پرش به محتوا

آیه حکومت مستضعفین: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۲: خط ۴۲:


== مصادیق مستضعفان در روایات ==
== مصادیق مستضعفان در روایات ==
در تفسیر آیه حکومت مستضعفان، [[حدیث|روایات]] فراوانی از [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] نقل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰؛ فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۱۴-۳۱۶.</ref> در برخی روایات مستضعفان مورد نظر آیه، [[بنی‌هاشم]]،<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۵۹.</ref> ائمه(ع)<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۹؛ ابن حیون، شرح الأخبار، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۴۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۵۷؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰.</ref> یا [[اهل البیت علیهم السلام|اهل‌بیت پیامبر(ص)]]<ref>صادقی، تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۲۲، ص۲۹۴.</ref> و پیروانشان<ref>شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۱۸۴؛ شیخ حر عاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۲.</ref> و آخرین آنها [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] دانسته شده است؛<ref> صادقی، تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۲۲، ص۲۹۵.</ref> همانطور که در روایاتی دیگر، به نام برخی از ائمه اشاره شده و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]<ref>شیخ صدوق، معانی الأخبار، ۱۴۰۳ق، ص۷۹؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶۰.</ref> و حتی [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۷۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰.</ref> را مصداق مستضعف در آیه قلمداد کرده و در مقابل، دشمنان آنها را به منزله [[فرعون]] و پیروانشان معرفی کرده‌اند.<ref>خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۴۲۱؛ طبرسی، مشکاة الأنوار، ۱۳۸۵ق، ص۹۵؛ حسینی استرآبادی، تأویل الآیات الظاهرة، ۱۴۰۹ق، ص۴۰۷.</ref> در روایتی پیامبر(ص) با اشاره به مظلومیت خاندانش یعنی امام علی(ع)، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]]، امام حسن(ع) امام حسین(ع) و نه نفر از فرزندان امام حسین(ع)، تأویل آیه را در مورد خود و اهل‌بیتش دانسته است.<ref>خصیبی، الهدایه الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۳۷۶؛ جوهری بصری، مقتضب الأثر، قم، ص۸.</ref>
در تفسیر آیه حکومت مستضعفان، [[حدیث|روایات]] فراوانی از [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] نقل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰؛ فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۱۴-۳۱۶.</ref> در برخی روایات مستضعفان مورد نظر آیه، [[بنی‌هاشم]]،<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۵۹.</ref> ائمه(ع)<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۹؛ ابن حیون، شرح الأخبار، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۴۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۵۷؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰.</ref> یا [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت پیامبر(ص)]]<ref>صادقی، تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۲۲، ص۲۹۴.</ref> و پیروانشان<ref>شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۱۸۴؛ شیخ حر عاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۲.</ref> و آخرین آنها [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] دانسته شده است؛<ref> صادقی، تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۲۲، ص۲۹۵.</ref> همانطور که در روایاتی دیگر، به نام برخی از ائمه اشاره شده و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]<ref>شیخ صدوق، معانی الأخبار، ۱۴۰۳ق، ص۷۹؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶۰.</ref> و حتی [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۷۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۵۰.</ref> را مصداق مستضعف در آیه قلمداد کرده و در مقابل، دشمنان آنها را به منزله [[فرعون]] و پیروانشان معرفی کرده‌اند.<ref>خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۴۲۱؛ طبرسی، مشکاة الأنوار، ۱۳۸۵ق، ص۹۵؛ حسینی استرآبادی، تأویل الآیات الظاهرة، ۱۴۰۹ق، ص۴۰۷.</ref> در روایتی پیامبر(ص) با اشاره به مظلومیت خاندانش یعنی امام علی(ع)، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]]، امام حسن(ع) امام حسین(ع) و نه نفر از فرزندان امام حسین(ع)، تأویل آیه را در مورد خود و اهل‌بیتش دانسته است.<ref>خصیبی، الهدایه الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۳۷۶؛ جوهری بصری، مقتضب الأثر، قم، ص۸.</ref>


امام علی(ع) در تمثیلی که در [[نهج البلاغه]] نیز ذکر شده، دنیا را پس از چموشی و سرکشی از آنِ اهل‌بیت(ع) معرفی می‌کند، همانند شتری که از دادن شیر به صاحب خود خودداری می‌کند تا شیرش را برای فرزندش نگه دارد. امام در ادامه به این آیه اشاره می‌کند.<ref>شریف الرضی، نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۶؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۵۶.</ref> در روایتی آمده است که [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] نیز در زمان کودکی در روز هفتم ولادت وقتی با امر پدرش زبان به سخن گشود و شهادت به توحید داد و بر پیامبر و پدرانش درود فرستاد آنگاه این آیه را تلاوت کرد. <ref>خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۳۵۶؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۲۵۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۵.</ref>
امام علی(ع) در تمثیلی که در [[نهج البلاغه]] نیز ذکر شده، دنیا را پس از چموشی و سرکشی از آنِ اهل‌بیت(ع) معرفی می‌کند، همانند شتری که از دادن شیر به صاحب خود خودداری می‌کند تا شیرش را برای فرزندش نگه دارد. امام در ادامه به این آیه اشاره می‌کند.<ref>شریف الرضی، نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۶؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۵۶.</ref> در روایتی آمده است که [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] نیز در زمان کودکی در روز هفتم ولادت وقتی با امر پدرش زبان به سخن گشود و شهادت به توحید داد و بر پیامبر و پدرانش درود فرستاد آنگاه این آیه را تلاوت کرد. <ref>خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۳۵۶؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۲۵۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۵.</ref>
۱۸٬۴۱۲

ویرایش