قائم آل محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

در بخشی از روایات، «قائم آل محمد» به عنوان یکی از القاب [[امام زمان]](عج) شمرده شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۸۰ و ۳۸۶؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۳۴؛ طوسی، الغیبه، ص۴۶۵</ref>

ولی در بخشی دیگر از روایات منظور از قائم، حضرت مهدی نیست بلکه مراد، قیام کننده به حق است. [[کلینی]] در کتاب [[کافی]] بابی با عنوان «فی أنّ الائمة کلهم قائمون بامر الله» (امامان همگی قیام کننده به امر خدا هستند) گشوده است. از تعابیری همچون «هو قائم اهل زمانه»<ref>الکافی، ج۱، ص۵۳۷</ref> و «کلنا قائم بامر الله»<ref>الکافی، ج۱، ص۵۳۶</ref>

::از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: او (مهدی) قائم نامیده شده زیرا به حق قیام می‌کند.<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۸۳</ref>

*[[کیسانیه]] کسانی بودند که قایل به امامت [[محمد بن حنفیه]] و [[مهدویت]] و قائمیت او شدند. گروهی از ایشان پس از درگذشت او بر این باور بودند که او غائب گشته و به زودی خروج خواهد کرد.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۲۸</ref>

*گروه‌هایی از [[زیدیه]] نیز ادعای مهدویت رهبران قیام‌های زیدی را مطرح می‌کردند و معتقد بودند آنان روزی بازخواهند گشت و جهان را پر از عدل و داد خواهند کرد. آنان در مورد [[زید بن علی]]،<ref>مجموع کتب ورسائل امام زید بن علی، ص۳۶۰؛ مروج الذهب، ج۳،ص۲۳۰؛ العقد الثمین فی أحکام الأئمة الطاهرین، ص۱۹۷.</ref> [[نفس زکیه]]<ref>مقاتل الطالبیین(۱۴۱۹ق.)، ص ۲۰۷ و ص۲۱۰ـ۲۱۹؛ </ref> و برخی دیگر از پیشوایان زیدی، ادعای مهدویت کرد‎ه‌اند.<ref>ر.ک: سید علی موسوی نژاد، مهدویت و فرقه حسینیه زیدیه، هفت آسمان، ش ۲۷، پاییز ۱۳۸۴ش، ص۱۲۷ ـ ۱۶۲.</ref>

*فرقه [[اسماعیلیه]]، که پس از شهادت [[امام صادق(ع)]] شکل گرفت، به دو گروه تقسیم شدند: گروهی امامت محمد پسر اسماعیل را پذیرفتند امّا گروه دیگر بر امامت [[اسماعیل بن جعفر|اسماعیل]] توقف کرده و قایل به مهدویت او شدند. آنها عقیده داشتند اسماعیل نمرده بود بلکه پدرش امام صادق(ع) وی را از دیدگان مردم غایب ساخت تا گزندی به وی نرسد. و او زنده خواهد ماند تا روزی که بر همه زمین تسلط یابد. این گروه اسماعیلیه خالصه هستند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۶۷ - ۶۸.</ref> اما از پیروان محمد بن اسماعیل نیز گروهی قایل به مهدویت وی شدند و بر امامت او توقف کردند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۳.</ref>

*تونه‌ای، مجتبی، موعود نامه(فرهنگ الفبایی مهدویت)، دوازدهم، قم، میراث ماندگار، ۱۳۸۹ش.

*کلینی، الکافی، دوم،تهران، اسلامیة، ۱۳۶۲ش.

*مدرسی طباطبایی، سید حسین، مکتب در فرایند تکامل نظری بر تطور مبانی فکری تشیع در سه قرن نخستین، ترجمه هاشم ایزد پناه، هفتم، تهران، کویر، ۱۳۸۸.

*مفید، الارشاد، اول، قم،  كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق.