پرش به محتوا

بقیع: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ ژوئن ۲۰۲۳
خط ۱۳۳: خط ۱۳۳:


پس از تخریب نخست بقیع در سال (۱۲۲۰ق) سلطان محمود دوم عثمانی، در (۱۲۳۳ق) به بازسازی بقیع، اهتمام ورزیده است.<ref>رفعت پاشا، مرآت الحرمین (ترجمه)، نشر مشعر، ۱۳۷۷ش، ص۴۷۸.</ref> پس از آن و تخریب دوم در [[هشتم شوال]] ۱۳۴۴ که به [[یوم الهدم]] مشهور است، مسلمانان از سفر [[حج]]، امتناع کردند اما [[شیخ عبدالرحیم فصولی حائری]] نوه [[صاحب فصول]] در همان سال یا سال بعد، همراه با تعداد زیادی از شیعیان، از راه [[شام]]، عازم حج می‌شود و با استقبال [[عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن سعود]] روبرو می‌گردد و از همین فرصت استفاده کرده و به [[تخریب بقیع]] اعتراض می‌کند. عبدالعزیز این کار را به ظاهر تقبیح کرده و آن را به تحریک پدر [[هویدا]] [[میرزاحبیب الله]] [[بهاییت|بهایی]] پسر آقا رضا قناد شیرازی مقیم جده و [[امیر الحاج|سرپرست حجاج ایرانی]] نسبت می‌دهد. هر چند طبق سند دیگری، حبیب الله خان هویدا نقل کرده که عبدالعزیز، ویرانی اماکن مقدس بقیع را به «بدوی‌های جاهل» نسبت داده و خود را از این عمل بریء دانسته است.<ref>محقق، اسناد و تاریخ دیپلماسی، اسناد روابط ایران و عربستان سعودی (۱۳۰۴-۱۳۵۷ه‍.ش)، چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، ص۴۶-۵۴.</ref>
پس از تخریب نخست بقیع در سال (۱۲۲۰ق) سلطان محمود دوم عثمانی، در (۱۲۳۳ق) به بازسازی بقیع، اهتمام ورزیده است.<ref>رفعت پاشا، مرآت الحرمین (ترجمه)، نشر مشعر، ۱۳۷۷ش، ص۴۷۸.</ref> پس از آن و تخریب دوم در [[هشتم شوال]] ۱۳۴۴ که به [[یوم الهدم]] مشهور است، مسلمانان از سفر [[حج]]، امتناع کردند اما [[شیخ عبدالرحیم فصولی حائری]] نوه [[صاحب فصول]] در همان سال یا سال بعد، همراه با تعداد زیادی از شیعیان، از راه [[شام]]، عازم حج می‌شود و با استقبال [[عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن سعود]] روبرو می‌گردد و از همین فرصت استفاده کرده و به [[تخریب بقیع]] اعتراض می‌کند. عبدالعزیز این کار را به ظاهر تقبیح کرده و آن را به تحریک پدر [[هویدا]] [[میرزاحبیب الله]] [[بهاییت|بهایی]] پسر آقا رضا قناد شیرازی مقیم جده و [[امیر الحاج|سرپرست حجاج ایرانی]] نسبت می‌دهد. هر چند طبق سند دیگری، حبیب الله خان هویدا نقل کرده که عبدالعزیز، ویرانی اماکن مقدس بقیع را به «بدوی‌های جاهل» نسبت داده و خود را از این عمل بریء دانسته است.<ref>محقق، اسناد و تاریخ دیپلماسی، اسناد روابط ایران و عربستان سعودی (۱۳۰۴-۱۳۵۷ه‍.ش)، چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، ص۴۶-۵۴.</ref>
به هر حال، شیخ عبدالرحیم فصولی پیشنهاد می‌کند دو صُفّه مسدّس از سنگ مرمر ساخته شود یکی بالاتر که صورت قبور روی آن باشد. یکی پایین‌تر که مردم بایستند و زیارت بخوانند. در اطراف این صفه بزرگ طاق نماهایی از سنگ مرمر ساخته شود برای استراحت و نشستن و طلا و نقره هم در آنها بکار نرود.نتیجه این جلسه حفظ محل و نشان قبور ائمه بقیع است و یک نامه رسمی از عبدالعزیز.<ref>ر.ک: [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13960418001343 خبرگزاری فارس]، شمایل فعلی قبور ائمه بقیع را چه کسی ساخت؟.</ref> <ref>میراث اسلامی ما، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام ۱۳۹۳، ص۱۷۶.</ref>  
به هر حال، شیخ عبدالرحیم فصولی پیشنهاد می‌کند دو صُفّه مسدّس از سنگ مرمر ساخته شود یکی بالاتر که صورت قبور روی آن باشد. یکی پایین‌تر که مردم بایستند و زیارت بخوانند. در اطراف این صفه بزرگ طاق نماهایی از سنگ مرمر ساخته شود برای استراحت و نشستن و طلا و نقره هم در آنها بکار نرود.نتیجه این جلسه حفظ محل و نشان قبور ائمه بقیع است و یک نامه رسمی از عبدالعزیز.<ref>ر.ک: [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13960418001343 خبرگزاری فارس]، شمایل فعلی قبور ائمه بقیع را چه کسی ساخت؟.</ref> <ref>میراث اسلامی ما، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام ۱۳۹۳ش، ص۱۷۶.</ref>  
[[پرونده:نامه پادشاه سعودی درباره بقیع به فصولی.jpg|بندانگشتی|نامه رسمی پادشاه سعودی در باره بازسازی بقیع]]
[[پرونده:نامه پادشاه سعودی درباره بقیع به فصولی.jpg|بندانگشتی|نامه رسمی پادشاه سعودی در باره بازسازی بقیع]]


در سال ۱۳۷۱ق‍، کنگره اسلامی ([[مؤتمر عالم الاسلام]]) در [[کراچی]] تشکیل می‌شود.  [[شریعت‌زاده اصفهانی]] نماینده [[آیت الله بروجردی]] در [[پاکستان]]، مسئله ساختمان بقیع را در این کنگره مطرح می‌سازد و علمای شیعه نیز در این باره اظهار نظر می‌کنند، سرانجام دولت [[عربستان سعودی|سعودی]] پس از گفت و گوهای طولانی، موافقت خود را برای تعمیر بقاع منوره بقیع اعلام می‌کند.  
در سال ۱۳۷۱ق، کنگره اسلامی ([[مؤتمر عالم الاسلام]]) در [[کراچی]] تشکیل می‌شود.  [[شریعت‌زاده اصفهانی]] نماینده [[آیت الله بروجردی]] در [[پاکستان]]، مسئله ساختمان بقیع را در این کنگره مطرح می‌سازد و علمای شیعه نیز در این باره اظهار نظر می‌کنند. سرانجام دولت [[عربستان سعودی|سعودی]] پس از گفت و گوهای طولانی، موافقت خود را برای تعمیر بقاع منوره بقیع اعلام می‌کند.  


بدین ترتیب، آیت الله [[محمد حسین کاشف الغطاء]] و حاجی [[سید امین الدین الحسینی]] [[مفتی]] اعظم [[فلسطین]] و [[سید العراقین طهرانی]] که از اعضاء موثر کنگره بودند مأموریت می‌یابند در این باره با دولت وقت [[حجاز]] مذاکره کنند.
بدین ترتیب، آیت الله [[محمد حسین کاشف الغطاء]] و حاجی [[سید امین الدین الحسینی]] [[مفتی]] اعظم [[فلسطین]] و [[سید العراقین طهرانی]] که از اعضای موثر کنگره بودند مأموریت می‌یابند در این باره با دولت وقت [[حجاز]] مذاکره کنند.


این سه شخصیت، همراه با نماینده آیت الله بروجردی،  [[سید محمد تقی آل‌احمد طالقانی]] برادر [[جلال آل‌احمد]]، پس از مذاکرات مفصل با وزیر خارجه ایران و وزیر نجد و حجاز، دولت وهابی را مجاب کردند یک مسجد بر مقابر بقیع بسازند و قبور را تعمیر کنند و مزار ائمه علیهم السلام را نیز مسقف سازند.  
این سه شخصیت، همراه با نماینده آیت الله بروجردی،  [[سید محمد تقی آل‌احمد طالقانی]] برادر [[جلال آل‌احمد]]، پس از مذاکرات مفصل با وزیر خارجه ایران و وزیر نجد و حجاز، دولت وهابی را مجاب کردند یک مسجد بر مقابر بقیع بسازند و قبور را تعمیر کنند و مزار ائمه علیهم السلام را نیز مسقف سازند.  
خط ۱۴۴: خط ۱۴۴:
در نتیجه این مذاکرات، امیر فیصل، نایب السلطنه وقت حجاز، همراه با [[مظفر اعلم]]، وزیر مختار (سفیر) ایران در کشور سعودی وارد مدینه شده و با حضور والی مدینه در مراسم آغاز تجدید بنای بقیع، در روز میلاد [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام ([[۱۳ رجب]] ۱۳۷۱)شرکت کردند.  
در نتیجه این مذاکرات، امیر فیصل، نایب السلطنه وقت حجاز، همراه با [[مظفر اعلم]]، وزیر مختار (سفیر) ایران در کشور سعودی وارد مدینه شده و با حضور والی مدینه در مراسم آغاز تجدید بنای بقیع، در روز میلاد [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام ([[۱۳ رجب]] ۱۳۷۱)شرکت کردند.  


سید محمد تقی طالقانی خود، سطل گِل را بر دوش گرفته و چند نفر از شخصیت‌های برجسته شیعیان حجاز نیز داوطلبانه در ردیف کارگران مشغول بنائی می‌شوند. همچنین قرار می‌شود قبور [[همسران پیامبر|زوجات]] و پسران پیغمبر یعنی [[قاسم پسر رسول خدا|قاسم]] و [[ابراهیم پسر رسول خدا|ابراهیم]] و نیز [[عباس بن عبد المطلب|عباس]] عموی پیغمبر و برخی از صحابه را نیز تعمیر کرده و علائم مشخصی بر آن ها بگذارند اما در عمل اقدام چندانی نمی‌شود و در حد سنگ چینی دور قبور ائمه علیهم السلام، سایه‌بان و راهی سنگچین برای عبور زائران، باقی ماند.<ref>اسناد روابط ایران و عربستان، ص۲۴۸-۲۶۰؛ نک: تخریب و بازسازی بقیع، ص۹۸-۱۴۷.</ref> گفته شده انتشار سخنان تحریک آمیز برخی شیعیان عراق، بهانه به دست سعودی‌ها داد و آنان هم مانع کار شدند. حاج سید محمد تقی طالقانی نیز ناگهان در [[۱۲ شعبان]] ۱۳۷۲ در [[نخاوله]] مدینه پس از شرکت در میهمانی ملک سعودی در کاخ البیضاء از دنیا می‌رود.<ref>ر.ک: [http://www.rasanews.ir/detail/News/195736/18 خبرگزاری رسا]؛ نماینده مرجع، کارگر بقیع!.</ref>
سید محمد تقی طالقانی خود، سطل گِل را بر دوش گرفته و چند نفر از شخصیت‌های برجسته شیعیان حجاز نیز داوطلبانه در ردیف کارگران مشغول بنائی می‌شوند. همچنین قرار می‌شود قبور [[همسران پیامبر|زوجات]] و پسران پیغمبر یعنی [[قاسم پسر رسول خدا|قاسم]] و [[ابراهیم پسر رسول خدا|ابراهیم]] و نیز [[عباس بن عبد المطلب|عباس]] عموی پیغمبر و برخی از صحابه را نیز تعمیر کرده و علائم مشخصی بر آنها بگذارند اما در عمل اقدام چندانی نمی‌شود و در حد سنگ چینی دور قبور ائمه علیهم السلام، سایه‌بان و راهی سنگچین برای عبور زائران، باقی ماند.<ref>اسناد روابط ایران و عربستان، ص۲۴۸-۲۶۰؛ نک: تخریب و بازسازی بقیع، ص۹۸-۱۴۷.</ref> گفته شده انتشار سخنان تحریک آمیز برخی شیعیان عراق، بهانه به دست سعودی‌ها داد و آنان هم مانع کار شدند. حاج سید محمد تقی طالقانی نیز ناگهان در [[۱۲ شعبان]] ۱۳۷۲ در [[نخاوله]] مدینه پس از شرکت در میهمانی ملک سعودی در کاخ البیضاء از دنیا می‌رود.<ref>ر.ک: [http://www.rasanews.ir/detail/News/195736/18 خبرگزاری رسا]؛ نماینده مرجع، کارگر بقیع!.</ref>


همچنین [[امام موسی صدر]] در [[۲۸ محرم]] ۱۳۹۴، در نامه‌ای به امیر محسن عبدالمحسن بن عبدالعزیز سعودی، با یادآوری گفتگوهای پیشین، ساماندهی بقیع را از وی خواستار می‌شود.<ref>سایت امام صدر؛ [http://www.imam-sadr.com/اخبار/نمایشاخبار/tabid/99/smid/420/ArticleID/16491/Default.aspx ادبیات متفاوت امام موسی صدر در نامه‌ای به شاهزاده سعودی دربارهٔ بقیع].</ref>  در بخشی از ترجمه این نامه آمده است:‌«ساختن بارگاه برای امامان اهل بیت، مورد اتفاق فقهای مسلمانان نیست و به همین سبب، برای پرهیز از حرج، چنین درخواستی نداریم، اما سر و سامان دادن به قبرستان و آسفالت یا سنگ‌فرش کردن راه‌های داخلی آن و کاشتن اطراف آن و تبدیل آن به بوستانی آزاد با فواره و آب‌نما و مرمت دیوارها و گذاشتن سنگ‌های زیبا در آن‌ها و تعبیه سایه‌بان‌های مرتب گرداگرد آن و اقداماتی از این دست، موضع اتفاق فقهاست و موجب تکریم صدها هزار نفر زائر و عمره‌گزار و حج‌گزار و دوست‌دار است»<ref>[http://www.imam-sadr.com/اخبار/نمایش-اخبار/tabid/99/smid/420/ArticleID/16491/Default.aspx سایت امام صدر] .</ref>
همچنین [[امام موسی صدر]] در [[۲۸ محرم]] ۱۳۹۴ق، در نامه‌ای به امیر محسن عبدالمحسن بن عبدالعزیز سعودی، با یادآوری گفتگوهای پیشین، ساماندهی بقیع را از وی خواستار می‌شود.<ref>[http://www.imam-sadr.com/اخبار/نمایشاخبار/tabid/99/smid/420/ArticleID/16491/Default.aspx «ادبیات متفاوت امام موسی صدر در نامه‌ای به شاهزاده سعودی دربارهٔ بقیع»] سایت امام صدر.</ref>  در بخشی از ترجمه این نامه آمده است:‌ «ساختن بارگاه برای امامان اهل بیت، مورد اتفاق فقهای مسلمانان نیست و به همین سبب، برای پرهیز از حرج، چنین درخواستی نداریم، اما سر و سامان دادن به قبرستان و آسفالت یا سنگ‌فرش کردن راه‌های داخلی آن و کاشتن اطراف آن و تبدیل آن به بوستانی آزاد با فواره و آب‌نما و مرمت دیوارها و گذاشتن سنگ‌های زیبا در آن‌ها و تعبیه سایه‌بان‌های مرتب گرداگرد آن و اقداماتی از این دست، موضع اتفاق فقهاست و موجب تکریم صدها هزار نفر زائر و عمره‌گزار و حج‌گزار و دوست‌دار است»<ref>[http://www.imam-sadr.com/اخبار/نمایشاخبار/tabid/99/smid/420/ArticleID/16491/Default.aspx «ادبیات متفاوت امام موسی صدر در نامه‌ای به شاهزاده سعودی دربارهٔ بقیع»] سایت امام صدر.</ref>


همچنین از [[آیت الله گلپایگانی]] نقل شده که با بازسازی بقیع توسط عده‌ای از تونسی‌ها در سال ۱۳۶۲ شمسی (۱۴۰۳ق‍) مخالفت کرده است. علت این مخالفت، توطئه ساختن مقبره برای [[حضرت زهرا(س)]] در بقیع برای رد ادعای شیعه در مخفی بودن قبر آن حضرت، دانسته شده است. <ref>ر.ک: [http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=۳۱۲۸ موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران]، مصاحبه با فرزند آیت الله گلپایگانی .</ref>
همچنین از [[آیت الله گلپایگانی]] نقل شده که با بازسازی بقیع توسط عده‌ای از تونسی‌ها در سال ۱۳۶۲ شمسی (۱۴۰۳ق) مخالفت کرده است. علت این مخالفت، توطئه ساختن مقبره برای [[حضرت زهرا(س)]] در بقیع برای رد ادعای شیعه در مخفی بودن قبر آن حضرت، دانسته شده است. <ref>ر.ک: [http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=۳۱۲۸ موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران]، مصاحبه با فرزند آیت الله گلپایگانی .</ref>


دیوار بقیع در دوران ملک فهد بن عبدالعزیز بازسازی شد و در سال‌ ۱۴۱۸ق‍، مسیرهای درون بقیع برای رفت و آمد زائران سنگفرش گردید. <ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۳۲.</ref>
دیوار بقیع در دوران ملک فهد بن عبدالعزیز بازسازی شد و در سال‌ ۱۴۱۸ق‍، مسیرهای درون بقیع برای رفت و آمد زائران سنگفرش گردید. <ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۳۲.</ref>
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۶۸۵

ویرایش