سید محمدمهدی بحرالعلوم: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح پانویس
(اصلاح پانویس) |
(اصلاح پانویس) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== جایگاه علمی == | == جایگاه علمی == | ||
بحرالعلوم تحصیلات خود را در کربلا و نزد پدر و [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] صاحب [[الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة (کتاب)|حدائق]] آغاز کرد و بعد به [[نجف]] رفت و نزد [[مهدی بن محمد فتونی عاملی]]، [[محمدتقی دورقی]] و [[محمدباقر هزارجریبی]] به کسب علم پرداخت. سپس به [[کربلا]] بازگشت و در درس [[محمدباقر بهبهانی|وحید بهبهانی]] شرکت کرد.<ref>مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۳۴؛ حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۴۱۶.</ref> او در سال ۱۱۸۶ق به [[مشهد]] سفر کرد و هفت سال در آنجا اقامت گزید. در این مدت گذشته از شرکت در مجالس علمی و مباحثه با علما، نزد [[سید محمدمهدی خراسانی|میرزا محمدمهدی خراسانی]] به فراگیری [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] پرداخت و میرزا محمدمهدی او را به سبب مقام علمی‌اش بحرالعلوم (دریای دانش‌ها) خواند. این لقب که پیش از آن به کسی داده نشده بود، بعدها عنوان خاندان وی شد که تا امروز به آن شهرت دارند.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۱، مقدمه، ص۴۳؛ امین، اعیان | بحرالعلوم تحصیلات خود را در کربلا و نزد پدر و [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] صاحب [[الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة (کتاب)|حدائق]] آغاز کرد و بعد به [[نجف]] رفت و نزد [[مهدی بن محمد فتونی عاملی]]، [[محمدتقی دورقی]] و [[محمدباقر هزارجریبی]] به کسب علم پرداخت. سپس به [[کربلا]] بازگشت و در درس [[محمدباقر بهبهانی|وحید بهبهانی]] شرکت کرد.<ref>مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۳۴؛ حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۴۱۶.</ref> او در سال ۱۱۸۶ق به [[مشهد]] سفر کرد و هفت سال در آنجا اقامت گزید. در این مدت گذشته از شرکت در مجالس علمی و مباحثه با علما، نزد [[سید محمدمهدی خراسانی|میرزا محمدمهدی خراسانی]] به فراگیری [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] پرداخت و میرزا محمدمهدی او را به سبب مقام علمی‌اش بحرالعلوم (دریای دانش‌ها) خواند. این لقب که پیش از آن به کسی داده نشده بود، بعدها عنوان خاندان وی شد که تا امروز به آن شهرت دارند.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۱، مقدمه، ص۴۳؛ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۵۹.</ref> | ||
=== تدریس و شاگردان === | === تدریس و شاگردان === | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
* [[محمد نیشابوری]] معروف به اخباری | * [[محمد نیشابوری]] معروف به اخباری | ||
* [[محمدعلی اعسم]] | * [[محمدعلی اعسم]] | ||
* [[سید دلدار علی نقوی]]<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۲ق، ج۷، ص۲۰۴؛ امین، اعیان | * [[سید دلدار علی نقوی]]<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۲ق، ج۷، ص۲۰۴؛ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۵۹–۱۶۰.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
در دوران ریاست عامّه بحرالعلوم در مسایل فتوایی مردم را به [[تقلید (فقه)|تقلید]] از [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر نجفی]] رهنمون کرد. برای [[قضاوت|قضا]] و رسیدگی به خصومات، شیخ محی‌الدین را معرفی نمود. برای اقامه جماعت، [[شیخ حسین نجف]] عالم و زاهد و امام جماعت [[مسجد هندی (نجف)|مسجد هندی]] را منصوب کرد. همچنین شاگردش [[سید محمدجواد عاملی|سید جواد عاملی]] مؤلف [[مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (کتاب)|مفتاح الکرامه]]، را به تدوین کتب، از جمله تقریرات درس خود او که محور آن [[کتاب وافی]] [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] بود، تشویق کرد. | در دوران ریاست عامّه بحرالعلوم در مسایل فتوایی مردم را به [[تقلید (فقه)|تقلید]] از [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر نجفی]] رهنمون کرد. برای [[قضاوت|قضا]] و رسیدگی به خصومات، شیخ محی‌الدین را معرفی نمود. برای اقامه جماعت، [[شیخ حسین نجف]] عالم و زاهد و امام جماعت [[مسجد هندی (نجف)|مسجد هندی]] را منصوب کرد. همچنین شاگردش [[سید محمدجواد عاملی|سید جواد عاملی]] مؤلف [[مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (کتاب)|مفتاح الکرامه]]، را به تدوین کتب، از جمله تقریرات درس خود او که محور آن [[کتاب وافی]] [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] بود، تشویق کرد. | ||
علامه بحرالعلوم نیز علاوه بر تدریس [[فقه]] و [[حدیث]]، به امور مردم رسیدگی می‌کرد.<ref>امین، اعیان | علامه بحرالعلوم نیز علاوه بر تدریس [[فقه]] و [[حدیث]]، به امور مردم رسیدگی می‌کرد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۵۹.</ref> | ||
== خصوصیات اخلاقی و فضایل == | == خصوصیات اخلاقی و فضایل == | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
* [[الفوائدالرجالیة]]، در [[علم رجال]] که به معرفی خاندان معروف علمی و حدیثی و راویان و عالمان امامی می‌پردازد. | * [[الفوائدالرجالیة]]، در [[علم رجال]] که به معرفی خاندان معروف علمی و حدیثی و راویان و عالمان امامی می‌پردازد. | ||
* [[تحفة الکرام فی تاریخ مکة و البیت الحرام]]، درباره وجه تسمیه و حدود و نقشه و نیز تاریخ بنای [[کعبه]] در روایات تاریخی درباره تأسیس و تجدید بناهای مختلف [[مکه]] | * [[تحفة الکرام فی تاریخ مکة و البیت الحرام]]، درباره وجه تسمیه و حدود و نقشه و نیز تاریخ بنای [[کعبه]] در روایات تاریخی درباره تأسیس و تجدید بناهای مختلف [[مکه]] | ||
* [[رساله سیر و سلوک (کتاب)|رساله سیر و سلوک]]، کتابی به فارسی در آداب سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۸۴.</ref> در صحت انتساب این رساله به سیدبحرالعلوم اختلاف است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۸۴.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] و استادش [[سید علی قاضی طباطبایی|سید علی قاضی]] این رساله را نوشته بحرالعلوم می‌دانسته‌اند.<ref>حسینی طهرانی، شرح رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، ۱۴۲۵ق، ص۱۷.</ref> اما [[سید محسن امین]] انتساب این رساله را به بحرالعلوم رد می‌کند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۱۶۰.</ref><ref>حسینی طهرانی، شرح رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، مقدمه، ۱۴۲۵ق، ص۱۶.</ref> | * [[رساله سیر و سلوک (کتاب)|رساله سیر و سلوک]]، کتابی به فارسی در آداب سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۸۴.</ref> در صحت انتساب این رساله به سیدبحرالعلوم اختلاف است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۸۴.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] و استادش [[سید علی قاضی طباطبایی|سید علی قاضی]] این رساله را نوشته بحرالعلوم می‌دانسته‌اند.<ref>حسینی طهرانی، شرح رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، ۱۴۲۵ق، ص۱۷.</ref> اما [[سید محسن امین]] انتساب این رساله را به بحرالعلوم رد می‌کند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۶۰.</ref><ref>حسینی طهرانی، شرح رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، مقدمه، ۱۴۲۵ق، ص۱۶.</ref> | ||
* دیوان شعر، که بیش از ۱۰۰۰ بیت بوده و بیشتر در مدح و رثای [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت (ع)]] است.<ref>امین، اعیان | * دیوان شعر، که بیش از ۱۰۰۰ بیت بوده و بیشتر در مدح و رثای [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت (ع)]] است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۶۰؛ آقابزرگ طهرانی، ج۲۱، ص۸۱؛ حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۴۱۹–۴۲۱؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۶م، ج۷، ص۱۱۳</ref> | ||
=== بندهای دوازده‌گانه === | === بندهای دوازده‌گانه === | ||