشاه روم خوانده است که به اسارت [[مسلمانان]] درآمد. برخی ضعف‌ها مثل وجود راویان ناشناخته در سندِ این حدیث، و نقل داستان‌گونه آن موجب شده است علما این روایت را معتبر ندانند. یکی از دلایل اختلاف بر سر نام و هویت مادر امام زمان را پنهانی‌بودن ولادت امام زمان دانسته‌اند.  
روایتی نیز وجود دارد که مادر امام زمان را ملیکه (ملیکا) نوه پادشاه روم خوانده است که به اسارت [[مسلمانان]] درآمد. برخی ضعف‌ها مثل وجود راویان ناشناخته در سندِ این حدیث، و نقل داستان‌گونه آن موجب شده است علما این روایت را معتبر ندانند. یکی از دلایل اختلاف بر سر نام و هویت مادر امام زمان را پنهانی‌بودن ولادت امام زمان دانسته‌اند.  
خط ۵۹: خط ۵۹:


==نام‌ها==
==نام‌ها==
مادر [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(ع)]] به نام‌های متعددی خوانده شده است: نرجس،<ref>رجوع کنید به: شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۱ق، ص۲۴۸؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۱۳.</ref> سوسن،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ ابن ابی الثلج، «تاریخ الائمه»، ۱۳۹۶ق، ص۲۶؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۱۲۱.</ref> صَقِیل یا صیقل،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ ابن حزم، جمهره انساب العرب، ۱۹۸۲م، ص۶۱؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۷۲؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۱۲۱.</ref> ریحانه،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> حدیثه، حکیمه، ملیکه و خَمط.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۱.</ref> همچنین در گزارشی که [[شهید ثانی]] آن را ضعیف می‌داند نام وی، مریم بنت زید العلویه گفته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۱، ص۲۸.</ref> در میان این نام‌ها معروف‌ترین نام نرجس است؛ در قدیمی‌ترین گزارش (گزارش مسعودی)<ref>رجوع کنید به: مسعودی، إثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۸.</ref> و همچنین در [[حدیث|روایت]] [[حکیمه دختر امام جواد|حکمیه خاتون]] که مشهورترین<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۸۲.</ref> روایت درباره تولد حضرت مهدی است، نام مادر امام زمان، نرجس ذکر شده است.<ref>رجوع کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۱، ص۲.</ref>
مادر [[امام زمان(عج)]] به نام‌های متعددی خوانده شده است: نرجس،<ref>رجوع کنید به: شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۱ق، ص۲۴۸؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۱۳.</ref> سوسن،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ ابن ابی الثلج، «تاریخ الائمه»، ۱۳۹۶ق، ص۲۶؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۱۲۱.</ref> صَقِیل یا صیقل،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲؛ ابن حزم، جمهره انساب العرب، ۱۹۸۲م، ص۶۱؛ شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۷۲؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۱۲۱.</ref> ریحانه،<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> حدیثه، حکیمه، ملیکه و خَمط.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۱.</ref> همچنین در گزارشی که [[شهید ثانی]] آن را ضعیف می‌داند نام وی، مریم بنت زید العلویه گفته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۱، ص۲۸.</ref> در میان این نام‌ها معروف‌ترین نام نرجس است؛ در قدیمی‌ترین گزارش (گزارش مسعودی)<ref>رجوع کنید به: مسعودی، إثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۸.</ref> و همچنین در [[حدیث|روایت]] [[حکیمه دختر امام جواد|حکمیه خاتون]] که مشهورترین<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۸۲.</ref> روایت درباره تولد حضرت مهدی است، نام مادر امام زمان، نرجس ذکر شده است.<ref>رجوع کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۱، ص۲.</ref>


گفته شده تعدد نام‌ها به این دلیل است که در فرهنگ عربی آن دوران، تعدد نام برای کنیزان مرسوم بوده و بیشتر از اسامی گل‌ها استفاده می‌شده است.<ref>صدر، موسوعة الامام المهدی، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> برخی نیز احتمال داده‌اند بسیاری از این نام‌ها ناظر به القابی است که نرجس به سبب زادن امام مهدی(ع) متصف به آن شده است؛ مثلا صیقل یا صقیل (در فارسی به معنای درخشنده) وصفی است که وی به سبب وجود نور امام مهدی(ع) یا به سبب درخشندگی و نورانی‌بودن چهره، به آن متصف شده است.<ref>رجوع کنید به: محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۶؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> در عین حال گفته شده مادر امام زمان قبل از ولادت امام نیز نامش «صقیل» بوده است.<ref>علوی، المجدی فی انساب الطالبین، ۱۴۰۹ق، ص۱۳۱.</ref>
گفته شده تعدد نام‌ها به این دلیل است که در فرهنگ عربی آن دوران، تعدد نام برای کنیزان مرسوم بوده و بیشتر از اسامی گل‌ها استفاده می‌شده است.<ref>صدر، موسوعة الامام المهدی، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> برخی نیز احتمال داده‌اند بسیاری از این نام‌ها ناظر به القابی است که نرجس به سبب زادن امام مهدی(ع) متصف به آن شده است؛ مثلا صیقل یا صقیل (در فارسی به معنای درخشنده) وصفی است که وی به سبب وجود نور امام مهدی(ع) یا به سبب درخشندگی و نورانی‌بودن چهره، به آن متصف شده است.<ref>رجوع کنید به: محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۶؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> در عین حال گفته شده مادر امام زمان قبل از ولادت امام نیز نامش «صقیل» بوده است.<ref>علوی، المجدی فی انساب الطالبین، ۱۴۰۹ق، ص۱۳۱.</ref>
۹٬۴۴۹

ویرایش