مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

* '''تولد [[حضرت علی(ع)]] در داخل [[کعبه]]''': در روز جمعه [[۱۳ رجب|سیزدهم رجب]] سال ۳۰ [[عام الفیل]] امام علی(ع) در خانه کعبه متولد شد. آن حضرت تنها فردی است که در خانه کعبه متولد شده است.<ref>مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۱، ص۵</ref> در برخی از منابع اهل سنت نیز این واقعه نقل شده است. در ''المستدرک علی الصحیحین'' آمده است که بر اساس روایات متواتر، امیرالمؤمنین علی(ع)، در داخل کعبه از [[فاطمه بنت اسد]] متولد شد.<ref>حافظ نیشابوری، ج۳، ص۵۹۳</ref>

# مهاجرت گروهی از مسلمانان به [[حبشه]]، با سرپرستی [[جعفر بن ابیطالب]](۵ بعثت)

# محاصره اقتصادی مسلمانان در [[شعب ابی طالب]](۷ بعثت)

# وفات حضرت [[ابوطالب]](۱۰ بعثت)

# وفات حضرت [[خدیجه کبری(سلام الله علیها)|خدیجه]](۱۰ بعثت)

# [[فتح مکه]](۹ ه.ق)

# [[حجة الوداع]](۱۰ ه.ق)

# [[واقعه غدیر خم]](۱۰ ه.ق)

# شورش [[عبدالله بن زبیر]] در مکه(۶۲ ه.ق)

# حمله لشگر [[یزید بن معاویه|یزید]] به [[کعبه]] و [[مسجد الحرام]](۶۴ ه.ق)

# حمله [[حجاج بن یوسف|حجاج]] به فرمان [[عبدالملک بن مروان]] به مکه و آتش زدن کعبه(۷۳ ه.ق)

# ظهور [[نفس زکیه]](۱۴۵ ه.ق)

# [[واقعه فخ]](۱۶۹ ه.ق)

# [[واقعه احباش]](۱۷۳ ه.ق)

# [[قیام افطس]](۱۹۹ ه.ق)

# تصرف مکه توسط [[قرامطه]](۳۱۷ ه.ق)

# توهین قرمطیان به خانه کعبه و سرقت [[حجر الاسود]](۳۱۷ ه.ق)

# تسلط [[شرفا]] بر مکه(۳۵۸ ه.ق)

# به راه‌انداختن شیعه کشی در مکه به بهانه نجس کردن پرده کعبه توسط [[شیعیان]](۱۰۸۸ ه.ق)

# کشتن برخی از عالمان ایرانی در مکه، مانند [[زین العابدین کاشانی]](۱۰۴۰ ه.ق)، [[سید محمد مومن رضوی]](۱۰۸۸ ه.ق)

# مجبور کردن خطیبان به [[لعن]] شیعیان در منابر رسمی(۱۱۵۷ ه.ق)

# کشتار حاجیان [[یمن|یمنی]] در مکه(۱۳۴۱ ه.ق)

# حمله به مکه و تصرف آن و کشتار مسلمانان(۱۳۴۲ ه.ق)

# تخریب مقبره‌های مکه از جمله مقبره ابوطالب، عبدالمطلب، خدیجه و..(۱۳۴۲ ه.ق)

# تسلط [[آل سعود]] بر مکه(۱۳۴۴ ه.ق)

# کشتار حاجیان مصری در سرزمین منا(۱۳۴۴ ه.ق)

# [[جمعه خونین مکه|کشتار حاجیان ایرانی]] در مکه(۱۳۶۶ش) <ref>جعفریان، ص۵۰-۶۲</ref>

# توسعه مسجدالحرام و ساخت محل جدیدی برای طواف(۱۴۳۴ ه.ق).

حضور تشیع در مکه، به صورت فردی یا گروهی به نخستین روزهای حضور اسلام در آن شهر باز می‌گردد. ظهور سلسله خودمختارِ محلی خاندانِ شیعی بنی الحسن، به روشنی نشان دهنده موقعیت شیعه در این شهر است.<ref> MORTEL, p۴۵۵-۴۷۲</ref> مکه قرن دهم، از مراکز اصلی شیعه بوده است به گونه‌ای که [[ابن حجر هیتمی]]، هدف خود از نگارش [[الصواعق المحرقه]] را گسترش و فزونی شیعیان در این شهر معرفی کرده است.<ref>مارکو سَلَتی، ص۶۶</ref>ابن جبیر(540 -614ق‌/ 1145-1217م)، جهانگرد مشهور مسلمان، در سفرنامه خود بیان کرده که در سال سفر او به مکه، امیر مکه حلول ماه رمضان را بر اساس مذهب شیعی علوی اعلام کرده است.<ref>ابن جبیر، تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار، ص187.</ref>او خبر داده است که در مسجدالحرام، مقامی خاص برای اقامه جماعت شیعیان زیدی اختصاص داده بودند و اشراف مکه را زیدی خوانده و گفته است که آنان در [[اذان]]، عبارت «حی علی خیر العمل» را می‌افزایند.<ref>ابن جبیر، تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار، صص138 و 139 و 140.</ref> برخی سفرنامه‌ها از حضور کمرنگ شیعیان در قرون بعدی در مکه سخن گفته‌اند. محمد حسین فراهانی که به سال سال 1302 قمری/ 1264 شمسی به حج رفته، جمعیت شیعیان مکه را ناچیز دانسته و گفته است که غالب آنان کار راهنمایی حجاج شیعه را برعهده دارند. <ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجار، «سفرنامه مکه»، ج5، ص203.</ref>حاج ایازخان قشقایی که در سال 1341 قمری/1301 خورشیدی به مکه رفته، گزارش کرده است که شیعیان برای ادای فرایض خود در جده و مکه و مدینه به تقیه نیاز ندارند و در اظهار تشیع آزادند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجار، «سفرنامه حاج ایازخان قشقایی»، ج5، ص395، 409.</ref>

[[شرفای مکه]] به طور رسمی، از تشیعِ [[زیدیه]]، دست کم تا اوایل قرن پانزدهم میلادی حمایت می‌کرده‌اند.<ref>دحلان، ج۲، ص۴۶۱</ref> برخی سفرنامه‌نویسان مدعی شده‌اند که شرفای مکه شیعه بوده اما اعتقاد خود را پنهان می‌کرده‌اند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، «گزارش سفر حج نوشته نویسنده ناشناخته سال 1299 قمری»، ج4، ص776.</ref>در قرن پانزدهم، تا اندازه‌ای به دلیل فشار ممالیک، شرفای مکه به تدریج با روی آوردن به مذهب [[شافعیه|شافعی]]، اقدام به قطع پیوند خود با زیدیه نمودند.<ref>MORTEL، صص ۴۶۷ و ۴۶۸</ref>با این حال، بنابر نقل برخی منابع، آنها تا پایان حکومت خود، همواره خواهان مدارا و نرمش با شیعیان بوده‌اند.<ref>برای نمونه رک: جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، «سفرنامه تحفة‌الحرمین و سعادة‌الدارین»، ج5، ص441.</ref>

در اواخر سال ۱۳۹۱ش نیروهای آل سعود شیخ بدر الطالب و شیخ محمد العطیه دو روحانی شیعه عربستانی را در شهر مکه و جده بازداشت کردند.<ref>[http://www.shia-news.com/fa/news/53603/%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%84-%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1 پایگاه شیعه نیوز]</ref>

در سال‌های اخیر با رشد روز افزون زائران خانه خدا، ساخت هتل‌های جدید در اطراف مسجدالحرام شروع شده است. در این میان، می‌توان به پروژه ساخت ۲۶ هتل جدید برای اضافه کردن ۱۳ هزار اتاق جدید و افزایش ظرفیت شهر اشاره کرد. نخستین فاز مونوریل در مکه نیز از سال ۸۹ش برای ارتباط میان مکه و اماکن مقدس منا، عرفات و مزدلفه به بهره برداری رسید.

در اواخر سال ۹۲ش، طرح جدیدی برای توسعه مسجدالحرام راه افتاد که در حال حاضر، سازه دو طبقه در اطراف کعبه برای طواف ایجاد شده است. طبقۀ نخست آن که ارتفاعی حدود سه تا چهار متر دارد و طبقه دوم دارای ارتفاع ۱۳ متری است. ساخت این سازه، باعث ایجاد یک سری مباحث فقهی در مورد صحت طواف در این طبقات ایجاد شده است. به نظر فقهای شیعه، طواف در طبقه اول صحیح است ولی طواف در طبقه دوم، به عقیده برخی، صرفا برای افراد ناتوان و کسانی که از طواف در صحن مسجدالحرام و طبقه اول معذورند جایز است..<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/4569353 پاسخ مراجع تقلید درباره طواف در سازه‌های جدید مسجدالحرام ]</ref>

از مهمترین و قدیم‌ترین سفرنامه‌های حج، دو سفرنامه ''تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار'' نوشته ابن جبیر(540 -614ق‌/ 1145-1217م) و ''تحفة النُظّار'' از ابن بطوطه(درگذشتۀ 779ق. 1369م.) است.

شیعیان ایرانی نیز در سفرنامه‌های خود، مطالب بسیاری درباره مسجدالحرام نوشته‌اند. از مهمترین آثار در این زمینه، سفرنامه ناصرخسرو(درگذشته ۴۸۱ ق. / ۱۰۸۸ م.)، سفرنامه فرهاد میرزا معتمدالدوله(درگذشتۀ 1305 قمری) و دلیل الانام فی سبیل زیارة بیت الله الحرام و القدس الشریف و مدینة السلام نوشته حسام السلطنه(درگذشتۀ 1300ق.) است. در سالهای اخیر شمار قابل توجهی از سفرنامه‌های حج شیعیان در قرون گذشته که بیشتر به زبان فارسی نگاشته شده‌اند، در قالب کتاب و مجموعه، به چاپ رسیده‌اند. از مهمترین این مجموعه‎ها، ''پنجاه سفرنامه حج قاجاری'' است که به اهتمام رسول جعفریان به سال 1389ش. در نشر علم تهران چاپ شده است.