پرش به محتوا

حمیده همسر امام صادق(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
افزایش شناسه و جعبه اطلاعات
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش شناسه و جعبه اطلاعات)
خط ۱: خط ۱:
'''حمیده''' مشهور به '''حمیدة المُصَفّاة'''، '''حمیده بربریه''' و '''حمیده‌ اُنْدُلُسیه''' همسر [[امام صادق(ع)]] و مادر [[امام کاظم(ع)]] از [[امامان شیعه]] است. او را [[فقیه]] دانسته‌اند که امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی از [[احکام شرعی]] به او ارجاع می‌داد.
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه      =
|عرض                =
| عنوان            =حمیده همسر امام صادق
| نام              =
| تصویر            =
| اندازه تصویر      =
| عنوان تصویر      =
| زادروز            = <!-- {{تولد و سن|سال(۴ رقم فارسی)|ماه(۱ یا دو رقم فارسی)|روز(۲ رقم فارسی)}} -->
| زادگاه            =
| تاریخ مرگ        = <!-- {{مرگ و سن|سال|ماه|روز|سال|ماه|روز}} (تاریخ مرگ سپس تولد) -->
| مکان مرگ          =
| محل زندگی        =
| ملیت              =بربر
| تابعیت            =
| تحصیلات            =
| دانشگاه          =
| پیشه              =
| سال‌های فعالیت    =
| نهاد              =
| نماینده          =
| شناخته‌شده برای    =
| نقش‌های برجسته    =
| سبک              =
| استادان        =
| شاگردان          =
| شهر خانگی        =
| تلویزیون          =
| لقب              =
| کنیه                =
| حزب              =
| جنبش              =
| مخالفان          =
| هیئت              =
| دین              =[[اسلام]]
| مذهب              =[[شیعه]]
| منصب              =
| مکتب              =
| آثار              =
| خویشاوندان سرشناس =[[امام صادق(ع)]] و [[امام کاظم(ع)]]
| گفتاورد          =
| جوایز            =
| وبگاه            =
| پانویس            =
}}'''حمیده''' مشهور به '''حمیدة المُصَفّاة'''، '''حمیده بربریه''' و '''حمیده‌ اُنْدُلُسیه''' همسر [[امام صادق(ع)]] و مادر [[امام کاظم(ع)]] از [[امامان شیعه]] است. او را [[فقیه]] دانسته‌اند که امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی از [[احکام شرعی]] به او ارجاع می‌داد. به واسطه او روایاتی نیز نقل شده است.


حمیده، همچنین [[نجمه مادر امام رضا|نجمه]] مادر [[امام رضا علیه السلام|امام رضا(ع)]]، را که کنیز بود، خریداری کرد و به امام کاظم(ع) بخشید.
== نسب و زندگی‌نامه==
== نسب و زندگی‌نامه==
حمیده مادر امام کاظم(ع) است که نام او در منابع به صورت حَمِیدَة و حُمَیدَة ثبت شده است.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۴۱۳.</ref> پدرش صاعد بربر و یا صالح نام داشته است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۲،۴۳.</ref> درباره نژاد حمیده نیز اختلاف‌نظر وجود دارد و او را به [[بربر]]، [[روم]]، آندلس و [[عجم]] منتسب کرده‌اند.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۲،۴۳.</ref> از این‌رو در برخی از منابع از او به حمیده بربریه، حمیده‌ اندلسیه<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۶۱.</ref> و حمیده مغربیه<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۴۱۷ق، ص۱۷۷.</ref> یاد شده است.  
حمیده مادر امام کاظم(ع) است<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۴۱۳.</ref> از تاریخ تولد و درگذشت او اطلاعی در دست نیست. پدرش صاعد بربر و یا صالح نام داشته است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۲،۴۳.</ref> درباره نژاد حمیده نیز اختلاف‌نظر وجود دارد و او را به [[بربر]]، [[روم]]، آندلس و [[عجم]] منتسب کرده‌اند.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۲،۴۳.</ref> از این‌رو در برخی از منابع از او به حمیده بربریه، حمیده‌ اندلسیه<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۶۱.</ref> و حمیده مغربیه<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۴۱۷ق، ص۱۷۷.</ref> یاد شده است.  


بنا بر روایتی، [[امام باقر(ع)]]، حمیده را از برده‌فروشی که از اهالی بربر بود، خرید و به فرزندش امام صادق(ع) داد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> و  بنا بر نقل [[علامه مجلسی]]، او مادر [[موسی بن جعفر(ع)]]، [[اسحاق بن جعفر الصادق|اسحاق]] و فاطمه از فرزندان امام صادق بوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲۴۱.</ref>
بنا بر روایتی، [[امام باقر(ع)]]، حمیده را از برده‌فروشی که از اهالی بربر بود، خرید و به فرزندش امام صادق(ع) داد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> و  بنا بر نقل [[علامه مجلسی]]، او مادر [[موسی بن جعفر(ع)]]، [[اسحاق بن جعفر الصادق|اسحاق]] و فاطمه از فرزندان امام صادق بوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲۴۱.</ref>


گفته شده قبر حمیده در مشربه‌ ام ابراهیم واقع در منطقه‌ العوالی در شرق [[بقیع|قبرستان بقیع]] و در نزدیکی قبر [[نجمه مادر امام رضا]] قرار دارد.<ref> حسینی جلالی، فدک و العوالی، کنگره میراث علمی و معنوی حضرت فاطمه(س)، ص۵۵.</ref>
نام او در منابع به صورت حَمِیدَة و حُمَیدَة ثبت شده است.{{مدرک}} گفته شده قبر حمیده در مشربه‌ ام‌ابراهیم واقع در منطقه‌ العوالی در شرق [[بقیع|قبرستان بقیع]] و در نزدیکی قبر [[نجمه مادر امام رضا]] قرار دارد.<ref> حسینی جلالی، فدک و العوالی، کنگره میراث علمی و معنوی حضرت فاطمه(س)، ص۵۵.</ref>


== جایگاه==
== جایگاه==
حمیده، [[فقیه]] بوده و امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی یافتن از [[احکام شرعی|مسائل شرعیه]] به او ارجاع می‌داده است.<ref>صدوق، امالی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref> و او و [[ام فروه دختر امام صادق|امّ فَروة]] را برای ادای حقوق اهل مدینه (شرکت در مراسم‌های آنان مانند مجالس ترحیم و..) می‌فرستاد.<ref> صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۷۸.</ref> همچنین [[امام صادق(ع)]] با توجه به سخت‌گیری‌های عباسیان و برای حفظ جان امام کاظم(ع)، پنج نفر ـ از جمله حمیده ـ را به عنوان وصی خود معرفی کرد.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶.</ref>
حمیده، [[فقیه]] بوده و امام صادق(ع)، زنان را برای آگاهی یافتن از [[احکام شرعی|مسائل شرعیه]] به او ارجاع می‌داده است.<ref>صدوق، امالی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۵؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref> و او و [[ام فروه دختر امام صادق|امّ فَروة]] را برای ادای حقوق اهل مدینه (شرکت در مراسم‌های آنان مانند مجالس ترحیم و..) می‌فرستاد.<ref> صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۷۸.</ref> همچنین [[امام صادق(ع)]] با توجه به سخت‌گیری‌های [[عباسیان]] و برای حفظ جان امام کاظم(ع)، پنج نفر ـ از جمله حمیده ـ را به عنوان وصی خود معرفی کرد.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶.</ref>


[[امام باقر(ع)]] حمیده را پسندیده در دنیا و ستایش‌شده در [[آخرت]] کرده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> امام صادق(ع) او را پاکیزه از پلیدی‌ها و مانند شِمش طلا توصیف کرده که [[ملائکه]]، همواره از وی مراقبت می‌کردند.<ref> کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> از این رو به حمیده مصفاة ملقب شده است.{{مدرک}} همچنین لؤلؤة،<ref>حسون و مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۳۱۱.</ref> مهذّبة،<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۰.</ref> سیدة الإماء (سرور کنیزان)<ref>طبری، دلائل الامامه، ۱۴۰۸ق، ص۳۰۸. </ref> و امّ حمیده<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.</ref>را از دیگر القاب وی دانسته‌اند.
[[امام باقر(ع)]] حمیده را پسندیده در دنیا و ستایش‌شده در [[آخرت]] کرده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> امام صادق(ع) او را پاکیزه از پلیدی‌ها و مانند شِمش طلا توصیف کرده که [[ملائکه]]، همواره از وی مراقبت می‌کردند.<ref> کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۷۷.</ref> از این رو به حمیده مصفاة ملقب شده است.{{مدرک}} همچنین لؤلؤة،<ref>حسون و مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۳۱۱.</ref> مهذّبة،<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۰.</ref> سیدة الإماء (سرور کنیزان)<ref>طبری، دلائل الامامه، ۱۴۰۸ق، ص۳۰۸. </ref> و امّ حمیده<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.</ref>را از دیگر القاب وی دانسته‌اند.
خط ۴۹: خط ۹۴:
  | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| شناسه = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->ندارد
  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->ندارد
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد